alvegàlzu , nm: arvegarzu Definitzione chie pastorigat brebès Sinònimos e contràrios abregàgiu, berbecàlgiu*, gamaresu Frases fit un'arvegarzu, teracu anzenu finas a sos vint'annos Terminologia iscientìfica prf.
alvèghe airvèghe
alveghíu , nm Definitzione is brebès, su paru brebeghinu Sinònimos e contràrios berbeghina Ètimu srd.
àlvere àlbere
alvéri , nm: arveri, balberi* Definitzione maistu chi afaitat, chi faet sa braba, ndhe segat is pilos Frases s'arveri est isarvendhe a unu Sambenados e Provèrbios smb: Arberi Terminologia iscientìfica prf.
alvèschere abbrèschere
alvéschita abbréschida
alvína abrína
alvinàre , vrb: avrinare Definitzione
pigare frina (ingòllere cosa mala), zúghere sos bundhos, ispramare, pigare assíchidu malu
Sinònimos e contràrios
acicai,
arviai,
spramai
Frases
e fintzas custu séculu avrinadu in nues de fumu abboghinendhe iscràdiat in sos fundhales grogos de s'última mania (L.Mele)
2.
su pisedhu, asciuconadu malamente, che fit cúrridu avrinendhe a coas de sa mama ◊ sa morte los at fatos avrinare: che los at dados suta unu càmiu ◊ timia che a sa frea e mi ponia a cúrrere avrinadu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
effrayer
Ingresu
to frighten,
to be obsessed
Ispagnolu
espantar,
estar obseso
Italianu
spaventare,
èssere ossèsso
Tedescu
erschrecken,
besessen sein.
alvinàtu albinàtu
alvínu albínu
alvòre albòre
àlvu àbriu 1
alvúdu , agt: barbudu* 1 Definitzione
chi portat braba longa
Frases
alvudu, pili longu e tirriosu, ancora faedhat forte e minetosu (A.Casula)
Tradutziones
Frantzesu
barbu
Ingresu
bearded
Ispagnolu
barbudo
Italianu
barbuto
Tedescu
bärtig.
alvúle abrúla
alvuràdu , pps, agt: arburiau Definitzione
de alvurare; nau de ccn., chi s'est oféndiu, arrennegau
Sinònimos e contràrios
aggromolau,
annicadu,
impubusau
2.
rispondhet alvurada e male posta: Mira chi custa no est domo tua!
Tradutziones
Frantzesu
contrarié,
ennuyeux ou fâché
Ingresu
resentful
Ispagnolu
enarbolado,
enfadado
Italianu
inalberato,
risentito
Tedescu
stolz geworden,
gereizt.
alvuràre , vrb: arborare,
arberare,
arbulare,
arburai,
arburare,
arvurare,
arvuriare Definitzione
pònnere o prantare a àrbures, a matas; foedhandho de gente, pigaresidha deretu, su si pesare a boghes po cosighedhas, oféndhios o tzacaos: arburai dhu narant fintzes po pesare o fàere a mannu, arburare fintzes in su sensu de pònnere prantau, istrantagiau (a bisura de àrbure)
Sinònimos e contràrios
arburire
/
artzisare,
inchietae
Maneras de nàrrere
csn:
arburàresi (nadu de sos cadhos) = pesàresi comente e ritzos, cun sos pes de dainanti in artu; arburai ccn. cosa = pònnere ritza, istantargiare
2.
s'achetu est semper marritanne, isconchinanne, annigranne e cricanne de si arburare
3.
ti àlvuras de crítica mania sentza ti intendher ne de birde e ne de sicu (G.A.Cossu)◊ su venenu mi àrborat sos nérbios!◊ si m'arvúriat su sàmbene in s'intèndhere cudhu!◊ si àrbulat su cadhu e che betat su mere!
4.
su pipiu est nàsciu tzeghixedhu e pensà ca no ndi dh'arburamu (A.Murru)◊ in pratza sunt arburandhe sa tuva po su fogulone
Tradutziones
Frantzesu
border d'arbres,
se fâcher
Ingresu
to plant with trees,
to lose one's temper
Ispagnolu
arborecer,
enarbolar
Italianu
alberare,
inalberarsi
Tedescu
mit Bäumen bepflanzen,
sich aufbäumen.
àlvure àlbere
alvurédu , nm: arvuredu Definitzione is àrbures, is matas, fintzes matas de frutuàriu Frases su bentu in sa foresta proat de s'arvuredu foza e linna ◊ su bentu forte in logos de alvuredu faghet benner sa tudha a dogni umanu (B.Piga)◊ in antigu bi aiat un'alvuredu de nughes bejas.
alvútu abrúciu