A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

bubbússiu , nm Definition trubbada o passada de tempus malu Sentences s'ierru ch'est tzai passau ma no s'ischit mai chi no potzat arribbare crachi bubbússiu de fritu e de niada! (E.Madeddu) Scientific Terminology tpm.

búbulu , nm, agt: bulu, búvulu, gulu, vulu, ullu Definition genia de animale mannu: boe, baca, vitellu, magiolu; chi pertocat custos animales, su búbulu Synonyms e antonyms boinu Idioms csn: furchidhàdile b. = arranzolu vúvulu, iscurpione; piraula (pira bula) = una zenia de pira mala a ingullire candho est cherfa; tucare che búbulu muscau = essire deretu a sa maconatza; merdaula = ladàmini de bòi, de baca Sentences ma cantos fint sos chi si furriabant in su sartu e no aiant furau una tzica, unu búbulu, carchi cabadhu?!…◊ at comporadu duos bulos ◊ sas feras paschent ispartas coment'e crabas e bulos 2. at comporau s'istintina búbula pro fàchere sos sàmbenes ◊ sa peta búbula est prus cara ◊ custos sunt corros bulos, goi mannos 3. est tucau che búbulu muscau Etymon ltn. bubulus Translations French bovin English bovine Spanish bovino Italian bovino German Rind, Rind.

bubúsa , nf: burvusa Definition s'istupa de su linu (e fintzes cosa de iscartu), fintzes pàgia a prènnere is banitas Etymon srdn.

bubusàre , vrb Definition cumpidare, cricare po bíere chi si agatat ccn. cosa Synonyms e antonyms combutare, corrovai, farrogai, fodichinare Sentences su brigadieri deviat bubusare s'apusentu meu chirchendhe concas de mortu e bículos de brochita (T.Masala) Etymon srd.

bubusàu , nm Definition animale chi portat pubusa, nau de su pigione chi tenet custu númene Synonyms e antonyms laudaddeu, mariapupusa, pupusa 1, vuvusa Scientific Terminology pzn Etymon srd.

bubusòne , nm: vuvusone Definition genia de druche longu longu o fintzes a lóriga chi si faet a carrasegare cun pasta modhe meda (chi si betat a imbudu a s'ógiu po dhu fríere) e si cundhit cun tzúcuru o mele Synonyms e antonyms frijola, frisciola, fusone 1, típula Scientific Terminology drc Etymon srd.

bubutàda , nf Synonyms e antonyms bubutadura, bubutu Etymon srd.

bubutadúra , nf Synonyms e antonyms bubutada Etymon srd.

bubutàre , vrb Definition murigare, pònnere a tréulu, forrogare Synonyms e antonyms boltulare, corrovai, combutare, farrogai, fodichinare, iforrogare, scorrovonai Sentences in sas tulas abradas fachendhe barbacana bubutandhe sa terra cun sas ungras deo so massaju (G.Piga)◊ est bubutandhe sa chisina chin su chichaju ◊ sos porchedhos sunt bubutandhe sas pisturras a sa sughe Etymon srd. Translations French fouiller English to search Spanish rebuscar Italian frugare, trufolare German stöbern.

bubutàu , pps Definition de bubutare 2. sa bidha pariat una conchista de gherra, bubutada a susujosso.

bubútu , nm Definition carraxu, avolotu mannu de cosa totu posta a tréulu Synonyms e antonyms abbatúliu, abbolotu, abbuluzu, arrevolotu, atrepógliu, carralzu, dissàntanu, solovru, tregollu Etymon srd.

