A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

congédhu , nm: conzedhu, cugnedhu Definitzione min. de cóngiu; cóngiu piticu Sinònimos e contràrios brocalitu, cognu, congiali, congiobedhu, cungiou, piceri Terminologia iscientìfica stz.

congèdu , nm: conzedo, cungedu Definitzione dies chi unu si leat o chi dhi giaent de su trebballu po pàusu o àteru; acabbu de su servítziu militare Sinònimos e contràrios dispàciu Tradutziones Frantzesu congé Ingresu leave Ispagnolu despedida, licencia absoluta, canuto Italianu congèdo Tedescu Abschied.

congeniài , vrb Definitzione pònnere o èssere de acordu Sinònimos e contràrios acodrare, cuncordai Ètimu ctl., spn. congeniar.

congiàli , nm: conzale, cungiabi, cungiali Definitzione genia de istrégiu de terra o de imbidru a pònnere abba o àteru / min. cungialedha, cungiabedhu; terra cungialis = terra luzana, bona pro isterzu Sinònimos e contràrios brocalitu, cognu, congedhu, cungiou, piceri Frases aproillamus a su magasinu e si ponemus de arrógliu cun su cungiali de su binu in sa mesa ◊ poita bufas a cungiali?! Terminologia iscientìfica stz Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu broc, cruche, chope Ingresu tankard Ispagnolu jarro Italianu boccale Tedescu Krug.

congiàna codiàna

congiobédhu , nm: cungiobedhu, cungiouedhu Definitzione min. de cungiou: cóngiu de unu cuartu de litru Sinònimos e contràrios brocalitu, cognu, congiali, congixedhu, piceri Frases at atumbau e at segau su cungiobedhu Terminologia iscientìfica stz Ètimu srd.

congiobràxu, congiolàrgiu , nm: congiulàrgiu, crongioaxu, conzolalzu, cungiobaju Definitzione maistu chi faet e trebballat terràglia, maistu de istèrgios de terra Sinònimos e contràrios brocaju, brochinarzu, conzarzu, pingiadaju, strexaju Frases no bi ndhe at prus de conzolalzos chi faghent frascos e màrigas, o scivedhas e tianas fentomadas Terminologia iscientìfica prf Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu potier Ingresu potter Ispagnolu alfarero Italianu vasàio Tedescu Töpfer.

congitúra , nf: cungitura Definitzione cosa chi podet capitare, possibbilidade bona, ocasione Sinònimos e contràrios cunzuntura Frases is congituras adóbiant sempri ◊ at tentu cungitura e mi at mandau a narri ◊ si tenis prexeri de ti cojai, cussu est una congitura de non lassai andai ◊ chi essit cungitura no tiris su prétziu! Ètimu itl. congettura.

cóngiu cógnu

congiugài , vrb: coniugai, coniugare Definitzione bogare de unu verbu (o formare) totu is foedhos, istèrrere su vrb. variandhodhu segundhu su modu, su tempus, is personas e su númeru aciunghendho a s'arraighina totu is desinéntzias Tradutziones Frantzesu conjuguer Ingresu to conjugate Ispagnolu conjugar Italianu coniugare Tedescu konjugieren.

congiulàrgiu congiobràxu

congiulíre , vrb Sinònimos e contràrios astragare, belare, cungelai.

congiuntívu , nm: conzuntivu Definitzione unu modu de is verbos chi s'impreat in is propositziones chi dipendhent de un'àtera, in propositziones chi narant unu disígiu, unu frastimu, sèmpere cosa chi si tenet pagu segura: si narat congiuntivu ca agiummai sèmpere si acàpiat cun cng., si aunit, a un'àtera propositzione / a/c.: po giare un'órdine cun s’idea de sa nega (imperativu negativu) s'impreat sèmpere custu modu de su vrb.: bosatros non dromais e abbarrae a càstiu!, no bengas!, no curras!, no bufeis!, no brinchedas!, no aisetedas!, no seghes!, no timas!, no torris!, no t'imbriaghes!, no furis!, no nias fàulas! (fintzes si s'impr. negativu si podet fàere impersonale, 3ˆ p. sing. indic. pres., e balet coment'e una norma: No si fumat!, No si pipat!, No si furat!, No s'ispudat in terra! = itl. vietato fumare, e totu deasi) Tradutziones Frantzesu conjonctif Ingresu subjunctive Ispagnolu subjuntivo Italianu congiuntivo Tedescu Konjunktiv.

congiuntúra , nf: conzuntura, cugnuntura, cungentura, cungiuntura, cunzuntura Definitzione cumbinatzione, su si agatare e candho si agatant o essint impare unas cantu cosas o fatos chi giaent una possibbilidade Sinònimos e contràrios congitura / insemia, ocasione, possibbilidade Maneras de nàrrere csn: profitare de sa c. = collire s'ocasione, fàghere deretu carchi cosa comente cumbinat de lu pòdere; conzuntura d'erriu = zunturas Frases est rundhendhe che majore de bidatone pro cabidare calchi congiuntura ◊ ti ant guastu s'índule sas cungiunturas ◊ sas cunzunturas bonas za essint, si unu las cheret collire ◊ mai ti ant a mancare congiunturas de amigos de rebbota e de bufonzu Tradutziones Frantzesu occasion Ingresu occasion Ispagnolu ocasión Italianu occasióne Tedescu Gelegenheit.

congiuntziòne, congiuntziòni , nf: cunzuntzione Definitzione (in DitzLcs. sèmpere incurtzau a cng.) unione, genia de acàpiu, foedhu chi serbit po acapiare o pigare impare duas propositziones de su matessi importu o fintzes solu duos foedhos Tradutziones Frantzesu conjonction Ingresu link Ispagnolu conjunción Italianu congiunzióne Tedescu Konjunktion.

congiúra , nf, nm: coniura, coniuru Definitzione cosa fata de majàrgios; troga cuncordada cun trassa a iscusi contra a ccn. cun iscopu Sinònimos e contràrios brusceria Ètimu srd.

congiurài, congiuràre , vrb: coniurare Definitzione cuncordare trogas, filare sa trobedha a ccn. in medas e coment'e faendho giuramentu Sinònimos e contràrios tramassai.

congixédhu , nm Definitzione min. de cóngiu: cóngiu piticu Sinònimos e contràrios brocalitu, cognu, congiali, congiobedhu, piceri.

congòscia , nf Definitzione pena forte, genia de afinu, apenadura chi si provat po calecuna cosa chi si timet meda Sinònimos e contràrios ammaltuxu, angultia, iscancagori Ètimu spn., spn. congoxa Tradutziones Frantzesu angoisse Ingresu anguish Ispagnolu congoja Italianu angòscia Tedescu Angst.

congosciósu , agt Definitzione chi faet provare apenadura, congòscia, axiu Sinònimos e contràrios angultiosu, axiosu, spramosu, schinitzosu Ètimu spn., ctl. congojoso, congoixós Tradutziones Frantzesu angoissant Ingresu anguishing Ispagnolu congojoso Italianu angoscióso, angosciante Tedescu beängstigend.