àlza àglia
àlzebra àlgebra
alzenína , nf: arzinina Definizione
sa coa de s'argiola, granu de trigu aortitzu, minudedhu; is granos de trigu orruinau ammesturau a pedrighedha chi si ndhe sèberat candho su trigu dhu faent in chiliru po dhu chistire límpiu
Sinonimi e contrari
arenúgiu,
cerfa,
coale,
coamaderzu,
coalina,
coana,
coatzu,
culischedhu,
enina,
genina,
ghinina,
ischivozu,
pealinu
Frasi
bennasu de peràulas, nàrami chie cantat candho agabbas sas istajones in sas alzolas mannas de arzinina! (C.De Martis)◊ cussu fit cantadore de arzininas mortas
Traduzioni
Francese
grenaille
Inglese
refuse
Spagnolo
mondadura
Italiano
mondìglia
Tedesco
Spreu.
alzòla agliòla
alzolàdu , pps, agt Definizione de alzolare / cari alzoladu = chi at passau sa pigota Sinonimi e contrari afitulau, pabedhosu, picotosu.
alzolàre , vrb: argiolai 1, arjolare, arxoai, arzolare, orgiolai Definizione fàere is trebballos de s'argiola po treulare e incungiare su laore; istare girandho a inghíriu, a rodeu Sinonimi e contrari basolare, trauai / bandhulare, garronai, inghirare Frasi bestidu de piore e bolasina, oe tota sa die apo arzoladu ◊ antigamente si arzolaiat su trigu cun cadhos o cun boes ◊ in s’argiola su lori beniat istérriu a arrólliu po dhu fai arridai e tenni prontu po dh’argiolai ◊ mi paret de ti bíere arjolandhe ispicas de impudos! 2. sos ómines fint semper sétios e arjolaos in sos caminos ◊ cudhu puzone arzolendhe in s'aera est su falche ◊ ita circat sèmpiri arxoendu in bidha nosta? Etimo srd.
alzòlas , nm: argiolas,
orgiolas,
arxou Definizione
su de sete meses de s'annu (sing. cun totu chi est in "-s")
Sinonimi e contrari
trébua
Frasi
si ch'est barigadu su mese de làmpadas e si ch'est barighendhe alzolas puru
Traduzioni
Francese
juillet
Inglese
July
Spagnolo
julio
Italiano
lùglio
Tedesco
Juli.
alzólu algiólu
amacarinadúra , nf Definizione su ammacarinare?
amàdu , pps Definizione de amare Cognomi e Proverbi smb: Amadu.
amadúra , nf Sinonimi e contrari incànsciu, incasciadura Frasi s'amadura de sas pedras de unu muru Etimo srd.
amagadítu , agt Definizione chi si ammagat, timendho, chi timet totugantu Sinonimi e contrari aumbraditu, bergungiosu, cocode Etimo ctl. amagadet.
amài , vrb: amare Definizione
betare o tènnere istima, bòllere bene
Sinonimi e contrari
iltimare
| ctr.
odiai
Etimo
itl
Traduzioni
Francese
aimer
Inglese
to love
Spagnolo
amar,
querer
Italiano
amare
Tedesco
lieben.
amaledàu , agt Definizione chi est iscónciu, malàidu, arrimau Frasi a babbai custa borta dhu tèngiu amaledau, ca est arrutu.
amalgúra , nf: amargura,
malgura Definizione
su sabore marigosu de totu su chi acontesset a unu de male, de dannu, de su chi dhi andhat in contràriu, su dispraxere chi sentit
Sinonimi e contrari
amaresa,
amargori,
dispiachere,
rancura,
tragu
/
maricosore
| ctr.
prégiu,
cuntentesa
Frasi
tue invitas a olvidare s'amargura de sa vida ◊ si no giompo a sos primos onores no mi ndhe pigo annuzu e ne amargura! ◊ sos desizos sunt boltados in fastizos, tribbulia e amargura (G.Contieri)
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
amertume,
chagrin
Inglese
bitterness,
affliction
Spagnolo
amargura
Italiano
amarézza,
afflizióne
Tedesco
Betrübnis.
amaméli , nm Definizione
genia de matighedha po bellesa, bona fintzes po cura
Terminologia scientifica
mt, Hamamelis virginiana
Traduzioni
Francese
hamamélis
Inglese
pistachio
Spagnolo
hamamelis
Italiano
pistàcchio della Virginia
Tedesco
Hamamelis.
amansciàre , vrb Definizione prnl., tènnere amànsciu cun s'àteru.
amansciósu , agt Definizione
chi tenet sentidos de istima e unu fàere delicau, atentu a is àteros
Sinonimi e contrari
amanscívile,
amorosu,
istimosu,
ternurosu
Frasi
como li naraiant chi raida fit piús bella de cara e amansciosa (A.Langiu)◊ niunu at àpidu babbu meravizosu che a su sou, amparadore meda e amansciosu
Traduzioni
Francese
tendre
Inglese
loving
Spagnolo
amoroso
Italiano
amorévole
Tedesco
liebevoll.
amànsciu , nm Definizione
manera de fàere cun s'àteru, delicadesa, crabbu
Sinonimi e contrari
delicadesa,
garbu,
garbosidadi
Traduzioni
Francese
amabilité
Inglese
courtesy
Spagnolo
amabilidad
Italiano
garbatézza
Tedesco
Liebenswürdigkeit.
amanscívile , agt Definizione chi si amànsciat, chi tenet amànsciu Sinonimi e contrari afàbbile, amistantziosu, amorosu.