A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

forasdómine foraldómine

forasgài , avb Definition foras de gai, bastat chi no siat deasi Sentences deo puru mi depo èssere apentadu addaghi fio minore: forasgai, maberò! ◊ faedha comente si tocat, forasgai! ◊ totu mi podes nàrrere, forasgai! (G.Ruju) Etymon srd.

forassíat , prep Definition bastat chi no…, foras… Synonyms e antonyms atzetuau, foraschí Sentences dogni àrburi inflorit, forassiat sa figu ◊ faghe comente cheres, forassiat gai! Etymon srd. Translations French sauf English except Spanish excepto, menos, salvo Italian fuorchè German außer.

forastéri , agt, nm: furisteri Definition chi o chie est de fora, de logu angenu: nau de terrenos, chi che funt fora, atesu meda de sa bidha Synonyms e antonyms foranu, foràstiu, istragnu, strangeri Idioms csn: a sa furistera = a moda istranza, de sos de fora; su mali furisteri = su male frantzesu Sentences s'ant apicigau su mali furisteri ◊ unu forasteri s'est aposentadu in mesus vostru! 2. ndh'imbentat, su furisteri!… 3. totu a sa furistera si cheriat ca d'esser sardu a birgonza teniat (F.Dore) Surnames and Proverbs prb: donzi runtzinu furisteri paret unu cadhu curridore! Etymon itl. forestieri Translations French étranger English foreign (er) Spanish forastero Italian forestièro German fremd, Fremde.

foràstia, foràstigu, foràstiu , nf, nm, agt Definition melone foràstiu, genia de erba chi faet istérria in terra a cannàile longu che a sa crucuriga, a fògias mannas agiummai deasi etotu e unu pagu arraspiosas, e bogat unu frutu tundhu o longu, mannu, a còrgia grussa birde cotu a fora (o a ispertiadas), a prupa po su prus orrúbia e sèmene niedhu aintru, abbosu meda; coment'e agt. si narat solu foràstiu e foràstigu / logu f. = logu inue no dhue abbitat neune; ómini f. = areste, buzèfaru, chi no faghet a bi chistionare Synonyms e antonyms síndria / foranu, forasteri Sentences mi est capitau de ai bistu unu foràstiu chi si no fut chimmanta chilus fortzis dhu superàt!…◊ sentz'e totu cust'àcua no iaus a fai tanti meloni, foràstiu, cugúmini e crocoriga 2. funt foràstias e communis impestaduras chi si faint ammaladiai Scientific Terminology rbzc, Citrullus lanatus Etymon ltn. *forasticus Translations French pastèque, exotique English watermelon, exotic Spanish sandía, despoblado, arisco Italian cocómero, angùria, esòtico German Wassermelone, exotisch, fremd.

foravía , avb Definition candho cumbinat, in manera diferente de sa costumada; fintzes foraidha Sentences àteros trabagliedhos foravia los faghia si mi essiant (S.Patatu)◊ si fit acunnortadu a buscare àteru tribàgliu foravia, lighèndhesi a zente metzana (P.Fogarizzu)◊ custa cosa l'at buscada foravia 2. Bachiredhu non lu podet indúrghere chi su fizu est essidu foravia (G.Chessa) Translations French irrégulier English occasional Spanish discontinuo Italian saltuàrio German sprunghaft.

foravíva , nf: voraviva Definition is oros de s’orrobba de prammu candho est ancora a ballone Synonyms e antonyms avoreta, órulu, orusisia, vora Scientific Terminology ts Etymon ctl. voraviva Translations French lisière English selvage Spanish orillo Italian vivagno, cimósa German Salkante, Egge, Salband, Salleiste, Webkante.

foràzu , nm: froràgiu Definition erba semenada o chistia po brovendha Sentences sa pudha nci àrtziat a su froràgiu e dh'ispràtzinat.

forbàxu fabulàrzu

forbicài , vrb Synonyms e antonyms apodhai, atapai 1, fabbricai Sentences dhi dòngiu una betuad'e pinnigosus, nci dhu forbicu a su muru chi at a parri unu manifestu!

