allutrinàre , vrb Definition
imparare su catechísimu, is puntos principales de una fide
Synonyms e antonyms
ammaistrae
Etymon
srd.
Translations
French
catéchiser
English
to catechise
Spanish
catequizar
Italian
catechizzare
German
katechisieren.
allutrinzàre , vrb Definition imbrutare de ludu, de ludrinzu Synonyms e antonyms illudrare.
allútu , pps, agt Definition
de allúere; chi est tenendho a fràmula, abbruxandho; nau de unu, chi est bene faendho atentzione, ispiritosu, abbistu / portai allutus is ogus, is origas = èssere cun sos ogros abbertos bene, allutados, abbaidendhe cun atentzione, èssere iscurtendhe bene
Synonyms e antonyms
inchesu
/
abbillu,
abbistu,
allutadu,
ispibillu
| ctr.
istudau,
moltu
Sentences
su fogu at allutu ◊ sa lampadina no bi at allutu ◊ aiseta, za no est mancus sa Cúria alluta, no! ◊ is piciochedhus ant allutu su fogu
2.
s'oghiada lègia de Federicu dh'iat allutu
3.
s'ant a fai sinnalis po si collunai, ma bosatrus aturai allutus! ◊ fei atentzioni e siais allutus, poita no iscieis candu at a èssi própriu cuss'ora (Ev)◊ cussa cristiana mi parit alluta meda ◊ est piciochedhu allutu, lestru de cumprendóniu
Surnames and Proverbs
smb:
Alluttu
Translations
French
allumé,
habile,
adroit
English
lighted,
sharp
Spanish
encendido,
ardiente,
despierto
Italian
accéso,
ardènte,
désto
German
brennend,
wach.
alluturàtu alloturàdu
allutzàre , vrb Definition
castiare cun atentzione atesu
Synonyms e antonyms
abbadiai,
allutae,
annotare,
apompiai,
cadebai,
castiai,
isperare 1,
labai,
mirai
Sentences
totinduna si parat múdrigu allutzendhe su bultu de sa santa che unu pedidore
Etymon
itl.
alluciare
Translations
French
ouvrir grand les yeux
English
to keep one's eye peeled,
to look far away
Spanish
aguzar la vista
Italian
guardare lontano,
aguzzare la vista
German
fern schauen,
den Blick schärfen.
allutzerràre , vrb Definition pigare unu pagu sa vista candho tocat tropu lughe a ogos Synonyms e antonyms alluinai, illugerrai, illughentare, illughinare, impannare Sentences su sole mi allutzerrat Etymon srd.
allutzigàre , vrb Definition coment'e allúere sa vista, apèrrere bene is ogos abbaidandho, cricandho, averguandho Synonyms e antonyms allutzighinare, ispalpedhare Sentences istaiant allutzighendhe pro copiare iscenas de catza dae una rivista ca faghiant tribàglios a telarzu.
allutzighinàre , vrb Definition
apèrrere bene deunudotu is ogos, comen'e faendho prus atentzione, meravigliaos
Synonyms e antonyms
allutzigare,
ispalpedhare
Sentences
benit un'àinu, a denote, e mi allutzighinat sos ojos, pariat ànima mala
2.
cussas sunt baldiendhe sa domo cun sos ojos allutzighinados
Etymon
srd.
Translations
French
écarquiller les yeux
English
to open wide one's eyes
Spanish
abrir los ojos
Italian
spalancare gli òcchi
German
die Augen aufsperren.
allutzinadúra , nf Synonyms e antonyms alluinadura, dellíriu Etymon srd.
allútzu , nm: lutzu* 1 Definition genia de pische mannu de mare.
allutzuinàu , agt Definition nau de sa terra, de su logu, chi est fatu a lurtzina, apauladu de abba, a unu pantamu Synonyms e antonyms apantanadu.
alluvionài , vrb Definition fàere sa conca a brodu cun is chistionos, cun sa tzarra.
alluxentài , vrb Definition
fàere lúghidu
Synonyms e antonyms
allucidai,
allustrai,
illuchidare
/
impompitare
Sentences
su logu est límpiu límpiu, alluxentau a cera ◊ su lutoni si alluxentat cun limoni e cinixu ◊ labai ca est festa: tocai, alluxentaisidhas is botas!
Etymon
srd.
Translations
French
faire reluire,
se parer
English
to make bright,
to shine,
to dress up
Spanish
hacer relucir,
acicalar
Italian
far rilùcere,
brillare,
agghindarsi
German
leuchten,
glänzen,
sich herausputzen.
alluxentósu , agt Definition
chi lughet, chi giaet o mandhat lughe
Synonyms e antonyms
brilladinu,
grigliadore,
grillante,
luchente,
prellugente
Etymon
srd.
Translations
French
brillant
English
shining
Spanish
brillante
Italian
brillante
German
glänzend.
alluxinài , vrb Definition fàere lúghidu Synonyms e antonyms alluxentai, illuchidare, lúchere Etymon srd.
alluxingiài allosingiàe
allúxiri , vrb Definition giare lughe Synonyms e antonyms allugare, illucherare, illugare, illuminai Sentences is domus artas impedint a su lugori de allúxiri a s'imperdau ◊ acurtzat sa candela a su mortu e dhi alluxit sa faci Etymon srd.
alluzanàre , vrb Definition
ingrassare sa terra comente faent is errios bogaos, ispainandhodhoe cosa de sustàntzia, coment'e faendho sa terra a lugiana (genia de terramíngiu bonu)
Etymon
srd.
Translations
French
fertiliser
English
to fertilize
Spanish
abonar
Italian
fertilizzare
German
düngen.
alluzonàre, alluzoràre , vrb Synonyms e antonyms acalamai, allacanae, allartzanai, allebigiare, allizorare.