annossàta , agt Definition calidade chi si narat de Nostra Segnora, annuntziada (ca dhi est calau s'ànghelu a dhi giare sa nova): dhu ponent fintzes a númene. Synonyms e antonyms
annotàda , nf Definition
su annotare, su castiare
Synonyms e antonyms
abbaidada,
castiada
Etymon
srd.
Translations
French
coup d'œil
English
glance
Spanish
mirada
Italian
guardata
German
Durchsicht.
annotadúra , nf Definition su annotare Etymon srd.
annotamàla , prep, cng Definition
a su postu de…, a prus de
Synonyms e antonyms
antamas,
bortze,
imbecis
Sentences
annotamala de una, ndh'amus imballiadu duas de aguzas (G.Ruju)
2.
isse est ispantosu: annotamala de la nàrrere comente est, sa cosa, la creschet! ◊ annotamala est essidu su nàrrere chi si ch'est fuidu
Translations
French
au lieu de,
en outre
English
instead,
moreover
Spanish
en vezlugar de,
además
Italian
invéce,
inóltre
German
dagegen,
außerdem.
annotàre , vrb Definition
abbaidare e bíere sa cosa, giare atentzione, pònnere a notu / annotare pagu = no biri tanti bèni; annota!… = ma càstia!…, m'abbàida a bídere!…, it'arrore!: genia de nada de ispantu, de meravíglia
Synonyms e antonyms
abbadiai,
abberguare,
allutzare,
apompiai,
cadebai,
castiai,
isperare 1,
labai,
mirai
/
annoditare
Sentences
fit annotandhe a Maria ◊ fipo supra de un'ispéntumu artu annotendhe sa cane ◊ ti m'annotas che macu, che chi mai ti tates de mi bíere ◊ annotendhe so, ma cussa cosa inoghe no che l'agato ◊ annota chi tevet bènnere su sartu a mi leare sas misuras!
2.
est rutu in su paris netu e s'at truncadu s'anca…, annota!
Etymon
ltn.
*annotitare
Translations
French
regarder,
remarquer
English
to look
Spanish
mirar,
observar
Italian
guardare,
osservare
German
betrachten.
annótinu annódinu
annotitzài annoditàre
annótu , nm Definition
sa capacidade de castiare; sa cosa deasi comente si arregodat, cosa chi s'iscriet po dh'arregodare; su chi unu paret castiandhodhu a cara; totugantu su chi si agatat, a distintu, de nàrrere asuba de calecuna cosa o chistione
Synonyms e antonyms
annoríciu
/
notu
/
aerada
/
asserva
Idioms
csn:
connòschere a unu a s'a. = a s'aerada, a cara; tènniri a a. = marcare; èssere de a. = àere sa capatzidade de ammentare bene cosas bidas fintzas apustis de tempus meda
Sentences
deo, privu de s'annotu, cun làgrimas mi mantenzo (M.Murenu)◊ est cardulinu iscioberau cun annotu pagu innòi e pagu inní
2.
sos chi perdent s'annotu e s'identidade primedotu perdent sa limba ◊ est dae meda chi no lu bido: ndh'apo pérdidu fintzas s'annotu ◊ solu sos canes ndhe lesint s'annotu ma si fuesint
3.
s'annotu piús de importu tra totu su chi narat cust'iscritore est candho ponet a cunfrontu sos poetes a taulinu cun sos cantadores a bolu (P.Pillonca)
Etymon
srd.
Translations
French
signe
English
view
Spanish
vista
Italian
vista
German
Augenblick.
annotzigàre , vrb Definition bídere, apubare Synonyms e antonyms annoditare Sentences arrémpio in sa pigada, annótzigo su pitu, chi mi che paret atesu, e bido a tie (C.Meridda)◊ annótzigat sa zente chi atraessat sa bia ◊ at annotzigadu chi su tostoine isprundhiat sa conca.
annóu , nm: annuu,
nú Definition
lobu istrintu de calecuna cosa (longa) cun is càbudos intraos a s’imbesse chi faet a acapiare; tretu prus grussu de calecuna cosa, coment'e chi siat fata a nodu
Synonyms e antonyms
nodu*
Idioms
csn:
annou de su tzugu = is nuxis, sa nuge de su gúturu, grogòcia; annou de mata = zenia de nodu chi bi resurtat in sos truncos de àrbure comente sas naes che daent in mesu incarnadas; annou currente = zenia de prendhidura chi isorbet cun fatzilidade; erba de cent'annoos = erba istérria, una creze de erba totu nodos
Sentences
capassu ses a fai s'annuu a sa corbata?
Translations
French
nœud
English
knot
Spanish
nudo,
nuez de Adán
Italian
nòdo,
pómo d'Adamo
German
Knoten,
Adamsapfel.
annóu 1 , nm Definition su cambu chi essit nou apustis de sa pudadura, linna noa Synonyms e antonyms brione, brossa, bullone, froe, froedha, frua, inseurru, irbrossa, pigionatzu Sentences chi nues calcas ndhe acudant a ti porrire abbas pro chi rebbrotes chentu e chentu annoos! (G.Addis) Etymon srd.
annovàe, annovài, annovàri , vrb Definition saludare tzucandho o torrandho, giare o contare is novas Synonyms e antonyms saludae Sentences apustis de nos esse presentaos e annovaos, aus arrexonau ◊ is fémminas si ndi pesant e andant a annovari a Vitóriu torrau de sa gherra Etymon srd.
annovàre annoài 1
annòvas annòbas
annoxadórzu annodricadórju
annoxàdu , pps, agt Definition de annoxare; fatu a nodu, foedhandho de ossos, de carre.
annoxàre annoicàre
annoxàu , agt: annuxau Definition chi est tristu, chi s'at leau annógiu Synonyms e antonyms annozadu* / anneadu, annicadu, intristau, pirmatu | ctr. allegru Sentences est tristu e annuxau.
annozàdu , pps, agt: annugiau,
annungiau,
annuzadu Definition
de annozare / a s'annuzada = patindho annógiu, annogiaos
Synonyms e antonyms
annoxau
/
anneadu,
annicadu,
intristau,
pirmatu
| ctr.
allegru,
pregiosu
2.
fúrriat su pobidhu a domu e agatat sa mulleri annungiada ◊ prangendi!… de unu paghedhu de tempus ti biu totu annugiada
3.
li colat in bijone ammentos de candho a s'annuzada tribbulaiat fatu su babbu
Translations
French
triste,
mélancolique
English
sad,
melancholy
Spanish
triste
Italian
triste,
malincònico
German
traurig,
melancholisch.
annozàre , vrb: annugiai,
annungiai,
annuzare Definition
su si pigare annozu, su si fàere tristu
Synonyms e antonyms
abbrodhiare,
abbudhai,
abbujare,
abbuscinare,
acasidhare,
aconchedhare,
annicare,
atrafudhai,
pirmare
Sentences
si burlo eo si annuzant e mi faghent sas ficas ◊ su pentzai ca una picioca in su mellus de bivi si nd'iat a èssi dépia andai dhi annugiàt su coru
2.
che néula de maju si annuzat e iscrarit onzi die
Etymon
ctl.
anujar
Translations
French
se vexer,
bouder
English
to resent,
to sulk
Spanish
resentirse,
picarse
Italian
risentirsi,
imbronciarsi
German
sich beleidigt fühlen,
schmollen.