connóschidu , pps: connósciu (con-nó-sci-u) connóschiu Definition de connòschere (raru, s'impreat giai solu connotu) Synonyms e antonyms connotu Sentences mi at tzirriadu muzere tua, sinono deo no l'apo mancu connóschida ◊ cussos los apo connóschidos in giru peri sas bidhas.
connoschiméntu , nm: connossimentu,
conoscimentu Definition
su connòschere, sa capacidade de connòschere, de distínghere su bene de su male; fintzes manera de fàere de chie torrat bene po bene o giaet a bíere bonugoro po dovere / intrare in c. = atuare a su chi si faghet e currèzere su cumportamentu
Synonyms e antonyms
abberguadura,
connoscantza,
connoscéntzia,
giudísciu
Sentences
dae bois iseto sa lughe e su connoschimentu ◊ est unu piciochedhu sentza de conoscimentu ◊ adorat su Sacramentu sentza su conoscimentu de sa perfeta arrexoni ◊ tue ses sàbia, bona e de connoschimentu ◊ cun su tempus benint sos connoschimentos puru
2.
a su fígiu l'at arregalau dinare pro connossimentu
Translations
French
discernement
English
detection
Spanish
discernimiento
Italian
discerniménto
German
Unterscheidung.
connóschiu connóschidu
connòsci connòscere
connoscidòri connoschidòre
connòsciri connòscere
connósciu connóschidu
connosséncia connoscéntzia
connòssere, connòssi connòscere
connòta , nf Definition su connòschere coment'e cosa fata, passada Sentences sa connota de Nina e sa domo de Mammai Nedha piena de zente friscionosa li aiat postu su coro in paghe Etymon srd.
connotàu , nm Definition
su chi distinghet a donniunu, is piessignos chi presentat o dhu pertocant / secare sos connotaos a unu = istrupiaidhu, pònnere istrópiu
Translations
French
signalement
English
description
Spanish
seña
Italian
connotato
German
Merkmal.
connótu , pps, agt, nm Definition
de connòschere; chi si connoschet, lu connoschent; sa cosa de o comente fit unu tempus / male chena connotu = chi no l'ant ischidu o pótidu connòschere, chi no ischint ite male est
Synonyms e antonyms
connóschidu
/
cdh. cunnotu
Sentences
bisonzu no ndhe at connotu e pro cussu no ndhe cussiderat ◊ dh'apu connotu de sa primu dí chi est benniu! ◊ cussa cosa l'apo sempre connota cue ◊ su piciochedhu in domu de sa bírdia at connotu fàmini e frius
2.
custa est zente connota, no bi at de timire
3.
s’órdini púbbricu fiat su de sa traditzioni, su connotu ◊ no ti bendhas su connotu!
Translations
French
connu
English
well-known
Spanish
conocido
Italian
conosciuto
German
bekannt.
connóu , nm: acornou* Definition
dolore, dispraxere mannu, pena forte
Synonyms e antonyms
acronnoadura,
congòscia,
coroju
Sentences
ti paret una bijone chi finat connou e disaogu, làgrimas e lutos ◊ tropu so istadu pro te in grave pérdida e connou (P.Mossa)◊ ohi, coro pienu de connou!
Translations
French
affliction,
angoisse
English
affliction
Spanish
aflicción
Italian
afflizióne,
angòscia
German
Kummer,
Angst.
connútu , nm: cundhutu,
cundutu Definition
genia de tubbu o canale ue passat calecuna cosa / cundutu de immundítzias (fogna), de muràglia, de terratzu po iscolai s'àcua a foras
Synonyms e antonyms
columberi 1,
fumajolu
Sentences
custa no est ora de lassai andai àcua de su cundutu, ca sa cora passat aranti de s'enna mia! ◊ tantu lestra in cundhutu no curreit abba pro mover roda de molinu chei su mastru poltendhe a mie ◊ apo acatau is marengos acanta de su cundhutu de s'abba
4.
Etymon
ltn.
conductumu
Translations
French
conduit,
tuyau
English
tube
Spanish
conducto
Italian
condótto
German
Rohrleitung.
conosciméntu connoschiméntu
conósu coniósu
consideràu , agt: cussiderau Definition chi est tentu o pigau in consideru, carculau, chi sa gente ndhe faet contu Sentences no m'iscarèsciu de una persona chi mi tenit considerada!
considéru , nm: cunciberu,
cunsidériu,
cunsideru,
cuntzideru,
cussidériu,
cussideru,
cussiveru Definition
su cunsiderare, fàere contu de is cosas, su dhue pentzare bene cricandho de bíere e cumprèndhere totu; su fàere contu de unu o de una cosa giaendhodhi importàntzia
Synonyms e antonyms
apensu,
càlculu,
contu,
cunsideratzioni
/
giudísciu
Idioms
csn:
intrare in c. = arrexonai, intrare in cuadernu; dare c. a unu, fàghere c. de unu = carculare, pònnere in càrculu a unu; èssere chentza c. = irzudissiadu, chi no arrexonat, chi fait is cosas sentza de dhas cunsiderai; àere o tènnere c. = èssiri atinau
Sentences
cust'òpera meritat donzi cunsideru e atentzione
2.
bi at zente chentza cussideru, chi no atuat a nudha ◊ cussu est chentza perunu cussideru: faghet sa cosa a sa maconatza!
