ingobbedhàdu , pps, agt Definitzione
de ingobbedhare; chi est a gobba
Sinònimos e contràrios
aggobbedhau,
alabatzau,
inconchedhadu,
incrubedhau,
paligrobedhatzu,
tónchinu 1
/
cdh. inculcuvidhatu
Tradutziones
Frantzesu
voûté
Ingresu
bent
Ispagnolu
corcovado
Italianu
ingobbito
Tedescu
buckelig.
ingobbedhàre , vrb Definitzione
essire o fàere a gobba
Sinònimos e contràrios
acocovedhae,
agionedhare,
agopedhae,
atzumburai,
inconcobare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
se voûter
Ingresu
to bend
Ispagnolu
corcovar
Italianu
incurvire,
ingobbire
Tedescu
beugen,
buckelig werden.
ingòe , avb: ingoi, ingóindhe, ingosi Definitzione in goe, in custa parte, a cara a custa parte (nau de logu e de tempus) Sinònimos e contràrios | ctr. ingae Frases dae duos annos a ingoi sos de Bidhavraigada si sunt chirriatos ◊ de trint'annos ingoi amus connotu sos emigrantes a portessione 2. làssalu uve l'amos vistu, istat méngius ingoi! ◊ s'iscassatógliu dae Sos Paris nch'essit a ingoi de su ponte Ètimu srd.
ingògna , nf: ingonna Definitzione calecunu badàngiu, torracontu, benefítziu chi si ndhe tenet de calecuna cosa e fintzes cosighedha de pagu contu; cosa licante a papare / min. ingognighedha Sinònimos e contràrios badagnu, gadagnu, gagnu, profetu, torracontu / gulosina, liconeria, pititeria Frases si no li daes carchi ingonna, cussu no ti ndhe faghet de nudha! 2. cussu no tenet mancu un'ingogna de cantu est póveru ◊ daebbilis carchi ingonna: a chie l'arribbas su dinari?! 3. tzertos campant su cane cun sas mezus ingognas ◊ sa fémina impidida si tratat cun delicadesa e donzi ingogna saborida est a issa.
ingognàre , vrb Definitzione àere o badangiare calecuna cosa Sinònimos e contràrios balanzare Frases Segnore, mi as dadu chimbe talentos e àteros chimbe ndhe apo ignognadu.
ingói, ingóindhe ingòe
ingoldinàu , agt Definitzione chi est prenu de vítzios, chi dhi ant postu vítzios, abbitúdines malas Sinònimos e contràrios afissiau.
ingòllede, ingòllere, ingòlli , vrb: ingòlliri Definitzione
arregòllere (cosa) a istrégiu, gente a domo, arregòllere coment'e buscare calecunu dannu, una maladia, cropos, surra; fèrrere a unu iscudendho, tocandho o movendho àtera cosa comente podet capitare chentza dhu bòllere, rfl. fàere male (es. segada, pistadura) cun calecuna cosa chi si manígiat; pigare e portare; incasciare calecuna cosa in mesu de àteras / pps. ingóllidu, ingoltu, ingortu; 1ˆp. sing. ingòrgio; ingòlliri a unu a presoni = acorrai a presoni, impresonai
Sinònimos e contràrios
aciapai,
collire,
incolliare,
leare,
picare,
poltare
/
fèrrere
Frases
issu nd'ingollit un'arrogu de linna de terra ◊ ingollimia, assumancus su coru, in cussa carrotzedha! ◊ ingollassí unu fodhi de bértua de cartúcias, ca dhi ammostu is perdixis! ◊ de totu cussa cosa ndi at ingortu doxi cadinus prenus ◊ su frutu bollit ingortu prima de ndi arrúiri de sa mata ◊ tue bae: custa cosa dh'ingòrgio geo!
2.
est istétiu avértiu de t'ingolli a domu sua ◊ mamma fiat circhendumí po m'ingòlliri a domu ◊ mammai m’ingolliat po dhi fai cumpangia
3.
isperaus de no ingolli maladias ◊ e ite male as ingóllidu, puru?! ◊ ndi ap'ai ingortu de sobi, de istracias e de bentu!…◊ nd'ingollis una surra cantu de unu burricu! ◊ gei est isbucaciau, ma ge ingollit puru! ◊ lah ca ingollis su pipiu cun cussa nai de linna! ◊ mi seu ingortu cun su gortedhu ◊ corpu de balla dh'ingollat! ◊ ponimí in terra, ca m'ingollis!
4.
candu si crocat su chi aciapat ingollit, po si trogai is peis ◊ lah de ingolli cosa de papai, ca no iscieus a it'ora eus a torrai! ◊ ingolli s'iscartedhu, ca si nci torraus a bidha! ◊ at ingólliu a su babbu a codhu ◊ como no ingollent su santu a codhu ma in tratore
5.
ingolledi s'iscannu e acostidindhe a su fogu! ◊ is àbbilis iant ingortu impari cun is làntias unu bandoedhu de ollu ◊ ingolleimí a cumpàngiu cun bosàterus! ◊ Gesús iat ingortu cun issu tres discípulus ◊ de pani nd'ingollis o torras a chitzi?
