altzòla , nf: atzola Definizione
sa lana filada fata a lobos mannos totu cantepare cun s’ixorbidórgiu, pronta po dha tínghere: s'atzola o madassa si ponet in s’ixorbedrama po dha fàere a lòmboros (sòrbere s'atzola) e sighire a preparare po tèssere; min. de atza
Sinonimi e contrari
ferrada 1,
madassa
/
cdh. aciola,
ttrs. atzora
Modi di dire
csn:
bogare o fàchere atzola = arrennèsciri a fai una cosa, ispodhiai; èssere un'atzola sorigada = èssiri bellu a fai nudha
2.
a contos fatos, inue leant su sórighe pro batu no ndhe bogas atzola, de nudha! ◊ sa chistione no mezoràt e no che podiat bogare altzolas ◊ de cussa chistione no ndhe bogheint atzola mancu sos avocados
Cognomi e Proverbi
smb:
Azzola (e Zola)
Etimo
itl.t
azzola
Traduzioni
Francese
écheveau
Inglese
hank
Spagnolo
madeja,
ovillo
Italiano
matassa
Tedesco
Strähne.
àltzu , nm Definizione
àbiu de santu Giuanni, genia de linna chi faet a mata manna
Sinonimi e contrari
àbiu,
àlinu,
murabburda
Cognomi e Proverbi
smb:
Alzu
Terminologia scientifica
mtm, alnus glutinosa
Traduzioni
Francese
aune,
aulne
Inglese
alder
Spagnolo
aliso
Italiano
ontano
Tedesco
Erle.
àltzu 1 àlciu
altzudhídu , pps, agt Definizione de altzudhire Sinonimi e contrari artudhau / cdh. atzultzudhatu.
altzudhíre altudhíre
alúdu , agt Definizione
chi portat is alas
Sinonimi e contrari
aladu
Traduzioni
Francese
ailé
Inglese
winged
Spagnolo
alado
Italiano
alato
Tedesco
geflügelt.
alumàncu allumàncu
alunéssi allunéssi
alúnna , nf Definizione piciochedha, fémina imparandho, istudiandho cun calecunu maistu Sinonimi e contrari dischente.
alúnnu , nm Definizione piciochedhu, ómine imparandho, istudiandho cun calecunu maistu Sinonimi e contrari dischente.
alúsara, alússara , nf: aúciara,
aússara Definizione
duas calidades de una genia de linna chi faet a cannàile longu longu e fine e si che artzat a pitzu de is matas; aússara est fintzes un'àtera calidade de sa matessi linna
Sinonimi e contrari
bentitzu,
bidighignu,
bintirinzu,
elighinzu,
filichinzu,
intretzu,
mussòrgia,
ortéssiu,
pidighinzu,
reti,
tintiritzu,
tretzu
/
bentzígliu,
úrtzula
/
aussara
Terminologia scientifica
mt, Clematis cirrhosa, C. flammula, C. vitalba
Traduzioni
Francese
clématite
Inglese
clematis
Spagnolo
clemátide,
vidarra
Italiano
clemàtide
Tedesco
Waldrebe.
àlva , nf: alba,
arva,
balva*,
varva Definizione
su pilu grussu chi creschet a s'ómine in cara, de is trempas a is murros e a su gúturu; su tretu a punta de sa cara, in sa barra de fundhu, ananti; foedhandho de erbas e matas, arraighinas fines e longas / s'arba de sa baca, de su boe = sa pedhi chi portant pendibendi in su gúturu; fàghere s'arba (nau de aina) = segai meda
Sinonimi e contrari
radichina
Frasi
giughet sos pilos de s'arva che ispidos
2.
ite mi tantat chi ti ndhe bogo sa limba suta s'alva! ◊ fróbbidi s'arba, ca zughes cosa de comente fis manighendhe!
3.
dae tentu cun cussa lepa, no ti seghes: s'arba faghet, mih!
Cognomi e Proverbi
smb:
Arba
Terminologia scientifica
crn
Traduzioni
Francese
barbe,
menton
Inglese
beard,
chin
Spagnolo
barba,
barbilla
Italiano
barba,
ménto
Tedesco
Bart,
Kinn.
alvàda abràda
alvadàre , vrb Definizione pònnere sas alvadas (is abradas) a is araos.
alvarantzéli albaranzéliu
alvatadòre , nm Definizione chie brabatat, chie arat una prima borta sa terra aprontandhodha Sinonimi e contrari aradore Etimo srd.
alvatadúra , nf Definizione
su alvatare
Sinonimi e contrari
alvatu
/
manígiu,
scorriadura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
défrichement
Inglese
tillage
Spagnolo
roturación
Italiano
dissodaménto
Tedesco
Urbarmachung.
alvatàre abbalvatàre
alvàtu , nm: balbatu* Definizione
est una prima aradura, prus che àteru in terra annigrina, a manera chi candho si depet semenare, sa terra siat prus fàcile a dha trebballare, apat pigau sole e crescat méngius sa cosa
Sinonimi e contrari
alvatadura,
barbatada,
manígiu
Traduzioni
Francese
jachère
Inglese
fallow land
Spagnolo
barbecho
Italiano
maggése
Tedesco
Brache.