3.
in custa bidha ch’iat poboresa, dh'ischit chie ancora ndhe faet cunsideru ◊ boliat èssi seguru chi sa genti dhu teniat in cuntzideru ◊ est balu mannu su cussidériu pro sa resorza patadesa ◊ cussu no meritat perunu cussideru ◊ de isse ne aiant totu cussiveru mannu ◊ in bellu cunsideru dhos tenes a fizos tuos, digratziau!
Etymon
srd.
Translations
French
prudence,
considération,
pondération
English
carefulness,
pondering
Spanish
consideración,
ponderación,
reflexión,
respeto
Italian
consideratézza,
considerazióne,
riflessióne,
rispètto
German
Bedachtsamkeit,
Überlegung.
consiéntzia , nf: cunscénscia,
cunsiéntzia,
cuntziéntzia,
cuscénscia,
cuscéntzia,
cuscéscia,
cussénsia,
cusséntzia,
cusséssia,
cussiéntzia,
cussiéssia Definition
is atuamentos, sa capacidade de atuare, de si serare de totu, e mescamente de cumprèndhere e pesare ite est bene e ite est male e de si dhu pònnere a coro, de ndhe fàere contu po no fàere male
Synonyms e antonyms
àmina
Idioms
csn:
zúghere sa cusséntzia bruta, neta = àere, no àere curpa, farta, neghe; zúghere, no zúghere cusséntzia = sentire, no sentire su male chi si faghet; gàrrigu de c. = unu male o dannu fatu, neghe, su sentire sa curpa de unu male fatu, o fintzas unu dovere de fàghere; de cusséntzia! (zenia de zuramentu) = chi est nendhe sa veridade, comente li narat sa cusséntzia, chentza cuare nudha; in cusséntzi'e s'ànima = própiu cufromma a sa cusséntzia, de una manera sinzilla; fàghere una cosa a cusséssia = a subràminu, a piaghere, própiu comente si disizat, comente li narat sa cusséntzia; pessone de c. = cussentziosa, chi faghet su zustu, chi atuat a fàghere su zustu, su chi andhat bene, su dovere; mancare de cusséntzia = no fàghere su dovere, fartare in su dovere
Sentences
no est sempre chi sa cuscénscia resessit a l'ispuntare cun s'istintu ◊ sa cusséntzia nostra càmbiat a s'imbesse o a s'infache ◊ in nois duos bi est sa diferéntzia e gai amos divèscia sa cusséntzia ◊ no si podet piús campare: chie solet negusciare est zente sena cuscénscia! ◊ chie giughet cusséntzia no arrogantat su trotu
2.
de cusséntzia, comente bos so nendhe est! ◊ amus manigadu de totu a cusséssia: sa cosa za bi fit
3.
pro no àere gàrrigu de cusséntzia aiat fatu totu su possíbbile ◊ is postus coberaus cun ispintas de canis mannus pesant in sa cuscéntzia de chini si depit bendi ◊ su male chi at fatu l'at a tènnere a gàrrigu de cusséntzia ◊ in cusséntzia de s'ànima semus cunvintos chi est goi
Surnames and Proverbs
prb:
chie no at cusséntzia in fogu no at cusséntzia in logu
Etymon
spn.
Translations
French
conscience
English
conscience
Spanish
conciencia
Italian
cosciènza
German
Gewissen.
consigiài, consigiàre , vrb: aconsillai,
consillai,
consixae,
consixari,
consizare,
contzillai,
cossigiare,
cossizare,
cuncillai,
cunsillai,
cuntzillai,
cussizare Definition
giare cossígios, inditare a unu su de fàere, de nàrrere e àteru / consillaisí, cossizàresi = fuedhaisí apari innantis po nàrriri sa própiu cosa o fai a sa própiu manera
Synonyms e antonyms
abbèrtere
Sentences
dona atentzioni a is cuntzillus mius, giai chi no as tentu a chi ti cuntzillai! ◊ los ant cossizados a nàrrere gai, custos pisedhos, e dae cue no los bogas! ◊ bae e circa e ite est consixandhosi, cussu!
2.
cussos duos si depent èssere cossizados: unu e àteru ti narant sa matessi cosa e dae cue no los moes!
Etymon
ltn.
consiliare
Translations
French
conseiller,
consulter
English
to advise
Spanish
aconsejar
Italian
consigliare,
consultarsi
German
raten,
sich beraten.