Ètimu
itl.
incogliere
Tradutziones
Frantzesu
ramasser,
attraper,
blesser
Ingresu
to pick up,
to take,
to wound
Ispagnolu
recoger,
coger,
herir
Italianu
raccògliere,
prèndere,
ferire
Tedescu
fassen,
verletzen.
ingollidósu , nm Definitzione
sa canna de su gúturu inue passat su papare de sa buca a s'istògomo
Sinònimos e contràrios
aghentolu,
bilguzu,
gaigastolu,
gorga,
gorguzu,
ingrastolu,
ingullidorzu,
ingurtidórgiu,
valgastolu
/
alguena,
garguena
Terminologia iscientìfica
crn.
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
œsophage
Ingresu
esophagus
Ispagnolu
esófago
Italianu
esòfago
Tedescu
Speiseröhre.
ingollídu , pps: ingullidu,
ingulliu Definitzione
de ingollire
Sinònimos e contràrios
ingultu
/
cdh. ingudhitu
Tradutziones
Frantzesu
avalé
Ingresu
swallowed
Ispagnolu
tragado
Italianu
inghiottito,
ingoiato
Tedescu
verschluckt,
verschlungen.
ingóllidu , pps Definitzione de ingòllere Sinònimos e contràrios incoltu.
ingollidúra , nf Definitzione su ingòllere, su arregòllere e pònnere impare Frases cussos duos funt de totuna ingollidura: dhis mancat solu su giuale!… Ètimu srd.
ingollíe, ingollíre , vrb Definitzione ingòllere, nau in su sensu de arrèschere, incasciare, istrínghere in mesu de calecuna cosa Sinònimos e contràrios arrèghere, arrèschere.
ingollíre 1 , vrb: inguglire,
ingullire Definitzione
fàere calare a s'istògomo su chi si papat o chi si bufat, carpire, intrare in sa terra; nau in cobertantza, iscumpàrrere, crèdere calecuna fàula / i. turmentos = sufrire penas
Sinònimos e contràrios
ingúllere,
ingurti,
tragai 1,
tragutzare
/
crèdere
| ctr.
rebessare
Frases
cun su binu candho est bonu no cheret chi si bi búgliet, ca poi chi si che ingúgliet si búgliat de su padronu! (Piras)◊ s'istella orrodeandhe a un'istedhu paret chi che lu cheret ingollire ◊ de cantu est assuta, sa terra, totu s'abba chi li betas si che ingullit ◊ sa natura at ispaciadu sa capatzidade de ingultiri àliga
2.
no ti ses bidu piús dae candho ses partidu: paret ti che apat ingullidu su terrinu! ◊ sos muflones, apenas intendhent su fiacu de s'ómine, isparint paret chi ndhe los ingúgliat su terrinu
3.
mancari mi ndhe zures, bae chi no che l'ingullo! ◊ cussu mata de fúfere, fatu a sàbiu, aiat ingullidu solu su chi li aiant nadu sos àteros!
Ètimu
ctl., spn.
engolir, engullir
Tradutziones
Frantzesu
avaler
Ingresu
to swallow (down)
Ispagnolu
tragar
Italianu
inghiottire,
ingoiare
Tedescu
verschlucken.
ingòlliri ingòllere
ingollopàre , vrb: ingolopare Definitzione papare faendho coment'e a ingurtidura chentza matzigare Sinònimos e contràrios ingollire 1, ingolopire Frases bae chi no che ndhe ingollopas de sartitza mia, buzimannu!… ◊ su tzibbu rebbestu podet ingollopare a gustu sou ◊ si ti agatat su leone ti che ingolopat che nudha!
ingolofiàre , vrb Definitzione
cumbínchere, comporare a unu cun promissas, dinare o àteru
Sinònimos e contràrios
coeciare,
corrúmpere,
imbalaucare,
improsae
Tradutziones
Frantzesu
embobiner (fig.),
corrompre
Ingresu
to reel,
to bribe
Ispagnolu
sobornar,
cohechar
Italianu
abbindolare,
corrómpere
Tedescu
betrügen,
verderben,
bestechen.
ingolopàre ingollopàre
ingolopíre , vrb: ingulupire Definitzione
papare coment'e chi unu no apat bistu mai alimentos, papare meda
Sinònimos e contràrios
afarcai,
allupiri,
botzicare,
ingollopare,
intuviri,
iscorporai
Frases
si ndhe ant ingulupidu sos ghiraditos de cussa peta ◊ zughiat unu bículu de peta mastighendhesilu pro si l'ingulupire
Tradutziones
Frantzesu
s'empiffrer
Ingresu
to gulp down
Ispagnolu
atracarse
Italianu
ingozzarsi
Tedescu
gierig essen.
ingolosinàre , vrb: ingulosinai,
ingulosinare Definitzione
pigare s'àteru a gulosinas, cun cosas chi praghent meda, fàere bènnere sa gana de calecuna cosa giaendhodhi o faendhodhi cosas chi praghent
Sinònimos e contràrios
imbozare,
inganare,
ingangulissai,
ingrangugliare,
ingregai,
ingulai
| ctr.
dirganare,
irbozare
Ètimu
spn.
engolisinar
Tradutziones
Frantzesu
donner envie,
allécher
Ingresu
to tempt
Ispagnolu
meter ganas,
engolosinar
Italianu
invogliare,
allettare
Tedescu
anregen,
anlocken.