A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

àlza àglia

àlzebra àlgebra

alzenína , nf: arzinina Definitzione sa coa de s'argiola, granu de trigu aortitzu, minudedhu; is granos de trigu orruinau ammesturau a pedrighedha chi si ndhe sèberat candho su trigu dhu faent in chiliru po dhu chistire límpiu Sinònimos e contràrios arenúgiu, cerfa, coale, coamaderzu, coalina, coana, coatzu, culischedhu, enina, genina, ghinina, ischivozu, pealinu Frases bennasu de peràulas, nàrami chie cantat candho agabbas sas istajones in sas alzolas mannas de arzinina! (C.De Martis)◊ cussu fit cantadore de arzininas mortas Tradutziones Frantzesu grenaille Ingresu refuse Ispagnolu mondadura Italianu mondìglia Tedescu Spreu.

alzòla agliòla

alzolàdu , pps, agt Definitzione de alzolare / cari alzoladu = chi at passau sa pigota Sinònimos e contràrios afitulau, pabedhosu, picotosu.

alzolàre , vrb: argiolai 1, arjolare, arxoai, arzolare, orgiolai Definitzione fàere is trebballos de s'argiola po treulare e incungiare su laore; istare girandho a inghíriu, a rodeu Sinònimos e contràrios basolare, trauai / bandhulare, garronai, inghirare Frases bestidu de piore e bolasina, oe tota sa die apo arzoladu ◊ antigamente si arzolaiat su trigu cun cadhos o cun boes ◊ in s’argiola su lori beniat istérriu a arrólliu po dhu fai arridai e tenni prontu po dh’argiolai ◊ mi paret de ti bíere arjolandhe ispicas de impudos! 2. sos ómines fint semper sétios e arjolaos in sos caminos ◊ cudhu puzone arzolendhe in s'aera est su falche ◊ ita circat sèmpiri arxoendu in bidha nosta? Ètimu srd.

alzòlas , nm: argiolas, orgiolas, arxou Definitzione su de sete meses de s'annu (sing. cun totu chi est in "-s") Sinònimos e contràrios trébua Frases si ch'est barigadu su mese de làmpadas e si ch'est barighendhe alzolas puru Tradutziones Frantzesu juillet Ingresu July Ispagnolu julio Italianu lùglio Tedescu Juli.

alzólu algiólu

amacarinadúra , nf Definitzione su ammacarinare?

amàdu , pps Definitzione de amare Sambenados e Provèrbios smb: Amadu.

amadúra , nf Sinònimos e contràrios incànsciu, incasciadura Frases s'amadura de sas pedras de unu muru Ètimu srd.

amagadítu , agt Definitzione chi si ammagat, timendho, chi timet totugantu Sinònimos e contràrios aumbraditu, bergungiosu, cocode Ètimu ctl. amagadet.

amài , vrb: amare Definitzione betare o tènnere istima, bòllere bene Sinònimos e contràrios iltimare | ctr. odiai Ètimu itl Tradutziones Frantzesu aimer Ingresu to love Ispagnolu amar, querer Italianu amare Tedescu lieben.

amaledàu , agt Definitzione chi est iscónciu, malàidu, arrimau Frases a babbai custa borta dhu tèngiu amaledau, ca est arrutu.

amalgúra , nf: amargura, malgura Definitzione su sabore marigosu de totu su chi acontesset a unu de male, de dannu, de su chi dhi andhat in contràriu, su dispraxere chi sentit Sinònimos e contràrios amaresa, amargori, dispiachere, rancura, tragu / maricosore | ctr. prégiu, cuntentesa Frases tue invitas a olvidare s'amargura de sa vida ◊ si no giompo a sos primos onores no mi ndhe pigo annuzu e ne amargura! ◊ sos desizos sunt boltados in fastizos, tribbulia e amargura (G.Contieri) Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu amertume, chagrin Ingresu bitterness, affliction Ispagnolu amargura Italianu amarézza, afflizióne Tedescu Betrübnis.

amaméli , nm Definitzione genia de matighedha po bellesa, bona fintzes po cura Terminologia iscientìfica mt, Hamamelis virginiana Tradutziones Frantzesu hamamélis Ingresu pistachio Ispagnolu hamamelis Italianu pistàcchio della Virginia Tedescu Hamamelis.

amansciàre , vrb Definitzione prnl., tènnere amànsciu cun s'àteru.

amansciósu , agt Definitzione chi tenet sentidos de istima e unu fàere delicau, atentu a is àteros Sinònimos e contràrios amanscívile, amorosu, istimosu, ternurosu Frases como li naraiant chi raida fit piús bella de cara e amansciosa (A.Langiu)◊ niunu at àpidu babbu meravizosu che a su sou, amparadore meda e amansciosu Tradutziones Frantzesu tendre Ingresu loving Ispagnolu amoroso Italianu amorévole Tedescu liebevoll.

amànsciu , nm Definitzione manera de fàere cun s'àteru, delicadesa, crabbu Sinònimos e contràrios delicadesa, garbu, garbosidadi Tradutziones Frantzesu amabilité Ingresu courtesy Ispagnolu amabilidad Italianu garbatézza Tedescu Liebenswürdigkeit.

amanscívile , agt Definitzione chi si amànsciat, chi tenet amànsciu Sinònimos e contràrios afàbbile, amistantziosu, amorosu.