ingobbedhàdu , pps, agt Definition
de ingobbedhare; chi est a gobba
Synonyms e antonyms
aggobbedhau,
alabatzau,
inconchedhadu,
incrubedhau,
paligrobedhatzu,
tónchinu 1
/
cdh. inculcuvidhatu
Translations
French
voûté
English
bent
Spanish
corcovado
Italian
ingobbito
German
buckelig.
ingobbedhàre , vrb Definition
essire o fàere a gobba
Synonyms e antonyms
acocovedhae,
agionedhare,
agopedhae,
atzumburai,
inconcobare
Etymon
srd.
Translations
French
se voûter
English
to bend
Spanish
corcovar
Italian
incurvire,
ingobbire
German
beugen,
buckelig werden.
ingòe , avb: ingoi, ingóindhe, ingosi Definition in goe, in custa parte, a cara a custa parte (nau de logu e de tempus) Synonyms e antonyms | ctr. ingae Sentences dae duos annos a ingoi sos de Bidhavraigada si sunt chirriatos ◊ de trint'annos ingoi amus connotu sos emigrantes a portessione 2. làssalu uve l'amos vistu, istat méngius ingoi! ◊ s'iscassatógliu dae Sos Paris nch'essit a ingoi de su ponte Etymon srd.
ingògna , nf: ingonna Definition calecunu badàngiu, torracontu, benefítziu chi si ndhe tenet de calecuna cosa e fintzes cosighedha de pagu contu; cosa licante a papare / min. ingognighedha Synonyms e antonyms badagnu, gadagnu, gagnu, profetu, torracontu / gulosina, liconeria, pititeria Sentences si no li daes carchi ingonna, cussu no ti ndhe faghet de nudha! 2. cussu no tenet mancu un'ingogna de cantu est póveru ◊ daebbilis carchi ingonna: a chie l'arribbas su dinari?! 3. tzertos campant su cane cun sas mezus ingognas ◊ sa fémina impidida si tratat cun delicadesa e donzi ingogna saborida est a issa.
ingognàre , vrb Definition àere o badangiare calecuna cosa Synonyms e antonyms balanzare Sentences Segnore, mi as dadu chimbe talentos e àteros chimbe ndhe apo ignognadu.
ingói, ingóindhe ingòe
ingoldinàu , agt Definition chi est prenu de vítzios, chi dhi ant postu vítzios, abbitúdines malas Synonyms e antonyms afissiau.
ingòllede, ingòllere, ingòlli , vrb: ingòlliri Definition
arregòllere (cosa) a istrégiu, gente a domo, arregòllere coment'e buscare calecunu dannu, una maladia, cropos, surra; fèrrere a unu iscudendho, tocandho o movendho àtera cosa comente podet capitare chentza dhu bòllere, rfl. fàere male (es. segada, pistadura) cun calecuna cosa chi si manígiat; pigare e portare; incasciare calecuna cosa in mesu de àteras / pps. ingóllidu, ingoltu, ingortu; 1ˆp. sing. ingòrgio; ingòlliri a unu a presoni = acorrai a presoni, impresonai
Synonyms e antonyms
aciapai,
collire,
incolliare,
leare,
picare,
poltare
/
fèrrere
Sentences
issu nd'ingollit un'arrogu de linna de terra ◊ ingollimia, assumancus su coru, in cussa carrotzedha! ◊ ingollassí unu fodhi de bértua de cartúcias, ca dhi ammostu is perdixis! ◊ de totu cussa cosa ndi at ingortu doxi cadinus prenus ◊ su frutu bollit ingortu prima de ndi arrúiri de sa mata ◊ tue bae: custa cosa dh'ingòrgio geo!
2.
est istétiu avértiu de t'ingolli a domu sua ◊ mamma fiat circhendumí po m'ingòlliri a domu ◊ mammai m’ingolliat po dhi fai cumpangia
3.
isperaus de no ingolli maladias ◊ e ite male as ingóllidu, puru?! ◊ ndi ap'ai ingortu de sobi, de istracias e de bentu!…◊ nd'ingollis una surra cantu de unu burricu! ◊ gei est isbucaciau, ma ge ingollit puru! ◊ lah ca ingollis su pipiu cun cussa nai de linna! ◊ mi seu ingortu cun su gortedhu ◊ corpu de balla dh'ingollat! ◊ ponimí in terra, ca m'ingollis!
4.
candu si crocat su chi aciapat ingollit, po si trogai is peis ◊ lah de ingolli cosa de papai, ca no iscieus a it'ora eus a torrai! ◊ ingolli s'iscartedhu, ca si nci torraus a bidha! ◊ at ingólliu a su babbu a codhu ◊ como no ingollent su santu a codhu ma in tratore
5.
ingolledi s'iscannu e acostidindhe a su fogu! ◊ is àbbilis iant ingortu impari cun is làntias unu bandoedhu de ollu ◊ ingolleimí a cumpàngiu cun bosàterus! ◊ Gesús iat ingortu cun issu tres discípulus ◊ de pani nd'ingollis o torras a chitzi?
