ingobbedhàdu , pps, agt Definizione de ingobbedhare; chi est a gobba Sinonimi e contrari aggobbedhau, alabatzau, inconchedhadu, incrubedhau, paligrobedhatzu, tónchinu 1 / cdh. inculcuvidhatu Traduzioni Francese voûté Inglese bent Spagnolo corcovado Italiano ingobbito Tedesco buckelig.
ingobbedhàre , vrb Definizione essire o fàere a gobba Sinonimi e contrari acocovedhae, agionedhare, agopedhae, atzumburai, inconcobare Etimo srd. Traduzioni Francese se voûter Inglese to bend Spagnolo corcovar Italiano incurvire, ingobbire Tedesco beugen, buckelig werden.
ingòe , avb: ingoi, ingóindhe, ingosi Definizione in goe, in custa parte, a cara a custa parte (nau de logu e de tempus) Sinonimi e contrari | ctr. ingae Frasi dae duos annos a ingoi sos de Bidhavraigada si sunt chirriatos ◊ de trint'annos ingoi amus connotu sos emigrantes a portessione 2. làssalu uve l'amos vistu, istat méngius ingoi! ◊ s'iscassatógliu dae Sos Paris nch'essit a ingoi de su ponte Etimo srd.
ingògna , nf: ingonna Definizione calecunu badàngiu, torracontu, benefítziu chi si ndhe tenet de calecuna cosa e fintzes cosighedha de pagu contu; cosa licante a papare / min. ingognighedha Sinonimi e contrari badagnu, gadagnu, gagnu, profetu, torracontu / gulosina, liconeria, pititeria Frasi si no li daes carchi ingonna, cussu no ti ndhe faghet de nudha! 2. cussu no tenet mancu un'ingogna de cantu est póveru ◊ daebbilis carchi ingonna: a chie l'arribbas su dinari?! 3. tzertos campant su cane cun sas mezus ingognas ◊ sa fémina impidida si tratat cun delicadesa e donzi ingogna saborida est a issa.
ingognàre , vrb Definizione àere o badangiare calecuna cosa Sinonimi e contrari balanzare Frasi Segnore, mi as dadu chimbe talentos e àteros chimbe ndhe apo ignognadu.
ingói, ingóindhe ingòe
ingoldinàu , agt Definizione chi est prenu de vítzios, chi dhi ant postu vítzios, abbitúdines malas Sinonimi e contrari afissiau.
ingòllede, ingòllere, ingòlli , vrb: ingòlliri Definizione arregòllere (cosa) a istrégiu, gente a domo, arregòllere coment'e buscare calecunu dannu, una maladia, cropos, surra; fèrrere a unu iscudendho, tocandho o movendho àtera cosa comente podet capitare chentza dhu bòllere, rfl. fàere male (es. segada, pistadura) cun calecuna cosa chi si manígiat; pigare e portare; incasciare calecuna cosa in mesu de àteras / pps. ingóllidu, ingoltu, ingortu; 1ˆp. sing. ingòrgio; ingòlliri a unu a presoni = acorrai a presoni, impresonai Sinonimi e contrari aciapai, collire, incolliare, leare, picare, poltare / fèrrere Frasi issu nd'ingollit un'arrogu de linna de terra ◊ ingollimia, assumancus su coru, in cussa carrotzedha! ◊ ingollassí unu fodhi de bértua de cartúcias, ca dhi ammostu is perdixis! ◊ de totu cussa cosa ndi at ingortu doxi cadinus prenus ◊ su frutu bollit ingortu prima de ndi arrúiri de sa mata ◊ tue bae: custa cosa dh'ingòrgio geo! 2. est istétiu avértiu de t'ingolli a domu sua ◊ mamma fiat circhendumí po m'ingòlliri a domu ◊ mammai m’ingolliat po dhi fai cumpangia 3. isperaus de no ingolli maladias ◊ e ite male as ingóllidu, puru?! ◊ ndi ap'ai ingortu de sobi, de istracias e de bentu!…◊ nd'ingollis una surra cantu de unu burricu! ◊ gei est isbucaciau, ma ge ingollit puru! ◊ lah ca ingollis su pipiu cun cussa nai de linna! ◊ mi seu ingortu cun su gortedhu ◊ corpu de balla dh'ingollat! ◊ ponimí in terra, ca m'ingollis! 4. candu si crocat su chi aciapat ingollit, po si trogai is peis ◊ lah de ingolli cosa de papai, ca no iscieus a it'ora eus a torrai! ◊ ingolli s'iscartedhu, ca si nci torraus a bidha! ◊ at ingólliu a su babbu a codhu ◊ como no ingollent su santu a codhu ma in tratore 5. ingolledi s'iscannu e acostidindhe a su fogu! ◊ is àbbilis iant ingortu impari cun is làntias unu bandoedhu de ollu ◊ ingolleimí a cumpàngiu cun bosàterus! ◊ Gesús iat ingortu cun issu tres discípulus ◊ de pani nd'ingollis o torras a chitzi? Etimo itl. incogliere Traduzioni Francese ramasser, attraper, blesser Inglese to pick up, to take, to wound Spagnolo recoger, coger, herir Italiano raccògliere, prèndere, ferire Tedesco fassen, verletzen.
