altàru , nm Definition
timoria manna una cosa esagerada, aira
Synonyms e antonyms
asciustru,
sprama
Translations
French
panique
English
panic
Spanish
pánico
Italian
pànico
German
Panik.
àlte , nf: arte,
arti Definition
abbilesa, capacidade de fàere bene calecunu trebballu, de fàere cosas noas o bene meda, bellas
Synonyms e antonyms
mestieri
Sentences
a dognunu s'arti sua! ◊ arte mala su mastru de muru: sempre brutu! ◊ arte lébia sa de sos mastros de iscola! ◊ impara s'arte e pònela a parte ◊ lèadi un'arte e triballa!
Surnames and Proverbs
prb:
chie at arte at parte
Etymon
ltn.
arte(m)
Translations
French
métier,
art
English
skills
Spanish
oficio,
arte
Italian
mestière,
arte
German
Handwerk,
Kunst.
altèa , nf Definition
màrmara vóina, genia de erba chi no sicat, bona po cura / unguentu de altea
Synonyms e antonyms
marmaravónia,
narbóina,
parmariscu
Surnames and Proverbs
smb:
Altea
Scientific Terminology
rbc, Althaea officinalis
Translations
French
guimauve
English
marshmallow
Spanish
malvavisco
Italian
bismalva
German
echter Eibisch.
alterài, alteriàre , vrb: artarae,
artarare,
arterare,
arteriare,
arturiare Definition
fàere arrennegare o pigare tzacu, fàere pèrdere sa passiéntzia giaendho ifadu, giaendho ocasione candho unu est arrennegau o immarriu po àteru puru; nau de un’arremu, suberiare cun isfortzu meda o po calecunu male a tales de dòlere, ufrare, fàere a budhiore
Synonyms e antonyms
agghegiare,
annervare,
annervosare,
incorinare,
infrascai,
nechidare,
orrontzedhare
Sentences
su tocu de su martedhu artúriat finas sa campana ◊ banzu ti pítzigo, mih, si mi che artérias! ◊ addaghi ti naro de no fàghere sas cosas gai ti artérias! ◊ non bi at bisonzu de ti artarare
Etymon
itl.
alterare
Translations
French
agacer
English
to irritate
Spanish
irritar
Italian
irritare
German
reizen.
alteriósu , agt Definition nau de ccn., chi est de naturale arrennegosu, chi si àrterat luego, po pagu Synonyms e antonyms airósigu, arrennegaditu, inchietosu, sutzuliu, tzacosu / cdh. arrabbiànciulu | ctr. pascenscile Scientific Terminology ntl.
alteríu , nm Definition
su no èssere a su normale de uta, de umore; manera de fàere de chie paret arrennegau o si credet meda
Synonyms e antonyms
airu,
arrennegu,
nechidonzu
/
barrosia,
blaga,
magnosidade,
prejumu,
pumonaza,
teciura
Etymon
srd.
Translations
French
colère,
morgue,
suffisance
English
anger,
arrogance
Spanish
cólera,
jactancia
Italian
còllera,
spòcchia
German
Zorn,
Dünkel.
alternadòre , nm Definition
màchina po fàghere currente alternada
Translations
French
alternateur
English
alternator
Spanish
alternador
Italian
alternatóre
German
Wechselstromerzeuger.
alternài, alternàre , vrb Definition
mudare a borta a borta, fàere o impreare candho una cosa candho un'àtera, giare su càmbiu
Synonyms e antonyms
intreverai
Translations
French
alterner
English
to alternate
Spanish
alternar
Italian
alternare
German
wechseln.
alternòs , nm Definition
persona chi, candho sa Sardigna fut unu regnu, teniat s'incàrrigu de arrapresentare su vicerè in calecuna ocasione: como est su cuadheri chi in parte de su síndhigu de Castedhu acumpàngiat a Sant’Efis in sa crufessone
Sentences
tengu disígiu de biri s'alternòs setzendi a cuadhu
Etymon
ctl.
alternos
Translations
French
alternos
English
nobleman in medieval Sardinia
Spanish
representante del virrey
Italian
alternos
German
Stellvertreter.
altèsa , nf: artesa Definition
sa distàntzia tra s'oru de fundhu e s'oru de pitzu de una calesiògiat cosa: si narat mescamente po cosas de genia morale (a. de ànimu, de sentidos)
Synonyms e antonyms
altària
Etymon
srd.
