allutrinàre , vrb Definitzione
imparare su catechísimu, is puntos principales de una fide
Sinònimos e contràrios
ammaistrae
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
catéchiser
Ingresu
to catechise
Ispagnolu
catequizar
Italianu
catechizzare
Tedescu
katechisieren.
allutrinzàre , vrb Definitzione imbrutare de ludu, de ludrinzu Sinònimos e contràrios illudrare.
allútu , pps, agt Definitzione
de allúere; chi est tenendho a fràmula, abbruxandho; nau de unu, chi est bene faendho atentzione, ispiritosu, abbistu / portai allutus is ogus, is origas = èssere cun sos ogros abbertos bene, allutados, abbaidendhe cun atentzione, èssere iscurtendhe bene
Sinònimos e contràrios
inchesu
/
abbillu,
abbistu,
allutadu,
ispibillu
| ctr.
istudau,
moltu
Frases
su fogu at allutu ◊ sa lampadina no bi at allutu ◊ aiseta, za no est mancus sa Cúria alluta, no! ◊ is piciochedhus ant allutu su fogu
2.
s'oghiada lègia de Federicu dh'iat allutu
3.
s'ant a fai sinnalis po si collunai, ma bosatrus aturai allutus! ◊ fei atentzioni e siais allutus, poita no iscieis candu at a èssi própriu cuss'ora (Ev)◊ cussa cristiana mi parit alluta meda ◊ est piciochedhu allutu, lestru de cumprendóniu
Sambenados e Provèrbios
smb:
Alluttu
Tradutziones
Frantzesu
allumé,
habile,
adroit
Ingresu
lighted,
sharp
Ispagnolu
encendido,
ardiente,
despierto
Italianu
accéso,
ardènte,
désto
Tedescu
brennend,
wach.
alluturàtu alloturàdu
allutzàre , vrb Definitzione
castiare cun atentzione atesu
Sinònimos e contràrios
abbadiai,
allutae,
annotare,
apompiai,
cadebai,
castiai,
isperare 1,
labai,
mirai
Frases
totinduna si parat múdrigu allutzendhe su bultu de sa santa che unu pedidore
Ètimu
itl.
alluciare
Tradutziones
Frantzesu
ouvrir grand les yeux
Ingresu
to keep one's eye peeled,
to look far away
Ispagnolu
aguzar la vista
Italianu
guardare lontano,
aguzzare la vista
Tedescu
fern schauen,
den Blick schärfen.
allutzerràre , vrb Definitzione pigare unu pagu sa vista candho tocat tropu lughe a ogos Sinònimos e contràrios alluinai, illugerrai, illughentare, illughinare, impannare Frases su sole mi allutzerrat Ètimu srd.
allutzigàre , vrb Definitzione coment'e allúere sa vista, apèrrere bene is ogos abbaidandho, cricandho, averguandho Sinònimos e contràrios allutzighinare, ispalpedhare Frases istaiant allutzighendhe pro copiare iscenas de catza dae una rivista ca faghiant tribàglios a telarzu.
allutzighinàre , vrb Definitzione
apèrrere bene deunudotu is ogos, comen'e faendho prus atentzione, meravigliaos
Sinònimos e contràrios
allutzigare,
ispalpedhare
Frases
benit un'àinu, a denote, e mi allutzighinat sos ojos, pariat ànima mala
2.
cussas sunt baldiendhe sa domo cun sos ojos allutzighinados
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
écarquiller les yeux
Ingresu
to open wide one's eyes
Ispagnolu
abrir los ojos
Italianu
spalancare gli òcchi
Tedescu
die Augen aufsperren.
allutzinadúra , nf Sinònimos e contràrios alluinadura, dellíriu Ètimu srd.
allútzu , nm: lutzu* 1 Definitzione genia de pische mannu de mare.
allutzuinàu , agt Definitzione nau de sa terra, de su logu, chi est fatu a lurtzina, apauladu de abba, a unu pantamu Sinònimos e contràrios apantanadu.
alluvionài , vrb Definitzione fàere sa conca a brodu cun is chistionos, cun sa tzarra.
alluxentài , vrb Definitzione
fàere lúghidu
Sinònimos e contràrios
allucidai,
allustrai,
illuchidare
/
impompitare
Frases
su logu est límpiu límpiu, alluxentau a cera ◊ su lutoni si alluxentat cun limoni e cinixu ◊ labai ca est festa: tocai, alluxentaisidhas is botas!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
faire reluire,
se parer
Ingresu
to make bright,
to shine,
to dress up
Ispagnolu
hacer relucir,
acicalar
Italianu
far rilùcere,
brillare,
agghindarsi
Tedescu
leuchten,
glänzen,
sich herausputzen.
alluxentósu , agt Definitzione
chi lughet, chi giaet o mandhat lughe
Sinònimos e contràrios
brilladinu,
grigliadore,
grillante,
luchente,
prellugente
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
brillant
Ingresu
shining
Ispagnolu
brillante
Italianu
brillante
Tedescu
glänzend.
alluxinài , vrb Definitzione fàere lúghidu Sinònimos e contràrios alluxentai, illuchidare, lúchere Ètimu srd.
alluxingiài allosingiàe
allúxiri , vrb Definitzione giare lughe Sinònimos e contràrios allugare, illucherare, illugare, illuminai Frases is domus artas impedint a su lugori de allúxiri a s'imperdau ◊ acurtzat sa candela a su mortu e dhi alluxit sa faci Ètimu srd.
alluzanàre , vrb Definitzione
ingrassare sa terra comente faent is errios bogaos, ispainandhodhoe cosa de sustàntzia, coment'e faendho sa terra a lugiana (genia de terramíngiu bonu)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fertiliser
Ingresu
to fertilize
Ispagnolu
abonar
Italianu
fertilizzare
Tedescu
düngen.
alluzonàre, alluzoràre , vrb Sinònimos e contràrios acalamai, allacanae, allartzanai, allebigiare, allizorare.