connóschidu , pps: connósciu (con-nó-sci-u) connóschiu Definitzione de connòschere (raru, s'impreat giai solu connotu) Sinònimos e contràrios connotu Frases mi at tzirriadu muzere tua, sinono deo no l'apo mancu connóschida ◊ cussos los apo connóschidos in giru peri sas bidhas.
connoschiméntu , nm: connossimentu,
conoscimentu Definitzione
su connòschere, sa capacidade de connòschere, de distínghere su bene de su male; fintzes manera de fàere de chie torrat bene po bene o giaet a bíere bonugoro po dovere / intrare in c. = atuare a su chi si faghet e currèzere su cumportamentu
Sinònimos e contràrios
abberguadura,
connoscantza,
connoscéntzia,
giudísciu
Frases
dae bois iseto sa lughe e su connoschimentu ◊ est unu piciochedhu sentza de conoscimentu ◊ adorat su Sacramentu sentza su conoscimentu de sa perfeta arrexoni ◊ tue ses sàbia, bona e de connoschimentu ◊ cun su tempus benint sos connoschimentos puru
2.
a su fígiu l'at arregalau dinare pro connossimentu
Tradutziones
Frantzesu
discernement
Ingresu
detection
Ispagnolu
discernimiento
Italianu
discerniménto
Tedescu
Unterscheidung.
connóschiu connóschidu
connòsci connòscere
connoscidòri connoschidòre
connòsciri connòscere
connósciu connóschidu
connosséncia connoscéntzia
connòssere, connòssi connòscere
connòta , nf Definitzione su connòschere coment'e cosa fata, passada Frases sa connota de Nina e sa domo de Mammai Nedha piena de zente friscionosa li aiat postu su coro in paghe Ètimu srd.
connotàu , nm Definitzione
su chi distinghet a donniunu, is piessignos chi presentat o dhu pertocant / secare sos connotaos a unu = istrupiaidhu, pònnere istrópiu
Tradutziones
Frantzesu
signalement
Ingresu
description
Ispagnolu
seña
Italianu
connotato
Tedescu
Merkmal.
connótu , pps, agt, nm Definitzione
de connòschere; chi si connoschet, lu connoschent; sa cosa de o comente fit unu tempus / male chena connotu = chi no l'ant ischidu o pótidu connòschere, chi no ischint ite male est
Sinònimos e contràrios
connóschidu
/
cdh. cunnotu
Frases
bisonzu no ndhe at connotu e pro cussu no ndhe cussiderat ◊ dh'apu connotu de sa primu dí chi est benniu! ◊ cussa cosa l'apo sempre connota cue ◊ su piciochedhu in domu de sa bírdia at connotu fàmini e frius
2.
custa est zente connota, no bi at de timire
3.
s’órdini púbbricu fiat su de sa traditzioni, su connotu ◊ no ti bendhas su connotu!
Tradutziones
Frantzesu
connu
Ingresu
well-known
Ispagnolu
conocido
Italianu
conosciuto
Tedescu
bekannt.
connóu , nm: acornou* Definitzione
dolore, dispraxere mannu, pena forte
Sinònimos e contràrios
acronnoadura,
congòscia,
coroju
Frases
ti paret una bijone chi finat connou e disaogu, làgrimas e lutos ◊ tropu so istadu pro te in grave pérdida e connou (P.Mossa)◊ ohi, coro pienu de connou!
Tradutziones
Frantzesu
affliction,
angoisse
Ingresu
affliction
Ispagnolu
aflicción
Italianu
afflizióne,
angòscia
Tedescu
Kummer,
Angst.
connútu , nm: cundhutu,
cundutu Definitzione
genia de tubbu o canale ue passat calecuna cosa / cundutu de immundítzias (fogna), de muràglia, de terratzu po iscolai s'àcua a foras
Sinònimos e contràrios
columberi 1,
fumajolu
Frases
custa no est ora de lassai andai àcua de su cundutu, ca sa cora passat aranti de s'enna mia! ◊ tantu lestra in cundhutu no curreit abba pro mover roda de molinu chei su mastru poltendhe a mie ◊ apo acatau is marengos acanta de su cundhutu de s'abba
4.
Ètimu
ltn.
conductumu
Tradutziones
Frantzesu
conduit,
tuyau
Ingresu
tube
Ispagnolu
conducto
Italianu
condótto
Tedescu
Rohrleitung.
conosciméntu connoschiméntu
conósu coniósu
consideràu , agt: cussiderau Definitzione chi est tentu o pigau in consideru, carculau, chi sa gente ndhe faet contu Frases no m'iscarèsciu de una persona chi mi tenit considerada!
considéru , nm: cunciberu,
cunsidériu,
cunsideru,
cuntzideru,
cussidériu,
cussideru,
cussiveru Definitzione
su cunsiderare, fàere contu de is cosas, su dhue pentzare bene cricandho de bíere e cumprèndhere totu; su fàere contu de unu o de una cosa giaendhodhi importàntzia
Sinònimos e contràrios
apensu,
càlculu,
contu,
cunsideratzioni
/
giudísciu
Maneras de nàrrere
csn:
intrare in c. = arrexonai, intrare in cuadernu; dare c. a unu, fàghere c. de unu = carculare, pònnere in càrculu a unu; èssere chentza c. = irzudissiadu, chi no arrexonat, chi fait is cosas sentza de dhas cunsiderai; àere o tènnere c. = èssiri atinau
Frases
cust'òpera meritat donzi cunsideru e atentzione
2.
bi at zente chentza cussideru, chi no atuat a nudha ◊ cussu est chentza perunu cussideru: faghet sa cosa a sa maconatza!
