contàscia, contassa, contàssia contànsia
contassèri , agt, nm Synonyms e antonyms contulàgliu.
contàu contàdu Sentences
contazàre , vrb Definition ispainare e atacare una maladia a is àteros, cundhire su logu cun calecunu infetu Synonyms e antonyms cundhire, impestai, infetare.
contàzu , nm Definition ispàinu de una maladia, atacare (o buscare) una maladia Synonyms e antonyms cundhidura, impestu, infetu.
cònte , nm: conti Surnames and Proverbs
smb:
Conte, Conteddu, Conti, Contis
Etymon
itl.
Translations
French
comte
English
count
Spanish
conde
Italian
cónte
German
Graf.
contèa , nf Definition
su logu ue cumandhaiat unu conte
Translations
French
comté
English
county
Spanish
condado
Italian
contèa
German
Grafschaft.
contedhéri , agt Definition contaredhu, chi tenet su vítziu de bòllere ischire, po arrestigore, comente s'àteru ispendhet fintzes s'úrtimu centésimu Etymon srd.
conténtu , agt, nm: acuntentu,
cuntentu Definition
chi est provandho cuntentesa, prexu; s'alléviu, su praxere chi si provat comente passat unu bisóngiu, unu disígiu, una suferéntzia
Synonyms e antonyms
allegru,
apagnau,
caléschidu,
diciosu,
pregiau,
pregiosu,
satisfau
/
acuntentamentu,
cuntentesa,
prégiu,
saltifascione,
ufania
| ctr.
dispiàchiu,
iscuntentu
/
dispiachere
Idioms
csn:
cuntentu che pasca = prexau meda, cuntentone; èssere malu a c. = malu a cuntentare, chi no si acuntentat gai fàtzile fàtzile; dare su cuntentu a ccn. = acuntentaidhu, donai su chi est circhendi
Sentences
ndhe so cuntentu meda de comente est andhada ◊ como za est cuntentu ca est cun s'ammorada! ◊ seu cuntenta chi cantit ◊ Luisicu fiat cuntentu de biri a Sara prexada che una pasca
2.
a su cuntentu tou siat! ◊ is fillus funt trotus ca dhus pesaus cun totus is cuntentus ◊ deo ndhe aia sos turmentos, àtere sos cuntentos ◊ li lughiant sos ojos de cuntentu (P.Fae)◊ su Signori est acanta in s'ora de su dolori e de su cuntentu ◊ donat milli cuntentus una mirada tua ◊ chi tenzant fortuna a su cuntentu issoro!
Translations
French
content,
joie,
satisfaction
English
glad,
content,
satisfaction
Spanish
contento,
contento
Italian
contènto,
lièto,
contentézza,
soddisfazióne
German
froh,
Freude.
contéstu , nm Definition
cosas chi istant, cumparent o depent cumpàrrere totu impare
Sentences
no si podet cumprèndhere totu su chi unu narat iscurtendhe una peràula ebbia: tocat a bídere su cuntestu
Translations
French
contexte
English
context
Spanish
contexto
Italian
contèsto
German
Zusammenhang.
contestúra , nf Definition
su comente unu est fatu de carena
Synonyms e antonyms
contamàgiu
Etymon
spn.
Translations
French
complexion
English
constitution
Spanish
contextura
Italian
complessióne
German
Körperbau.
cònti cònte
cóntia , nf: cóntiga,
cóntziga,
córtziga Definition
su chi si faet o si contat, no sèmpere po su malu, po s'iscarrigare de calecuna cosa, unu pagu a ingannia e deosi iscusa o intzimia de male
Synonyms e antonyms
abbétia,
arraghèscia,
atema,
atilla,
códias,
cótiga,
cracanibi,
filistocu,
insemia,
iscodulete,
iscórtziga,
iscóticu,
iscúgia,
istibbu 1,
mendhea,
pillamone,
pirríchia,
rusas
Idioms
csn:
cóntiga a fóigu = imbrollu; cricare córtzigas = circai arreghèscias
Sentences
lasset a una parte sa cóntia! ◊ su regnu de Deus no est fatu pro chie innanti andhat e posca torrat in daisegus pro cóntigas umanas ◊ sas cóntigas las bogat su malu pagadore ◊ l'apo pretziadu a bènnere cun sa cóntiga de tastare s'abbardente ◊ custas no sunt resones ma cóntzigas! ◊ morte no benzat: cóntziga no mancat!
Translations
French
prétexte
English
excuse
Spanish
pretexto
Italian
pretèsto,
scusa
German
Vorwand.
contibízu , nm: contifizu,
contipitzu,
contipizu,
contivígiu,
contivizu,
contivixu,
cuntivígiu Definition
incuru, cabu, atentzione in su fàere o tènnere is cosas; cosas de fàere, impreu, cosas de atentzionare, de pentzare, fintzes pistighíngiu, pentzamentu / pònnere, parare c.
