Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acongosciàre , vrb Definitzione provare o fàere congòscia, pena forte Sinònimos e contràrios angultiare Ètimu spn. acongojar Tradutziones Frantzesu angoisser Ingresu to cause anguish Ispagnolu angustiar, acongojarse Italianu angosciare Tedescu beklemmen.

afàsciu , nm Definitzione genia de suferéntzia, de dispraxere Sinònimos e contràrios afannu, agiu, anneu, axiori, iscancagori, matana Tradutziones Frantzesu angoisse Ingresu anguish Ispagnolu angustia Italianu ambàscia Tedescu Kummer.

agíu , nm: atziu, aziu, axiu, àxiu Definitzione genia de suferéntzia po oriolu o pentzamentu malu, forte Sinònimos e contràrios afannia, afannu, afàsciu, apensamentu, axiadesa, axiori, dispraxeri, faltizu, tristesa / iscetu | ctr. assébiu, assussegu, cuntentesa Maneras de nàrrere csn: dare aziu = dare matana, fàghere sufrire; is axius de sa morti = su patimentu de s'ora de sa morte Frases immoi fut asseliau, isparéssiu cudhu axiu chi no dh'iat donau pasu ◊ de brios so menguante vivendhe in custos azios ◊ apu biu is axius de su pópulu miu in Egitu (Atus)◊ puru bivendu prenu de axius, s'ómini tenit sa libbertadi de arrefudai e de iscarèsciri is axius ◊ de donos tuos no sias avaru a sos chi patint e sunt in azios (P.Casu)◊ fit prenu de aziu pessandhe chi cussu chi at tocau potiat èssere unu mortu! ◊ issu fut cun cudhu axiu chi no dhu lassada unu momentu, abetendu e timendu ◊ ite pena: s'atziu, sas dudas bos leant s'alientu! (Z.A.Cappai) Sambenados e Provèrbios prb: fillus piticus, axius piticus: fillus mannus, axius mannus! Tradutziones Frantzesu angoisse Ingresu anguish Ispagnolu angustia Italianu angòscia Tedescu Angst.

allupàda , nf Definitzione su allupare / ponni s'allupada a unu = pònnere sas ganghedhas? Sinònimos e contràrios allupadura, allupamentu 2. cussa chistioni est un'allupada manna! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu étouffement, angoisse Ingresu suffocation, anguish Ispagnolu ahogo, angustia Italianu soffocazióne, angòscia Tedescu Erstickung, Angst.

angultiàre , vrb: angustiare Definitzione pònnere in angustia Sinònimos e contràrios acongosciare, ansiai Ètimu itl. angustiare Tradutziones Frantzesu angoisser Ingresu to anguish Ispagnolu angustiar Italianu angosciare Tedescu ängstigen.

ànsa 2 , nf: ànsia, àntias, àntzias 1 Definitzione su chi si provat candho si timet, si ibertat o si disígiat meda calecuna cosa; a logos est fintzes vítziu, abbitúdine metzana / èssere in ànsias = istare in pessos; èssere in ànsias de… = èssere apunt'a…; àntzia mala = gana mala Sinònimos e contràrios desizu Frases sas ànsias de sa morte ◊ in àntzias dudosu so: male apo a ndhe disgustare e pejus si gustos do ◊ mi benit s'àntzia de mi còere unu crantu de petza de prochedhu! Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu anxiété, angoisse Ingresu anxiety, anguish, longing Ispagnolu ansia, afán, angustia Italianu ànsia, brama, angòscia Tedescu Angst, Begierde.

axiài , vrb: (a-xi-a-i) aziare Definitzione giare axiu, ifadu, afannu, fàere sufrire Sinònimos e contràrios angultiare / arròschere, cascaviare, ifadare Frases dhi portànt tandu malàidus axiaus de dónnia mali (Ev)◊ no los sigas a aziare: si sighis gai, cussos ti faghent a sucu! ◊ ses tra lupos chi guai los azies ◊ su piciochedhu nd'iat fatu tantis e totus ndi fiant axiaus e arróscius ◊ pro issos tantu male mi aziat! ◊ giai ca mi at axiau mi ndi andu! ◊ cussu pregontu mi axiat Sambenados e Provèrbios prb: àcua pregada, àcua axiada (= abba sighida, chi sighit, chi durat faghindhe) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu angoisser, troubler Ingresu to perturb, to anguish Ispagnolu angustiar, turbar Italianu angosciare, conturbare Tedescu ängstigen, aufregen.

congòscia , nf Definitzione pena forte, genia de afinu, apenadura chi si provat po calecuna cosa chi si timet meda Sinònimos e contràrios ammaltuxu, angultia, iscancagori Ètimu spn., spn. congoxa Tradutziones Frantzesu angoisse Ingresu anguish Ispagnolu congoja Italianu angòscia Tedescu Angst.

intabàtzu , nm Definitzione genia de pentzamentu, de arriolu Sinònimos e contràrios apinioni, apinnicu, arriolu, cimbella, pedighinu, pedine, pestighinzu Frases tue ti leas intabatzu pro donzi cosighedha (G.Ruju)◊ no ti ndhe les de intabatzu pro s'annada! ◊ ma làssami custu intabatzu! ◊ sa mannedha si aiat leadu tantu intabatzu pro l'asciutare ca fit recuidu tilciulone Tradutziones Frantzesu souci, angoisse Ingresu anguish, worry Ispagnolu preocupación Italianu preoccupazióne, angòscia Tedescu Sorge.

iscancagòri , nm Definitzione dannu o dispraxere chi ndhe faet iscancare su coro Sinònimos e contràrios axiori, congòscia, connou, iscancamentu, poscore Tradutziones Frantzesu angoisse Ingresu anguish Ispagnolu angustia Italianu ambàscia Tedescu Kummer.