forcédhu fiochédhu

forchídha , nf: fortzidha, frochidha, frocidha, frucidha, fulchidha, fulcidha, furchidha, furcidha, fuschidha Definition css. cosa chi, totu a unu fintzes a unu tretu, s’ispartzit poscas in duos faendho un'àngulu pagu apertu (30°/45°): si narat fintzes de bàculu po si agguantare camminandho; in is carros, cambu de linna grussu a duos corros prantau acanta a ue s'iscala est totu a unu, a cara a sa punta, cun lóriga po dhue passare is funes e a dónnia modu po pòdere méngius assentare su càrrigu (prus che àteru linna a naes longas); nae a frochidha chi si ponet in pitzu de is oros de su cadhàrgiu faendho casu po cicire is discos; aina a duos corros po pigare fenu, lòmboros de malesa (es. orruo), o fintzes cambu piticu frochidhau po arregòllere castàngia cun s’ischissone Synonyms e antonyms frochidhadura / casarile / forchidhone, frocedha, frucàrgia / corros Idioms csn: frochidhas de ’ia = forchidhaduras de caminu, tretu aundi unu mòri o un'istrada si pratzit in duus; f. de cunzare = tupisone, berrisone chi si ponet a serrare un'àidu Sentences a fàghere su tirolàsticu bi cheret una forchidha 2. un'istichida de frucidha de ferru a ibbidhiadura!… 3. dhi at nau "Conca de begu", chi est unu fuedhu sciambrecu po nai ca portat frocidhas Scientific Terminology ans Etymon ltn. furcilla Translations French fourche, fourche à foin English fork (hay), hayloft Spanish horquilla, lanza Italian forcèlla, fórca fienàia, fórcola German Gabel.

forchidhàda , nf Definition cropu giau a frochidha Etymon srd.

forchidhàdile , nf: forchidhàdule, frochidhàdile, furchidhàdila, furchidhàdile, furchidhàdula Definition cugurra furcaxada, genia de bobboi pitichedhu e longhitu, in colore de castàngia, chi portat sa coa frochidhada coment’e tonàgias / furchidhàdila búbula = iscurpione Synonyms e antonyms apitzulabisudha, bobborriga, cocorredha, coavrucidhada, folfighita, isparraguatza, isperragoa, isperragulu, isperravórtighe, malavurcidha, melauridha, perravósciga, pisciafui, tzintzicorra / cdh. codifúlciula, fulchídhula Sentences frochidhàdiles, espes e muscone sunt fuindhe de sa corzola ca b'at fogu Scientific Terminology crp, forficula auricularia Etymon ltn. furcilla + -atula Translations French forficule English earwig Spanish cortacapote, tijereta Italian forfécchia German Ohrwurm.

forchidhàdu , pps, agt: frucidhau Definition de forchidhare, frucidhai; chi est fatu a frochidha, a duos corros, chi s’ispartzit in duos, a duas puntas / peràula forchidhada = fuedhu a duas facis, chi balit duus significaus Synonyms e antonyms frucadu, frucaxau Translations French fourché, fourchu English forked Spanish bífido Italian forcuto, bìfido German gabelig, gegabelt.

forchidhàdule forchidhàdile

forchidhadúra , nf: frochidhadura Definition su forchidhare, su fàere o èssere a frochidha; su tretu ue una cosa si faet a frochidha, s’ispartzit in duos / forchidhadura de caminu, de ’ia, de àrbure = ingruxeri Synonyms e antonyms carviada, forchidhu, fulcadura, frucaxadura, ingrugiada, ingrugiadura, ingruxeri Sentences semus essidos paris fintzas a forchidhaduras de caminu e cue nos semus lassados ◊ lompo a una forchidhadura de sa caminera e mi so arrimadu Etymon srd. Translations French bifurcation, fourche English bifurcation Spanish bifurcación Italian biforcazióne, biforcatura German Gabeln, Gabelung.

forchidhàre , vrb: frocidhai, frucidhai, furchidhare Definition fàere a duos corros o puntas, ispartzire in duas puntas in forma de frochidha, in duas bias; andhare a egas e a ogas, de una parte a s'àtera; pònnere su puntedhu a sa cosa prantada po dha poderare in artu Synonyms e antonyms carvare, furcaxai / acerbonai, acradiare 1, apalincionai, arradicare Sentences unu tretu mannu custu caminu est unu ma poi si forchidhat in duos Etymon srd. Translations French bifurquer English to bifurcate Spanish bifurcarse Italian biforcare German gabeln.

forchidhòne , nm: furchidhone Synonyms e antonyms furchetone Scientific Terminology ans Translations French grande fourchette English carving fork Spanish trinchante Italian forchettóne German große Gabel.

forchídhu , nm: forcidhu, fruchidhu, frucidhu, fulcidhu, furchidhu, furcidhu Definition sa longària de is primos duos pódhighes apertos istiraos, de punta a punta, nada deosi ca is pódhighes faent coment'e una frochidha; cosa o (pruschetotu) persona pitichedha, frochedhu de lana; su fàere coment'e a frochidha de unu logu inue si passat Synonyms e antonyms brucitu 1, cimixu / forchidhadura Idioms csn: fàghere forchidhos (nadu de duos) = fàghere a ischiviu, andai a si atobiai ma sentza de si agatai ca is duus anti fatu unu mòri diferenti, moris fadhitus 2. essi dae mesu, tue, chi ses unu forchidhu! ◊ cussu zòvanu est unu forchidhu: no bi at mancu it'e bídere!…◊ de carena est cantu unu forchidhu, ma unu monte de coro e de corazu 3. depimus àere fatu forchidhos, cun babbu, ca no nos semus àpidos Etymon ltn. furcilla Translations French empan English span Spanish palmo, pizca Italian spanna German Spanne.