3.
in custa bidha ch’iat poboresa, dh'ischit chie ancora ndhe faet cunsideru ◊ boliat èssi seguru chi sa genti dhu teniat in cuntzideru ◊ est balu mannu su cussidériu pro sa resorza patadesa ◊ cussu no meritat perunu cussideru ◊ de isse ne aiant totu cussiveru mannu ◊ in bellu cunsideru dhos tenes a fizos tuos, digratziau!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
prudence,
considération,
pondération
Ingresu
carefulness,
pondering
Ispagnolu
consideración,
ponderación,
reflexión,
respeto
Italianu
consideratézza,
considerazióne,
riflessióne,
rispètto
Tedescu
Bedachtsamkeit,
Überlegung.
consiéntzia , nf: cunscénscia,
cunsiéntzia,
cuntziéntzia,
cuscénscia,
cuscéntzia,
cuscéscia,
cussénsia,
cusséntzia,
cusséssia,
cussiéntzia,
cussiéssia Definitzione
is atuamentos, sa capacidade de atuare, de si serare de totu, e mescamente de cumprèndhere e pesare ite est bene e ite est male e de si dhu pònnere a coro, de ndhe fàere contu po no fàere male
Sinònimos e contràrios
àmina
Maneras de nàrrere
csn:
zúghere sa cusséntzia bruta, neta = àere, no àere curpa, farta, neghe; zúghere, no zúghere cusséntzia = sentire, no sentire su male chi si faghet; gàrrigu de c. = unu male o dannu fatu, neghe, su sentire sa curpa de unu male fatu, o fintzas unu dovere de fàghere; de cusséntzia! (zenia de zuramentu) = chi est nendhe sa veridade, comente li narat sa cusséntzia, chentza cuare nudha; in cusséntzi'e s'ànima = própiu cufromma a sa cusséntzia, de una manera sinzilla; fàghere una cosa a cusséssia = a subràminu, a piaghere, própiu comente si disizat, comente li narat sa cusséntzia; pessone de c. = cussentziosa, chi faghet su zustu, chi atuat a fàghere su zustu, su chi andhat bene, su dovere; mancare de cusséntzia = no fàghere su dovere, fartare in su dovere
Frases
no est sempre chi sa cuscénscia resessit a l'ispuntare cun s'istintu ◊ sa cusséntzia nostra càmbiat a s'imbesse o a s'infache ◊ in nois duos bi est sa diferéntzia e gai amos divèscia sa cusséntzia ◊ no si podet piús campare: chie solet negusciare est zente sena cuscénscia! ◊ chie giughet cusséntzia no arrogantat su trotu
2.
de cusséntzia, comente bos so nendhe est! ◊ amus manigadu de totu a cusséssia: sa cosa za bi fit
3.
pro no àere gàrrigu de cusséntzia aiat fatu totu su possíbbile ◊ is postus coberaus cun ispintas de canis mannus pesant in sa cuscéntzia de chini si depit bendi ◊ su male chi at fatu l'at a tènnere a gàrrigu de cusséntzia ◊ in cusséntzia de s'ànima semus cunvintos chi est goi
Sambenados e Provèrbios
prb:
chie no at cusséntzia in fogu no at cusséntzia in logu
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
conscience
Ingresu
conscience
Ispagnolu
conciencia
Italianu
cosciènza
Tedescu
Gewissen.
consigiài, consigiàre , vrb: aconsillai,
consillai,
consixae,
consixari,
consizare,
contzillai,
cossigiare,
cossizare,
cuncillai,
cunsillai,
cuntzillai,
cussizare Definitzione
giare cossígios, inditare a unu su de fàere, de nàrrere e àteru / consillaisí, cossizàresi = fuedhaisí apari innantis po nàrriri sa própiu cosa o fai a sa própiu manera
Sinònimos e contràrios
abbèrtere
Frases
dona atentzioni a is cuntzillus mius, giai chi no as tentu a chi ti cuntzillai! ◊ los ant cossizados a nàrrere gai, custos pisedhos, e dae cue no los bogas! ◊ bae e circa e ite est consixandhosi, cussu!
2.
cussos duos si depent èssere cossizados: unu e àteru ti narant sa matessi cosa e dae cue no los moes!
Ètimu
ltn.
consiliare
Tradutziones
Frantzesu
conseiller,
consulter
Ingresu
to advise
Ispagnolu
aconsejar
Italianu
consigliare,
consultarsi
Tedescu
raten,
sich beraten.