Synonyms e antonyms
atendéncia,
atendimentu,
contiverju,
cunviu,
fracongia,
impíciu,
imprastu,
incuru,
manígiu,
oloidura,
pensamentu
/
cdh. cuntivíciu
| ctr.
abbandhonu,
irbandhonu,
iscontipizu,
trascura
Sentences
no est a pompiare su pizu de sa cara in sa fémina, ma sa salude, s'onestade, su contipizu in totu ◊ si no bi at contivizu, su dinari bolat che su fumu ◊ so andhadu cun grandhe contivizu chirchendhe ◊ contivizu apo a tenner de ti amare de cantu mi aggradesses e t'istimo (M.Murenu)◊ est ómine de grandhe contivizu ◊ in sas cosas bi cheret contivizu ◊ para contivígiu chi no si seghet sa soga chi filas!◊ sa maistredha dhue poniat contivixu po inditae is cosas a is piciochedhos
2.
canno sa zustissa tocat a s’ispessata in domo tua, macari no apas furatu, carchi cuntipitzu ti assennet semper ◊ cumintzendhe a mancare s'oro candho ancora restait de fraigare su turrione, su zuighe rueit in contivizu mannu chi ndhe perdeit finas su sonnu ◊ fit ponendhe contipizu a sa muzere pro ammaniare su locu ◊ ghirabant a bidha e abbarrabant su secherru, chin su contipizu de torrarent a s'impreu
3.
sa mancada de su babbu l'aiat lassadu bàrriu de contivizos ◊ est tribagliendhe e vivindhe in mesu a tantos duros contivizos ◊ su pitzinnu zuchet sa bússia a isticu de milli contipizos
Surnames and Proverbs
prb:
chie at contivizu no dormit
Etymon
srd.
Translations
French
diligence,
soin,
tâche
English
care,
task,
industry
Spanish
celo,
esmero,
encargo
Italian
diligènza,
premura,
operosità,
incombènza
German
Fleiß,
Eifer,
Auftrag.
contièndha , nf Definition
su istare chistionandho no própriu a briga ma naendho cosas diferentes o contràrias de s'àteru, abbetiandho
Synonyms e antonyms
certu,
condierra
Etymon
spn.
contienda
Translations
French
dispute
English
discussion
Spanish
contienda
Italian
dìsputa
German
Diskussion.
contièrra condièrra
contierràre , vrb: cundierrare,
cuntierrare Definition
istare a cuntierra, chistionandho de calecuna cosa ma chentza èssere de acordu, èssere o fàere unu pagu a gherra, a gherrígiu
Synonyms e antonyms
arremproare,
batacollai,
matanare
/
certai,
pletare
Sentences
canno la leat a cundierrare no la finit piús ◊ no si podet cundierrare cun su piús forte ◊ as passadu su tempus contierrendhe cun su tichírriu de sos porcos
2.
su cristianu est cuntierradu cun sentidos contràrios
Etymon
srd.
Translations
French
contester
English
to deny,
to dispute
Spanish
protestar
Italian
contestare,
disputare,
polemizzare
German
bestreiten,
streiten.
contifizàre , vrb: contipizare,
contivigiare,
contivizare,
cuntipizare Definition
atèndhere a calecuna cosa o a unu cun contivígiu, tènnere contu una cosa, unu bene, a ccn., incurandhosindhe, faendhondhe contu; fintzes fàere impresse, tènnere coidu
Synonyms e antonyms
atèndhere,
oloire
| ctr.
irbandhonare,
lassai,
sbandonai
Idioms
csn:
contivizare s'interessu, sa memória, contivizare s'ortu, sa binza, su bestiàmine, sa domo; contipitzàresi pro ccn. = pentzai a ccn. pro su chi dhi podit bisongiai
Sentences
su contifizu in persone benzat pro contifizare! ◊ is féminas bolent contivigiadas! ◊ abertiat sos teracos de tentare e contipizare ◊ prima chi noche furent terra e mare est menzus a contipizare ◊ deviat torrare a sos impignos e sighire a contivizare su trabàgliu ◊ a chie che as a ti contivizare como chi ses malàidu? ◊ s'àrbure mia fit dada tentu e contivizada ◊ azis isvirgadu ésitos bonos candho bos sezis contivizados
2.
non bos cuntipitzetas pro mene!
3.
contipiza ca non bi at tempus de pèrdere!
Surnames and Proverbs
prb:
a chie contivizat no mancat su pane
Translations
French
avoir soin,
soigner
English
to take care
Spanish
cuidar
Italian
aver cura,
gestire,
seguire
German
sich kümmern.
cóntiga cóntia
contighédhu , nm: contixedhu Definition min. de contu.