ingollidósu , nm Definizione sa canna de su gúturu inue passat su papare de sa buca a s'istògomo Sinonimi e contrari aghentolu, bilguzu, gaigastolu, gorga, gorguzu, ingrastolu, ingullidorzu, ingurtidórgiu, valgastolu / alguena, garguena Terminologia scientifica crn. Etimo srd. Traduzioni Francese œsophage Inglese esophagus Spagnolo esófago Italiano esòfago Tedesco Speiseröhre.
ingollídu , pps: ingullidu, ingulliu Definizione de ingollire Sinonimi e contrari ingultu / cdh. ingudhitu Traduzioni Francese avalé Inglese swallowed Spagnolo tragado Italiano inghiottito, ingoiato Tedesco verschluckt, verschlungen.
ingóllidu , pps Definizione de ingòllere Sinonimi e contrari incoltu.
ingollidúra , nf Definizione su ingòllere, su arregòllere e pònnere impare Frasi cussos duos funt de totuna ingollidura: dhis mancat solu su giuale!… Etimo srd.
ingollíe, ingollíre , vrb Definizione ingòllere, nau in su sensu de arrèschere, incasciare, istrínghere in mesu de calecuna cosa Sinonimi e contrari arrèghere, arrèschere.
ingollíre 1 , vrb: inguglire, ingullire Definizione fàere calare a s'istògomo su chi si papat o chi si bufat, carpire, intrare in sa terra; nau in cobertantza, iscumpàrrere, crèdere calecuna fàula / i. turmentos = sufrire penas Sinonimi e contrari ingúllere, ingurti, tragai 1, tragutzare / crèdere | ctr. rebessare Frasi cun su binu candho est bonu no cheret chi si bi búgliet, ca poi chi si che ingúgliet si búgliat de su padronu! (Piras)◊ s'istella orrodeandhe a un'istedhu paret chi che lu cheret ingollire ◊ de cantu est assuta, sa terra, totu s'abba chi li betas si che ingullit ◊ sa natura at ispaciadu sa capatzidade de ingultiri àliga 2. no ti ses bidu piús dae candho ses partidu: paret ti che apat ingullidu su terrinu! ◊ sos muflones, apenas intendhent su fiacu de s'ómine, isparint paret chi ndhe los ingúgliat su terrinu 3. mancari mi ndhe zures, bae chi no che l'ingullo! ◊ cussu mata de fúfere, fatu a sàbiu, aiat ingullidu solu su chi li aiant nadu sos àteros! Etimo ctl., spn. engolir, engullir Traduzioni Francese avaler Inglese to swallow (down) Spagnolo tragar Italiano inghiottire, ingoiare Tedesco verschlucken.
ingòlliri ingòllere
ingollopàre , vrb: ingolopare Definizione papare faendho coment'e a ingurtidura chentza matzigare Sinonimi e contrari ingollire 1, ingolopire Frasi bae chi no che ndhe ingollopas de sartitza mia, buzimannu!… ◊ su tzibbu rebbestu podet ingollopare a gustu sou ◊ si ti agatat su leone ti che ingolopat che nudha!
ingolofiàre , vrb Definizione cumbínchere, comporare a unu cun promissas, dinare o àteru Sinonimi e contrari coeciare, corrúmpere, imbalaucare, improsae Traduzioni Francese embobiner (fig.), corrompre Inglese to reel, to bribe Spagnolo sobornar, cohechar Italiano abbindolare, corrómpere Tedesco betrügen, verderben, bestechen.
ingolopàre ingollopàre
ingolopíre , vrb: ingulupire Definizione papare coment'e chi unu no apat bistu mai alimentos, papare meda Sinonimi e contrari afarcai, allupiri, botzicare, ingollopare, intuviri, iscorporai Frasi si ndhe ant ingulupidu sos ghiraditos de cussa peta ◊ zughiat unu bículu de peta mastighendhesilu pro si l'ingulupire Traduzioni Francese s'empiffrer Inglese to gulp down Spagnolo atracarse Italiano ingozzarsi Tedesco gierig essen.
ingolosinàre , vrb: ingulosinai, ingulosinare Definizione pigare s'àteru a gulosinas, cun cosas chi praghent meda, fàere bènnere sa gana de calecuna cosa giaendhodhi o faendhodhi cosas chi praghent Sinonimi e contrari imbozare, inganare, ingangulissai, ingrangugliare, ingregai, ingulai | ctr. dirganare, irbozare Etimo spn. engolisinar Traduzioni Francese donner envie, allécher Inglese to tempt Spagnolo meter ganas, engolosinar Italiano invogliare, allettare Tedesco anregen, anlocken.