Translations
French
hauteur
English
height
Spanish
altura
Italian
altézza
German
Höhe.
altículu , nm: artículu Definition
(in su DitzLcs. incurtzau a art.) foedhandho de limbas, una genia de foedhu chi si ponet po acumpangiare is númenes po ndhe precisare calecunu piessignu: in sardu funt artículos su, sa, sos (fintzes os), sas (fintzes as), is, unu, una; foedhandho de leis, ispartzidura de una lei; foedhandho de giornales, nova, argumentu, iscritu; cosa a bèndhere / a./c. Su sardu no ponet s’artículu a is númenes candho custos tenent valore partivu (es. dhoi at piciochedhus in s’arruga, seo papandho pane e casu, oe leo peta pro istasero): s’itl. ponet s’art. partitivu del, dello, della e is pl. / pònnere artículos in carchi cosa o chistione = circai contus, bogai frocus
Synonyms e antonyms
arraghèscia,
arrusa
Sentences
s'artículu acumpanzat su númene e lu pertzisat de cantidade e zenia
2.
sas lezes pro su prus sunt cumpartidas in artículos ◊ bi at artículos de leze chi cumandhant una cosa, àteros chi las programmant o proponent
3.
e cantos artículos bi ponet?!…◊ in su giornali apu postu s'artículu tua
4.
cussu est un'artículu bendiritzu
Etymon
itl.
Translations
French
article
English
article
Spanish
artículo
Italian
artìcolo
German
Artikel.
altighédhu , agt: artigedhu Definition chi est unu pagu artu, prus artu de cantu bolet Synonyms e antonyms altitu, artighinu Sentences in custos montigos artigedhos cresset s'olia, is àrbores de frutu.
altíghine , nf Definition su tretu prus in artu Synonyms e antonyms bica, punta Sentences reu in s'altíghine de unu marrarzu sighiat a giamare a su babbu ◊ si che fit lampendhe in mare dai s'altíghine de una roca Etymon srd.
altigiànu , nm: artesanu,
artexanu,
artigianu Definition
maistu chi trebballat in calecuna arte (ferreri, fusteri, traperi, picapedreri, muradore, e àteru)
Synonyms e antonyms
artisaneri,
maistrale
Sentences
fit un'artejanu de bravura nódida ◊ est una poesia chi prétziat su tribàgliu de sos artesanos
Translations
French
artisan
English
craftsman
Spanish
artesano
Italian
artigiano
German
Handwerker.
altimizàre , vrb: ardiminzare,
artimintzare,
artiminzare,
atrimingiai Definition
istare faendho cuncordandho o aprontandho ccn. cosa
Synonyms e antonyms
archimingiai,
arminzare,
oldinzare,
ordimignare
Sentences
fipo artimintzanne in cuchina preparanne a mannicare ◊ est apitu a li altimizare sa chena sa connada
Etymon
srd.
Translations
French
manœuvrer
English
to bustle
Spanish
atarearse
Italian
armeggiare
German
herumwirtschaften.
altína , nf: artina, artine Definition artzadedha, montighedhu, cucuredhu o punta de monte; in logu de mare e mescamente de istàngiu, tretu ue creschet una genia de àliga de mare (Posidonia oceanica) e abbarrat prus artu e matessi númene si narat de custa calidade de àliga puru Sentences su riu falat in chentu cantaredhos pendhente dae s'artine 2. po circai buconis e músculus tocat de andai a is artinas, me in su stàinu 3. apu agatau un'artina manna e dh'apu serrara cun s'arrècia Etymon srd.
altínu , agt, nm Definition chi o chie est artu e fine de carena / bogare altinu = arteriare 2. issu no cheret fatu arrabbiare ca bogat altinu e diventat faci ruju.
altítu , agt: artitu Synonyms e antonyms altighedhu, artighinu.
altíu 1 , nm Definition logu artu, monte Synonyms e antonyms altura, monte, monticru | ctr. basciura Sentences chi nues calcas ndhe acudant dae altios a ti porrire abbas cunortinas! (G.Addis)
altíulu , agt Definition chi tenet boghe forte, chi costumat a foedhare a tzérrios, a boghe arta.