congédhu , nm: conzedhu, cugnedhu Definition min. de cóngiu; cóngiu piticu Synonyms e antonyms brocalitu, cognu, congiali, congiobedhu, cungiou, piceri Scientific Terminology stz.
congèdu , nm: conzedo, cungedu Definition dies chi unu si leat o chi dhi giaent de su trebballu po pàusu o àteru; acabbu de su servítziu militare Synonyms e antonyms dispàciu Translations French congé English leave Spanish despedida, licencia absoluta, canuto Italian congèdo German Abschied.
congeniài , vrb Definition pònnere o èssere de acordu Synonyms e antonyms acodrare, cuncordai Etymon ctl., spn. congeniar.
congiàli , nm: conzale, cungiabi, cungiali Definition genia de istrégiu de terra o de imbidru a pònnere abba o àteru / min. cungialedha, cungiabedhu; terra cungialis = terra luzana, bona pro isterzu Synonyms e antonyms brocalitu, cognu, congedhu, cungiou, piceri Sentences aproillamus a su magasinu e si ponemus de arrógliu cun su cungiali de su binu in sa mesa ◊ poita bufas a cungiali?! Scientific Terminology stz Etymon srd. Translations French broc, cruche, chope English tankard Spanish jarro Italian boccale German Krug.
congiàna codiàna
congiobédhu , nm: cungiobedhu, cungiouedhu Definition min. de cungiou: cóngiu de unu cuartu de litru Synonyms e antonyms brocalitu, cognu, congiali, congixedhu, piceri Sentences at atumbau e at segau su cungiobedhu Scientific Terminology stz Etymon srd.
congiobràxu, congiolàrgiu , nm: congiulàrgiu, crongioaxu, conzolalzu, cungiobaju Definition maistu chi faet e trebballat terràglia, maistu de istèrgios de terra Synonyms e antonyms brocaju, brochinarzu, conzarzu, pingiadaju, strexaju Sentences no bi ndhe at prus de conzolalzos chi faghent frascos e màrigas, o scivedhas e tianas fentomadas Scientific Terminology prf Etymon srd. Translations French potier English potter Spanish alfarero Italian vasàio German Töpfer.
congitúra , nf: cungitura Definition cosa chi podet capitare, possibbilidade bona, ocasione Synonyms e antonyms cunzuntura Sentences is congituras adóbiant sempri ◊ at tentu cungitura e mi at mandau a narri ◊ si tenis prexeri de ti cojai, cussu est una congitura de non lassai andai ◊ chi essit cungitura no tiris su prétziu! Etymon itl. congettura.
cóngiu cógnu
congiugài , vrb: coniugai, coniugare Definition bogare de unu verbu (o formare) totu is foedhos, istèrrere su vrb. variandhodhu segundhu su modu, su tempus, is personas e su númeru aciunghendho a s'arraighina totu is desinéntzias Translations French conjuguer English to conjugate Spanish conjugar Italian coniugare German konjugieren.
congiulàrgiu congiobràxu
congiuntívu , nm: conzuntivu Definition unu modu de is verbos chi s'impreat in is propositziones chi dipendhent de un'àtera, in propositziones chi narant unu disígiu, unu frastimu, sèmpere cosa chi si tenet pagu segura: si narat congiuntivu ca agiummai sèmpere si acàpiat cun cng., si aunit, a un'àtera propositzione / a/c.: po giare un'órdine cun s’idea de sa nega (imperativu negativu) s'impreat sèmpere custu modu de su vrb.: bosatros non dromais e abbarrae a càstiu!, no bengas!, no curras!, no bufeis!, no brinchedas!, no aisetedas!, no seghes!, no timas!, no torris!, no t'imbriaghes!, no furis!, no nias fàulas! (fintzes si s'impr. negativu si podet fàere impersonale, 3ˆ p. sing. indic. pres., e balet coment'e una norma: No si fumat!, No si pipat!, No si furat!, No s'ispudat in terra! = itl. vietato fumare, e totu deasi) Translations French conjonctif English subjunctive Spanish subjuntivo Italian congiuntivo German Konjunktiv.
congiuntúra , nf: conzuntura, cugnuntura, cungentura, cungiuntura, cunzuntura Definition cumbinatzione, su si agatare e candho si agatant o essint impare unas cantu cosas o fatos chi giaent una possibbilidade Synonyms e antonyms congitura / insemia, ocasione, possibbilidade Idioms csn: profitare de sa c. = collire s'ocasione, fàghere deretu carchi cosa comente cumbinat de lu pòdere; conzuntura d'erriu = zunturas Sentences est rundhendhe che majore de bidatone pro cabidare calchi congiuntura ◊ ti ant guastu s'índule sas cungiunturas ◊ sas cunzunturas bonas za essint, si unu las cheret collire ◊ mai ti ant a mancare congiunturas de amigos de rebbota e de bufonzu Translations French occasion English occasion Spanish ocasión Italian occasióne German Gelegenheit.
congiuntziòne, congiuntziòni , nf: cunzuntzione Definition (in DitzLcs. sèmpere incurtzau a cng.) unione, genia de acàpiu, foedhu chi serbit po acapiare o pigare impare duas propositziones de su matessi importu o fintzes solu duos foedhos Translations French conjonction English link Spanish conjunción Italian congiunzióne German Konjunktion.
congiúra , nf, nm: coniura, coniuru Definition cosa fata de majàrgios; troga cuncordada cun trassa a iscusi contra a ccn. cun iscopu Synonyms e antonyms brusceria Etymon srd.
congiurài, congiuràre , vrb: coniurare Definition cuncordare trogas, filare sa trobedha a ccn. in medas e coment'e faendho giuramentu Synonyms e antonyms tramassai.
congixédhu , nm Definition min. de cóngiu: cóngiu piticu Synonyms e antonyms brocalitu, cognu, congiali, congiobedhu, piceri.
congòscia , nf Definition pena forte, genia de afinu, apenadura chi si provat po calecuna cosa chi si timet meda Synonyms e antonyms ammaltuxu, angultia, iscancagori Etymon spn., spn. congoxa Translations French angoisse English anguish Spanish congoja Italian angòscia German Angst.
congosciósu , agt Definition chi faet provare apenadura, congòscia, axiu Synonyms e antonyms angultiosu, axiosu, spramosu, schinitzosu Etymon spn., ctl. congojoso, congoixós Translations French angoissant English anguishing Spanish congojoso Italian angoscióso, angosciante German beängstigend.