A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

ingitài, ingitàre , vrb: intzitare, inzitare Definitzione ammostare, fàere a bíere o a connòschere, imparare, nàrrere comente una cosa est o inue si agatat Sinònimos e contràrios addinnae, assintzare, indetare* / iscobiare Frases sa pudha mia criat in sa de compare: candho la chirco mi che l'inzitant inie ◊ babbu mi at fatu de mastru, dispostu a m'inzitare donzi virtude ◊ sos mannos m'inziteint sas vias de leare ◊ azis bonas mamas chi bos inzitant su bonu caminu ◊ no l'inzites inue si agatat su sidhadu ca sinono bi andhat a si ndhe lu leare! ◊ sa tzente si fit pesata a tzocos de manu intzitanne e miranne sas duas friguras de s'àinu e de Paulinu ◊ sa limba italiana nosi dh'ant ingitada in iscola Tradutziones Frantzesu montrer Ingresu to indicate, to specify Ispagnolu indicar Italianu indicare Tedescu zeigen.

ingítu , nm: inzitu Definitzione su chi si narat o chi si faet po ammostare cosa / avb.: a i. = a fortza de indíssios, a su dimandha dimandha Sinònimos e contràrios indicu, indíscia, inditu* Frases a inzitu si agatat Roma ◊ a fizos bostros lis siedas lughe, inzitu e ghia! ◊ est in s'isetu chi calicunu li diat carchi inzitu Tradutziones Frantzesu suggestion, enseigne Ingresu suggestion Ispagnolu sugerencia Italianu suggeriménto, insègna Tedescu Ratschlag, Weisung.

ingiuài , vrb Definitzione serbire, èssere bonu a calecuna cosa, èssere de giudu, fàere bene a calecuna cosa Sinònimos e contràrios bàlere, giuai Frases narant ca no ingiuat a basai su pipiu innantis de dhu batiai ◊ mai in olvidu su sardu arruat, ca no ingiuat a ndi perdi memória (G.Solinas)◊ nudha ingiuat prus a su tribbuliau de dhu curai chini bolit cussu 2. "Àcua meda e pisci pagu!", naraus ca seus bonus: ma no nd'ingiuaus! Ètimu srd.

ingiualàre , vrb Definitzione pònnere su giuale a is boes Sinònimos e contràrios giúnghere Ètimu srd.

ingiuaméntu , nm Definitzione su giuare, su serbire a calecuna cosa de bonu, fàere bene Sinònimos e contràrios giuamentu, giudu, prode, próigu Frases pagu ingiuamentu dh’iat donau cussu remédiu! Ètimu srd.

ingiubbàre , vrb Definitzione fàere su bagnu in su giubbu, is paules mannas de is errios Sinònimos e contràrios abburgare, giubbare, impogiare.

ingiugliàre , vrb: ingiuliare, ingiurzare, ingiurxai, intzugliare, intzuliare, inzulzare, inzurjare, inzurzare Definitzione nàrrere cosa coment'e giaendho una briga; fintzes pigare a befa, nàrrere cosas chi ofendhent, chi faent crepu, fele, tzacu; pònnere o nàrrere s'ingiúliu a unu coment'e númene a befa (o po àteru) Sinònimos e contràrios argumentare / abbenzare, aciociai, ignuliare, ilzenzare, indulzare, intzurtai, isvenzare / allomingiai, aparalumenare, aproegliare, imparanigiai Frases a Cristos li ant porriu sa cannita ingiugliàndheli "Ecce Homo"◊ m'ingiurgiavat chi avio dolu de su mortore de frade meu ◊ si est arrabbiatu contr'a su babbu intzugliànneli chi no fit gai vetzu e chi potiat travagliare ◊ Mialinu a sos políticos sardos lis intzugliaiat de àere trascuratu sa campagna ◊ mi aiat intzugliatu chi Zacu istaiat chin mecus ca li fachia sos cómpitos 2. sos pitzinnedhos l'inzurjaiant ridendhe e li dispiachiat meta ◊ bi ndh'at chi a sa sotzietate nostra l'inzurzat ◊ totus m'inzulzant sa povertade ◊ mi ant intzugliatu chi so burdu ◊ cussas contularzas sunt intzulienne a totus nenne fàulas! 3. si funt ingiuliaos de pare a pare Tradutziones Frantzesu reprocher, injurier, insulter Ingresu to upbraid, to insult Ispagnolu reprender, insultar Italianu rimproverare, ingiuriare, insultare Tedescu vorwerfen, beschimpfen.

ingiúgliu , nm: ingiúliu, inzúgliu, ingiúrgiu Definitzione àteru númene chi si ponet a unu prus che àteru po dhu pigare a befa po calecuna cosa (su naturale, unu difetu, sa genia de sa carena e àteru); totu su chi si narat a innóriu de ccn., po dhi fàere arrennegu o tzacu Sinònimos e contràrios addíciu, allomíngiu, annomíngiu, aproégliu, imparanígiu, impróveru, istevíngiu, zistru Frases in nugoresu narant "zistru": in bidha namus peri "ingiúrgiu" ◊ teneus modas, frastimos, ingiúlios e àteras paràulas ◊ sa gente dh'iat postu cussu númene a ingiúliu 2. ponent frores de amore, de lutu, de ingiúliu Tradutziones Frantzesu sobriquet Ingresu nickname Ispagnolu apodo Italianu nomìgnolo Tedescu Spitzname.

ingiuliàre ingiugliàre

ingiúliu ingiúgliu

ingiunchinàri , vrb Definitzione pigare a ccn. a frandhigos, a milindru Sinònimos e contràrios imberriare, imbimbinare, imbodhinare, melindrare.

ingiúnghere , vrb Definitzione bogare o leare su giuale a is boes iscapiandho is loros; istesiare cosas s'una de s'àtera Sinònimos e contràrios igiúgnere*

ingiunigàre ingenugài

ingiurgiàre ingiugliàre

ingiúrgiu ingiúliu

ingiurzàre, ingiurxài ingiugliàre

ingiusticàre , vrb Definitzione its, torrare a postu?, azustare? Frases sanaiat refrios, tuturrones, turtuviatas de pede o ingiusticaiat unu bratzu bocatu.

ingiustítzia , nf Definitzione cosa chi si faet a dannu de unu Sinònimos e contràrios toltu.

ingiúu , nm Definitzione su ingiuai Ètimu srd.

ingobbài, ingobbàre , vrb Definitzione fàere a gobba, bogare sa gobba Sinònimos e contràrios acocovedhae, agionedhare, atzumburai, inconcobare, ingobbedhare.