búca , nf: buga 2, vuca Definition in sa carena de un'animale, s'imbucu o intrada de s'aparatu chi digirit s'alimentu, ue s'intrat e si màtzigat su papare e si faent giai totu is sonos de sa boghe; intrada de calecuna cosa, de calecunu logu (buca de istògomo, de forru, de sacu, de ampudha, de funtana, de foghe o de erriu, de nassa, de péntuma, de ponte, de istafa, de caragolu, de cannone, e àteru); logu istrintu, inter duas puntas de monte, duos muros, duas domos, o àteru / min. bucaredha, buchichedha, buchigedha; is partis de sa b.: is barras, sa limba, is ghinghias, trintaduas dentes, is lavras, su paladari (o chelu), s'àngula Synonyms e antonyms buchera, imbucu / istrintógliu Idioms csn: is corrus de sa b. = sas calches de sas laras, ue sas laras si abbojant apare, a un'ala e àtera; buca bacada = buca pitichedha, buchita; pònniri o fai b. bella = fàghere buca bona, chi li abbarrat gustu chi piaghet (nadu de cosa de manigare); calai is sàlias de b. = coment'e leare su sabore de una cosa bona chi si abbàidat o chi si disizat; leare b., fagher b. a una cosa = abbituaisí a dha papai, a dha bufai; abarrai a b. sidhia = istare mudos, no nàrrere faedhu; portai, leare, giúghere in b. a ccn. = faedhare (male) de unu, zudigare; faisí sa b. a ludu = faedhare debbadas; èssiri buca modhi = (nadu de unu), lassàresi conchinare a donzi cosa, zusta o nono, bona o mala, (nadu de su cocoi: zúghere s'oru de sa corza, in s'ala abberta, tropu fine, chentza cumprida); fai bucas lègias = fàghere a ríere faghindhe inzestros cun sa buca, istròchere; pigai is fuedhus de b. a unu = nàrrere su chi s'àteru fit pessendhe de nàrrere; bucas mortas = zente chi no serbit a nudha; b. baralla = pessone chi faedhat afaiu; certai, fuedhai a b. manna = a boghes, cun afuta, a s'airada; b. de forru (nadu de unu)= chi faedhat a boghes, chi costumat a faedhare male; cagare a unu a b. = fàghereli birgonza manna, tropu; pònnere o betare a ccn. a b. a terra = arruinàrelu; fuedhai a b. ’e tzàpulu = faedhare coment'e a buca prena, de no cumprèndhere bene su chi si narat; iscuru che in b. = iscuriu meda, iscuriu mortu; buchemeli = annaemele, zanaemuru; maleuca (male de o a buca) = bucamala, zenia de maladia chi benit a buca a sos animales; bucamala (sa ’uca mala, sa bona ’uca)= su grodhe; b. de cani, de lioni = zenia de erba chi faghet su fiore chi assemizat a sa buca de unu cane, o de unu leone; buchedha = zenia de crobu betadu a s'animale a sa barra de fundhu, pro lu leare a fune; pagare sa buca = pagare sa contravintzione pro su dannu chi faghent sos animales manighèndhesi su laore Sentences at fatu unu pràngiu de cosas lichitosas chi faint sparuedhai sa buca ◊ sas crocas fint sapurias chi no si catzabant dae buca! ◊ fait càschidus aici longus chi is corrus de sa buca dhi arribbant a is origas ◊ apustis manigadu, unu bículu de casu cumponet sa buca ◊ a buga aperta miro su meràculu (G.Brocca) 2. est iscuru che in buca, che l'intrat s'iscuru in buca ◊ at abbertu sa buca che portale ◊ túpadi sa buca, lassa de nàrrere male! ◊ gei portas buca: fuedhus maus, frastimus, certus!… 3. Pontetzu est a tres bucas ◊ so tota die in buca de furru faghindhe sa cota ◊ in sa buca de Mammuscone che at rutu polcos ◊ fit sétiu in buca de zanna 4. cussos si no zughent in buca a calicunu no podent istare! ◊ si no lis daes nudha ti faghes leare in buca ◊ lodhe, a tie ti che cagant a buca e mancu ti ndhe sapis! ◊ a su fillu dh'acanaxat a buca manna po istudiai ◊ eandhe sàmbene a mi giúghere in buca donzunu!… 5. in cussa buca frimmat fintzas sas màchinas, su bentu, ca colat incanaladu ◊ in cussa buca, ca est logu artu, bi tocat bentu forte 6. apenas unu póveru istat reu che l'imbolades torra a buca a terra! ◊ s'ispesa chi ant fatu at postu a buca a terra su Comune (A.Spano) Surnames and Proverbs smb: Bucca / prb: a buca tancada no b'intrat musca Scientific Terminology crn Etymon ltn. bucca Translations French bouche, passage, col English mouth Spanish boca Italian bócca, varco, vàlico German Mund, Durchgang.

bucabbaràlla , nm Definition chie foedhat a s'afaiu, chi no dhue at cabu e ne coa in su chi narat.

bucabbéntu , nm Definition chie istat coment'e ammammalucau, a buca aperta, tontatzu Synonyms e antonyms bovatzu, bovo, bucalloto, innóchidu, ispistulonadu, listrone, macu, tontarrone Etymon srd.

bucàcia , nf Definition genia de ampudha a buca larga; chie foedhat a truncadura, chentza pesare is foedhos chi narat Synonyms e antonyms malefavedhau Sentences mamma ndhe pienaiat bucàcias de bidru, de cheriasa, cobelzèndhela chin abbaldente pro l'arribbare a s'ierru (P.Gajas) Etymon itl. boccaccia.

bucàciu , agt, nm: bucatzu Definition chi o chie costumat a foedhare o arrespòndhere male, cun foedhos pagu pulios o pagu bonos, a truncadura, chentza dhos cunsiderare bene Synonyms e antonyms limbibúdidu, malefavedhau, sbucaciau Sentences a mesa o in arródiu, is bucàcius cragallant no s'iscít mancus de ita! ◊ cussas funt bucàcias e fengiosas ◊ befianu bucàciu e fraulaxu! ◊ bucàciu? che una buca de sulitu! Etymon srd. Translations French dévergondé English impudent Spanish sinvergüenza Italian spudorato German frech, Frechling.

bucàda , nf Definition su tanti de cosa (pruschetotu de bufare) chi cabet in buca Synonyms e antonyms bubbulicada, gropu, ingullida, intullada, tasada, ticada, tirone, tumata 1 Sentences una bucada de abba, de binu, de licore ◊ làssalu su tabbacu, pone frenu a su vísciu: si faghes che a mie no che ingulles bucadas de velenu (P.Masia) Etymon srd. Translations French bouchée, gorgée English sip Spanish bocanada Italian boccata, sorsata German Schluck.

bucagòrra , nf Synonyms e antonyms babbacorra, cocoi, croca, pissigorru 1, portamincorras, sicigorru, tabacorra Etymon srd.

bucàle , nm Definition cuménciu, intrada de unu logu, de unu camminu Synonyms e antonyms imbucu, imbucada.

bucaléri , agt, nm Synonyms e antonyms limbilongu, limbudu, linguau Scientific Terminology ntl Etymon srd.