alvegàlzu , nm: arvegarzu Definizione chie pastorigat brebès Sinonimi e contrari abregàgiu, berbecàlgiu*, gamaresu Frasi fit un'arvegarzu, teracu anzenu finas a sos vint'annos Terminologia scientifica prf.
alvèghe airvèghe
alveghíu , nm Definizione is brebès, su paru brebeghinu Sinonimi e contrari berbeghina Etimo srd.
àlvere àlbere
alvéri , nm: arveri, balberi* Definizione maistu chi afaitat, chi faet sa braba, ndhe segat is pilos Frasi s'arveri est isarvendhe a unu Cognomi e Proverbi smb: Arberi Terminologia scientifica prf.
alvèschere abbrèschere
alvéschita abbréschida
alvína abrína
alvinàre , vrb: avrinare Definizione
pigare frina (ingòllere cosa mala), zúghere sos bundhos, ispramare, pigare assíchidu malu
Sinonimi e contrari
acicai,
arviai,
spramai
Frasi
e fintzas custu séculu avrinadu in nues de fumu abboghinendhe iscràdiat in sos fundhales grogos de s'última mania (L.Mele)
2.
su pisedhu, asciuconadu malamente, che fit cúrridu avrinendhe a coas de sa mama ◊ sa morte los at fatos avrinare: che los at dados suta unu càmiu ◊ timia che a sa frea e mi ponia a cúrrere avrinadu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
effrayer
Inglese
to frighten,
to be obsessed
Spagnolo
espantar,
estar obseso
Italiano
spaventare,
èssere ossèsso
Tedesco
erschrecken,
besessen sein.
alvinàtu albinàtu
alvínu albínu
alvòre albòre
àlvu àbriu 1
alvúdu , agt: barbudu* 1 Definizione
chi portat braba longa
Frasi
alvudu, pili longu e tirriosu, ancora faedhat forte e minetosu (A.Casula)
Traduzioni
Francese
barbu
Inglese
bearded
Spagnolo
barbudo
Italiano
barbuto
Tedesco
bärtig.
alvúle abrúla
alvuràdu , pps, agt: arburiau Definizione
de alvurare; nau de ccn., chi s'est oféndiu, arrennegau
Sinonimi e contrari
aggromolau,
annicadu,
impubusau
2.
rispondhet alvurada e male posta: Mira chi custa no est domo tua!
Traduzioni
Francese
contrarié,
ennuyeux ou fâché
Inglese
resentful
Spagnolo
enarbolado,
enfadado
Italiano
inalberato,
risentito
Tedesco
stolz geworden,
gereizt.
alvuràre , vrb: arborare,
arberare,
arbulare,
arburai,
arburare,
arvurare,
arvuriare Definizione
pònnere o prantare a àrbures, a matas; foedhandho de gente, pigaresidha deretu, su si pesare a boghes po cosighedhas, oféndhios o tzacaos: arburai dhu narant fintzes po pesare o fàere a mannu, arburare fintzes in su sensu de pònnere prantau, istrantagiau (a bisura de àrbure)
Sinonimi e contrari
arburire
/
artzisare,
inchietae
Modi di dire
csn:
arburàresi (nadu de sos cadhos) = pesàresi comente e ritzos, cun sos pes de dainanti in artu; arburai ccn. cosa = pònnere ritza, istantargiare
2.
s'achetu est semper marritanne, isconchinanne, annigranne e cricanne de si arburare
3.
ti àlvuras de crítica mania sentza ti intendher ne de birde e ne de sicu (G.A.Cossu)◊ su venenu mi àrborat sos nérbios!◊ si m'arvúriat su sàmbene in s'intèndhere cudhu!◊ si àrbulat su cadhu e che betat su mere!
4.
su pipiu est nàsciu tzeghixedhu e pensà ca no ndi dh'arburamu (A.Murru)◊ in pratza sunt arburandhe sa tuva po su fogulone
Traduzioni
Francese
border d'arbres,
se fâcher
Inglese
to plant with trees,
to lose one's temper
Spagnolo
arborecer,
enarbolar
Italiano
alberare,
inalberarsi
Tedesco
mit Bäumen bepflanzen,
sich aufbäumen.
àlvure àlbere
alvurédu , nm: arvuredu Definizione is àrbures, is matas, fintzes matas de frutuàriu Frasi su bentu in sa foresta proat de s'arvuredu foza e linna ◊ su bentu forte in logos de alvuredu faghet benner sa tudha a dogni umanu (B.Piga)◊ in antigu bi aiat un'alvuredu de nughes bejas.
alvútu abrúciu