A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

allutrinàre , vrb Definizione imparare su catechísimu, is puntos principales de una fide Sinonimi e contrari ammaistrae Etimo srd. Traduzioni Francese catéchiser Inglese to catechise Spagnolo catequizar Italiano catechizzare Tedesco katechisieren.

allutrinzàre , vrb Definizione imbrutare de ludu, de ludrinzu Sinonimi e contrari illudrare.

allútu , pps, agt Definizione de allúere; chi est tenendho a fràmula, abbruxandho; nau de unu, chi est bene faendho atentzione, ispiritosu, abbistu / portai allutus is ogus, is origas = èssere cun sos ogros abbertos bene, allutados, abbaidendhe cun atentzione, èssere iscurtendhe bene Sinonimi e contrari inchesu / abbillu, abbistu, allutadu, ispibillu | ctr. istudau, moltu Frasi su fogu at allutu ◊ sa lampadina no bi at allutu ◊ aiseta, za no est mancus sa Cúria alluta, no! ◊ is piciochedhus ant allutu su fogu 2. s'oghiada lègia de Federicu dh'iat allutu 3. s'ant a fai sinnalis po si collunai, ma bosatrus aturai allutus! ◊ fei atentzioni e siais allutus, poita no iscieis candu at a èssi própriu cuss'ora (Ev)◊ cussa cristiana mi parit alluta meda ◊ est piciochedhu allutu, lestru de cumprendóniu Cognomi e Proverbi smb: Alluttu Traduzioni Francese allumé, habile, adroit Inglese lighted, sharp Spagnolo encendido, ardiente, despierto Italiano accéso, ardènte, désto Tedesco brennend, wach.

alluturàtu alloturàdu

allutzàre , vrb Definizione castiare cun atentzione atesu Sinonimi e contrari abbadiai, allutae, annotare, apompiai, cadebai, castiai, isperare 1, labai, mirai Frasi totinduna si parat múdrigu allutzendhe su bultu de sa santa che unu pedidore Etimo itl. alluciare Traduzioni Francese ouvrir grand les yeux Inglese to keep one's eye peeled, to look far away Spagnolo aguzar la vista Italiano guardare lontano, aguzzare la vista Tedesco fern schauen, den Blick schärfen.

allutzerràre , vrb Definizione pigare unu pagu sa vista candho tocat tropu lughe a ogos Sinonimi e contrari alluinai, illugerrai, illughentare, illughinare, impannare Frasi su sole mi allutzerrat Etimo srd.

allutzigàre , vrb Definizione coment'e allúere sa vista, apèrrere bene is ogos abbaidandho, cricandho, averguandho Sinonimi e contrari allutzighinare, ispalpedhare Frasi istaiant allutzighendhe pro copiare iscenas de catza dae una rivista ca faghiant tribàglios a telarzu.

allutzighinàre , vrb Definizione apèrrere bene deunudotu is ogos, comen'e faendho prus atentzione, meravigliaos Sinonimi e contrari allutzigare, ispalpedhare Frasi benit un'àinu, a denote, e mi allutzighinat sos ojos, pariat ànima mala 2. cussas sunt baldiendhe sa domo cun sos ojos allutzighinados Etimo srd. Traduzioni Francese écarquiller les yeux Inglese to open wide one's eyes Spagnolo abrir los ojos Italiano spalancare gli òcchi Tedesco die Augen aufsperren.

allutzinadúra , nf Sinonimi e contrari alluinadura, dellíriu Etimo srd.

allútzu , nm: lutzu* 1 Definizione genia de pische mannu de mare.

allutzuinàu , agt Definizione nau de sa terra, de su logu, chi est fatu a lurtzina, apauladu de abba, a unu pantamu Sinonimi e contrari apantanadu.

alluvionài , vrb Definizione fàere sa conca a brodu cun is chistionos, cun sa tzarra.

alluxentài , vrb Definizione fàere lúghidu Sinonimi e contrari allucidai, allustrai, illuchidare / impompitare Frasi su logu est límpiu límpiu, alluxentau a cera ◊ su lutoni si alluxentat cun limoni e cinixu ◊ labai ca est festa: tocai, alluxentaisidhas is botas! Etimo srd. Traduzioni Francese faire reluire, se parer Inglese to make bright, to shine, to dress up Spagnolo hacer relucir, acicalar Italiano far rilùcere, brillare, agghindarsi Tedesco leuchten, glänzen, sich herausputzen.

alluxentósu , agt Definizione chi lughet, chi giaet o mandhat lughe Sinonimi e contrari brilladinu, grigliadore, grillante, luchente, prellugente Etimo srd. Traduzioni Francese brillant Inglese shining Spagnolo brillante Italiano brillante Tedesco glänzend.

alluxinài , vrb Definizione fàere lúghidu Sinonimi e contrari alluxentai, illuchidare, lúchere Etimo srd.

alluxingiài allosingiàe

allúxiri , vrb Definizione giare lughe Sinonimi e contrari allugare, illucherare, illugare, illuminai Frasi is domus artas impedint a su lugori de allúxiri a s'imperdau ◊ acurtzat sa candela a su mortu e dhi alluxit sa faci Etimo srd.

alluzanàre , vrb Definizione ingrassare sa terra comente faent is errios bogaos, ispainandhodhoe cosa de sustàntzia, coment'e faendho sa terra a lugiana (genia de terramíngiu bonu) Etimo srd. Traduzioni Francese fertiliser Inglese to fertilize Spagnolo abonar Italiano fertilizzare Tedesco düngen.

alluzonàre, alluzoràre , vrb Sinonimi e contrari acalamai, allacanae, allartzanai, allebigiare, allizorare.

almaía , nf Definizione mali fatu, brusceria, cosa (pipia de tzàpulu cun agúgias infrissias) chi si faet po acapiare a unu, po dhi fàere male, po dhi cambiare sa sorte Sinonimi e contrari fatúgiu, fatura, maghia, magina.