Etymon
itl.
incogliere
Translations
French
ramasser,
attraper,
blesser
English
to pick up,
to take,
to wound
Spanish
recoger,
coger,
herir
Italian
raccògliere,
prèndere,
ferire
German
fassen,
verletzen.
ingollidósu , nm Definition
sa canna de su gúturu inue passat su papare de sa buca a s'istògomo
Synonyms e antonyms
aghentolu,
bilguzu,
gaigastolu,
gorga,
gorguzu,
ingrastolu,
ingullidorzu,
ingurtidórgiu,
valgastolu
/
alguena,
garguena
Scientific Terminology
crn.
Etymon
srd.
Translations
French
œsophage
English
esophagus
Spanish
esófago
Italian
esòfago
German
Speiseröhre.
ingollídu , pps: ingullidu,
ingulliu Definition
de ingollire
Synonyms e antonyms
ingultu
/
cdh. ingudhitu
Translations
French
avalé
English
swallowed
Spanish
tragado
Italian
inghiottito,
ingoiato
German
verschluckt,
verschlungen.
ingóllidu , pps Definition de ingòllere Synonyms e antonyms incoltu.
ingollidúra , nf Definition su ingòllere, su arregòllere e pònnere impare Sentences cussos duos funt de totuna ingollidura: dhis mancat solu su giuale!… Etymon srd.
ingollíe, ingollíre , vrb Definition ingòllere, nau in su sensu de arrèschere, incasciare, istrínghere in mesu de calecuna cosa Synonyms e antonyms arrèghere, arrèschere.
ingollíre 1 , vrb: inguglire,
ingullire Definition
fàere calare a s'istògomo su chi si papat o chi si bufat, carpire, intrare in sa terra; nau in cobertantza, iscumpàrrere, crèdere calecuna fàula / i. turmentos = sufrire penas
Synonyms e antonyms
ingúllere,
ingurti,
tragai 1,
tragutzare
/
crèdere
| ctr.
rebessare
Sentences
cun su binu candho est bonu no cheret chi si bi búgliet, ca poi chi si che ingúgliet si búgliat de su padronu! (Piras)◊ s'istella orrodeandhe a un'istedhu paret chi che lu cheret ingollire ◊ de cantu est assuta, sa terra, totu s'abba chi li betas si che ingullit ◊ sa natura at ispaciadu sa capatzidade de ingultiri àliga
2.
no ti ses bidu piús dae candho ses partidu: paret ti che apat ingullidu su terrinu! ◊ sos muflones, apenas intendhent su fiacu de s'ómine, isparint paret chi ndhe los ingúgliat su terrinu
3.
mancari mi ndhe zures, bae chi no che l'ingullo! ◊ cussu mata de fúfere, fatu a sàbiu, aiat ingullidu solu su chi li aiant nadu sos àteros!
Etymon
ctl., spn.
engolir, engullir
Translations
French
avaler
English
to swallow (down)
Spanish
tragar
Italian
inghiottire,
ingoiare
German
verschlucken.
ingòlliri ingòllere
ingollopàre , vrb: ingolopare Definition papare faendho coment'e a ingurtidura chentza matzigare Synonyms e antonyms ingollire 1, ingolopire Sentences bae chi no che ndhe ingollopas de sartitza mia, buzimannu!… ◊ su tzibbu rebbestu podet ingollopare a gustu sou ◊ si ti agatat su leone ti che ingolopat che nudha!
ingolofiàre , vrb Definition
cumbínchere, comporare a unu cun promissas, dinare o àteru
Synonyms e antonyms
coeciare,
corrúmpere,
imbalaucare,
improsae
Translations
French
embobiner (fig.),
corrompre
English
to reel,
to bribe
Spanish
sobornar,
cohechar
Italian
abbindolare,
corrómpere
German
betrügen,
verderben,
bestechen.
ingolopàre ingollopàre
ingolopíre , vrb: ingulupire Definition
papare coment'e chi unu no apat bistu mai alimentos, papare meda
Synonyms e antonyms
afarcai,
allupiri,
botzicare,
ingollopare,
intuviri,
iscorporai
Sentences
si ndhe ant ingulupidu sos ghiraditos de cussa peta ◊ zughiat unu bículu de peta mastighendhesilu pro si l'ingulupire
Translations
French
s'empiffrer
English
to gulp down
Spanish
atracarse
Italian
ingozzarsi
German
gierig essen.
ingolosinàre , vrb: ingulosinai,
ingulosinare Definition
pigare s'àteru a gulosinas, cun cosas chi praghent meda, fàere bènnere sa gana de calecuna cosa giaendhodhi o faendhodhi cosas chi praghent
Synonyms e antonyms
imbozare,
inganare,
ingangulissai,
ingrangugliare,
ingregai,
ingulai
| ctr.
dirganare,
irbozare
Etymon
spn.
engolisinar
Translations
French
donner envie,
allécher
English
to tempt
Spanish
meter ganas,
engolosinar
Italian
invogliare,
allettare
German
anregen,
anlocken.