A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

annossàta , agt Definitzione calidade chi si narat de Nostra Segnora, annuntziada (ca dhi est calau s'ànghelu a dhi giare sa nova): dhu ponent fintzes a númene. Sinònimos e contràrios

annotàda , nf Definitzione su annotare, su castiare Sinònimos e contràrios abbaidada, castiada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup d'œil Ingresu glance Ispagnolu mirada Italianu guardata Tedescu Durchsicht.

annotadúra , nf Definitzione su annotare Ètimu srd.

annotamàla , prep, cng Definitzione a su postu de…, a prus de Sinònimos e contràrios antamas, bortze, imbecis Frases annotamala de una, ndh'amus imballiadu duas de aguzas (G.Ruju) 2. isse est ispantosu: annotamala de la nàrrere comente est, sa cosa, la creschet! ◊ annotamala est essidu su nàrrere chi si ch'est fuidu Tradutziones Frantzesu au lieu de, en outre Ingresu instead, moreover Ispagnolu en vezlugar de, además Italianu invéce, inóltre Tedescu dagegen, außerdem.

annotàre , vrb Definitzione abbaidare e bíere sa cosa, giare atentzione, pònnere a notu / annotare pagu = no biri tanti bèni; annota!… = ma càstia!…, m'abbàida a bídere!…, it'arrore!: genia de nada de ispantu, de meravíglia Sinònimos e contràrios abbadiai, abberguare, allutzare, apompiai, cadebai, castiai, isperare 1, labai, mirai / annoditare Frases fit annotandhe a Maria ◊ fipo supra de un'ispéntumu artu annotendhe sa cane ◊ ti m'annotas che macu, che chi mai ti tates de mi bíere ◊ annotendhe so, ma cussa cosa inoghe no che l'agato ◊ annota chi tevet bènnere su sartu a mi leare sas misuras! 2. est rutu in su paris netu e s'at truncadu s'anca…, annota! Ètimu ltn. *annotitare Tradutziones Frantzesu regarder, remarquer Ingresu to look Ispagnolu mirar, observar Italianu guardare, osservare Tedescu betrachten.

annótinu annódinu

annotitzài annoditàre

annótu , nm Definitzione sa capacidade de castiare; sa cosa deasi comente si arregodat, cosa chi s'iscriet po dh'arregodare; su chi unu paret castiandhodhu a cara; totugantu su chi si agatat, a distintu, de nàrrere asuba de calecuna cosa o chistione Sinònimos e contràrios annoríciu / notu / aerada / asserva Maneras de nàrrere csn: connòschere a unu a s'a. = a s'aerada, a cara; tènniri a a. = marcare; èssere de a. = àere sa capatzidade de ammentare bene cosas bidas fintzas apustis de tempus meda Frases deo, privu de s'annotu, cun làgrimas mi mantenzo (M.Murenu)◊ est cardulinu iscioberau cun annotu pagu innòi e pagu inní 2. sos chi perdent s'annotu e s'identidade primedotu perdent sa limba ◊ est dae meda chi no lu bido: ndh'apo pérdidu fintzas s'annotu ◊ solu sos canes ndhe lesint s'annotu ma si fuesint 3. s'annotu piús de importu tra totu su chi narat cust'iscritore est candho ponet a cunfrontu sos poetes a taulinu cun sos cantadores a bolu (P.Pillonca) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu signe Ingresu view Ispagnolu vista Italianu vista Tedescu Augenblick.

annotzigàre , vrb Definitzione bídere, apubare Sinònimos e contràrios annoditare Frases arrémpio in sa pigada, annótzigo su pitu, chi mi che paret atesu, e bido a tie (C.Meridda)◊ annótzigat sa zente chi atraessat sa bia ◊ at annotzigadu chi su tostoine isprundhiat sa conca.

annóu , nm: annuu, nú Definitzione lobu istrintu de calecuna cosa (longa) cun is càbudos intraos a s’imbesse chi faet a acapiare; tretu prus grussu de calecuna cosa, coment'e chi siat fata a nodu Sinònimos e contràrios nodu* Maneras de nàrrere csn: annou de su tzugu = is nuxis, sa nuge de su gúturu, grogòcia; annou de mata = zenia de nodu chi bi resurtat in sos truncos de àrbure comente sas naes che daent in mesu incarnadas; annou currente = zenia de prendhidura chi isorbet cun fatzilidade; erba de cent'annoos = erba istérria, una creze de erba totu nodos Frases capassu ses a fai s'annuu a sa corbata? Tradutziones Frantzesu nœud Ingresu knot Ispagnolu nudo, nuez de Adán Italianu nòdo, pómo d'Adamo Tedescu Knoten, Adamsapfel.

annóu 1 , nm Definitzione su cambu chi essit nou apustis de sa pudadura, linna noa Sinònimos e contràrios brione, brossa, bullone, froe, froedha, frua, inseurru, irbrossa, pigionatzu Frases chi nues calcas ndhe acudant a ti porrire abbas pro chi rebbrotes chentu e chentu annoos! (G.Addis) Ètimu srd.

annovàe, annovài, annovàri , vrb Definitzione saludare tzucandho o torrandho, giare o contare is novas Sinònimos e contràrios saludae Frases apustis de nos esse presentaos e annovaos, aus arrexonau ◊ is fémminas si ndi pesant e andant a annovari a Vitóriu torrau de sa gherra Ètimu srd.

annovàre annoài 1

annòvas annòbas

annoxadórzu annodricadórju

annoxàdu , pps, agt Definitzione de annoxare; fatu a nodu, foedhandho de ossos, de carre.

annoxàre annoicàre

annoxàu , agt: annuxau Definitzione chi est tristu, chi s'at leau annógiu Sinònimos e contràrios annozadu* / anneadu, annicadu, intristau, pirmatu | ctr. allegru Frases est tristu e annuxau.

annozàdu , pps, agt: annugiau, annungiau, annuzadu Definitzione de annozare / a s'annuzada = patindho annógiu, annogiaos Sinònimos e contràrios annoxau / anneadu, annicadu, intristau, pirmatu | ctr. allegru, pregiosu 2. fúrriat su pobidhu a domu e agatat sa mulleri annungiada ◊ prangendi!… de unu paghedhu de tempus ti biu totu annugiada 3. li colat in bijone ammentos de candho a s'annuzada tribbulaiat fatu su babbu Tradutziones Frantzesu triste, mélancolique Ingresu sad, melancholy Ispagnolu triste Italianu triste, malincònico Tedescu traurig, melancholisch.

annozàre , vrb: annugiai, annungiai, annuzare Definitzione su si pigare annozu, su si fàere tristu Sinònimos e contràrios abbrodhiare, abbudhai, abbujare, abbuscinare, acasidhare, aconchedhare, annicare, atrafudhai, pirmare Frases si burlo eo si annuzant e mi faghent sas ficas ◊ su pentzai ca una picioca in su mellus de bivi si nd'iat a èssi dépia andai dhi annugiàt su coru 2. che néula de maju si annuzat e iscrarit onzi die Ètimu ctl. anujar Tradutziones Frantzesu se vexer, bouder Ingresu to resent, to sulk Ispagnolu resentirse, picarse Italianu risentirsi, imbronciarsi Tedescu sich beleidigt fühlen, schmollen.