A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

amarigòre amargòri

amarílliu, amaríllu , nm Definitzione lillu de Maria, genia de frore Terminologia iscientìfica frs, Amaryllis belladonna, Hippeastrum reginae Tradutziones Frantzesu amaryllis Ingresu amaryllis Ispagnolu amarilis Italianu amarilli Tedescu Ritterstern.

amaróngiu, amarónzu , agt Definitzione chi est unu pagu marigosu Sinònimos e contràrios amarghitu, ranchitzu Frases tue pro me ses amaronza, deo pro te salamatu Ètimu itl. amarogno.

amàsona , nf Definitzione fémina coragiosa meda e forte Tradutziones Frantzesu amazone Ingresu amazon Ispagnolu amazona Italianu amàzzone Tedescu Amazone.

amassiósu , agt Sinònimos e contràrios amantiosu, apichirriau, istimadore.

amassòne , nf Sinònimos e contràrios amore, istima Frases so in s'idea de àere amassone a su munnu prus chi no a Deus…

amatísta , nf Definitzione genia de pedra pretziada in colore de binu Tradutziones Frantzesu améthiste Ingresu amethyst Ispagnolu amatista Italianu ametista Tedescu Amethyst.

ambadúos, ambadús , agt, prn: amborduos, ambosduos, ammaduos Definitzione ambos duos (f. ambas duas): unu e àteru, duos leaos impare Sinònimos e contràrios ambos Frases dhi ant curau is ogos ambaduos ◊ tui ses prus pràticu de mei in ambaduas cosas Tradutziones Frantzesu les deux Ingresu both Ispagnolu ambos, los dos Italianu entrambi, ambedue Tedescu beide.

ambàghe , nm, nf Sinònimos e contràrios bambaghe / ttrs. cutonivrósciu Frases lea custa ambaghe e tapa sas campanedhas!

ambasciàda , nf: ambassada, imbasciada* Definitzione cumandhu chi si faet po contu de àtere, mescamente de un'istadu, de unu guvernu; s'ufíciu de s'ambasciadore.

ambasciadòre, ambasciadòri, ambassadòre , nm: imbasciadore* Definitzione persona chi portat s'imbasciada, faet una miscione; autoridade chi coment’e funtzione mantenet su tratamentu uficiale inter duos istados e guvernos diferentes Sinònimos e contràrios mandatàriu Frases Ugone respondhesit chi issu non fuit cuntentu de su sennore duca, zaighí non aiat manténniu sas promitas ne aiat rispetau su zuramentu de sos àteros ambassadores suos.

ambassàda ambasciàda

ambèssi , avb: imbesce*, umbessi Definitzione a s'a. = a su contràriu, de sa manera contrària, fintzes de sa manera chi andhat prus male Sinònimos e contràrios ifache Frases su mundu est furriandusí a s'ambessi.

ambessúa abbisúi

ambesturài , vrb Sinònimos e contràrios ammeschiare, imbesturai 2. est proendi àcua ambesturada cun làndiri grussu che cíxiri.

ambesúca , nf Definitzione s’arremu a bisura de sacu (ma tundhu, prus a forma de bòcia) ue, in su cristianu in sa parte prus bàscia de sa bentre, si arregollet s'orina chi calat de is errigos fintzes a bènnere sa gana de meare Sinònimos e contràrios buciuca, busica Frases candho uchidiant su mannale a sos pitzinnos lis davant s'ambesuca a la survare Terminologia iscientìfica crn.

ambesúe, ambesúghe abbisúi

ambídha , nf: ammidha, anghidha, anguidha Definitzione genia de pische longu longu; sa prupa ororu de s'ispinu de un'animale (boe, porcu, e àteru); su laore treulau fatu a muntone longu in s'argiola prontu a bentulare / a. sutili, pitichedhedha = tzingorra; ambidha suzellada = a. de messalzu, bona meda, sa chi falat in sos rios a sas primas abbas de s'atunzu Sinònimos e contràrios filatrota / filete, mustela / arega Maneras de nàrrere csn: origas, orighedhas de s'a. = is pinnas acanta a sa conca; mama de ambidha, o guarda ambidha, o mannu de anguidha = zenia de babbautzu de abba, mannu pagu prus de unu pódhighe, niedhu; pàrrere o èssere che un'ambidha ferta a lua = ammachiau, iscassiadu, chi no arrexonat prus; aciapai s'anguidha a sa coa = chircare de fàghere una cosa chi no faghet prus; leare ambidhas, pigai o donai anguidhas = collire banzu, pigai o donai surra; dare a tènnere sa coa de s'ambidha = picai po debbadas, fàghere una cosa chentza bi poder resèssere; pònniri is cosas a s'anguidha = pònnere sas cosas a filera, a zisa de ambidha; zenias de mànigu: a. iscabeciada (infarinada, frissa e paspiada cun aghedu), a. incasada (cota a budhidu e cundhida cun casu ratadu) Frases est maseda e tzega che ambidha in lua ◊ est biu coment'e un'anguidha ◊ sos amigos sunt che a s'ambidha de nessarzu: la tenes, l'istringhes e ti che iscàdriat che lama de atarzu! (A.Spano)◊ seus andaus a piscai ambidha a gudroni 2. si no mi fuu mi donat anguidha! ◊ una passada de anguidha ingollis, luegu, lah! Terminologia iscientìfica psc, anguilla anguilla Ètimu ltn. anguilla Tradutziones Frantzesu anguille Ingresu eel Ispagnolu anguila Italianu anguilla Tedescu Aal.

ambidhàda , nf Definitzione su ambidhare, piscada de ambidha Frases s'ambidhada chi ant dh'ant zuta tempus meda a montovu Ètimu srd.

ambidhadòre , nm Definitzione piscadore de ambidha Ètimu srd.