ilfainàdu ifainàdu
ilfaltàdu, ilfartàdu , agt: infaltadu,
infartadu,
irfartadu,
isfaltadu,
isfartadu Definition
nau de unu, chi po comente foedhat o càstiat ananti de gente (coment’e provandho bregúngia) si biet chi si connoschet in crupa, in farta, si ndhe agatat male ca si connoschet de àere fatu calecuna cosa chi no andhat bene
Synonyms e antonyms
afaltadu,
faltosu,
ifastadu,
frajau
/
cdh. infaltatu
Sentences
sos birgonzosos puru fint abbaidendhe sas pitzocas, mancari isfaltados ◊ l'aciapesi isfartada: li do una mirada si fit sintzera pro fàghere sa proa ◊ fut faedhendhe male de isse e comente si l'at bidu indainanti est abbarradu isfaltadu ◊ bessias a chircare ispiga, isfaltada timendhe sos meres ◊ no ischis mancu ite nàrrere ca ses isfartadu ◊ sos mannos fint isfartados ca aiant postu su minore in perígulu ◊ a s'ómine isfartadu sutzedit su chi timet
2.
sa pitzinna turpa connoschiat totu, ma foras dae s'ambiente sou si agatait ilfaltada (Z.A.Cappai)
Etymon
srd.
Translations
French
fautif,
qui se sent en faute
English
to feel at fault or guilty about something
Spanish
que se siente culpable
Italian
che si sente in difètto,
in cólpa
German
wer sich schuldig fühlt.
ilfatziennàdu , agt Definition chi est chentza fàere, chentza faina Synonyms e antonyms chizoneri, disabbutu, ifainadu, sciacendau | ctr. impitzadu.
ilfegàre ifegàre
ilférru iférru
ilfianchídu , agt Definition nau de animale, chi est a bentre buida (a fiancos buidos), famiu, chentza papare Synonyms e antonyms famidu | ctr. mascadu Etymon srd.
ilfidàdu, ilfidiàdu ifidàu
ilfilighitàre , vrb: irfilichitare, sfibicitai Definition furriare a betu contràriu unu filu a manera de ispicigare is partes, fàere o bogare s’orrobba a filos, a pendhiligiones; cricare chistionos, istare a s’imbístiga imbístiga pregontandho e bolendho ischire cosa Synonyms e antonyms ilbulzare, irburgiulae, isfiocare, istramai / spricullitai 2. si sedint sas pitzocas a tzarrare dachi presse no ndhe ant, in sa funtana, chi ti paret unu padule de arana, tantu ndhe faghent de irfilichitare! (S.Manconi) Etymon srd.
ilfiòdha , nf: infiodha,
isfiodha,
isfiodhe Definition
genia de busciuca chi si ndhe artzat in sa pedhe, prena de abbadúgia, po abbruxadura o maladia
Synonyms e antonyms
bobbollonca,
bollonca,
bubbulica,
buciuca,
bulluca,
bumbulla
/
fiodha,
freadura,
ingheta,
iscardidura,
isciota,
piticada
Translations
French
cloque,
ampoule,
bulle,
vésicule
English
blister
Spanish
ampolla
Italian
bólla da ustióne,
flittèna
German
Blase.
ilfodhonàdu , agt, pps: irfodhionadu,
irfodhonau Definition
chi portat is prabaristas caladas, largas meda, a fodhe (nau de s’ogu o de unu chi portat is ogos deosi); nau de bestimentu, chi si est fatu largu, istirau a tropu
Synonyms e antonyms
illabbariodhadu,
irfodhoronau,
isciodhau,
isfotadu
Sentences
custu gorfo est totu irfodhionadu, est fintzas feu ◊ zughet sas pibiristas isfodhonadas
Etymon
srd.
Translations
French
élargi
English
widened
Spanish
ensanchado
Italian
slargato
German
ausgeweitet.
ilfodhonàre , vrb: irfodhionare,
irfodhonare,
isfodhionare,
isfodhonare,
isfudhionare Definition
nau prus che àteru de bestimentu, illargare meda, coment’e fàere a fodhe po difetu o genia de s’orrobba; nau de is prumones, torrare àlidu a pelea e a moida, assupandho
Synonyms e antonyms
afodhare,
ifodhonare,
illabbargiae,
illagratzare,
illarghiotare,
illariodhare,
infodhonare,
irbrofodhare,
istiriolare,
sciabudhai,
sciadhonai,
sciodhai
/
irfodhiare
| ctr.
afíere,
torrae
Sentences
no lu fortzes, su gorfo, ca l'irfodhionas! ◊ sos trastes s'irfodhionant in benugros, in cuidos, in brussos ◊ sa busica de s'antzianu si podet irfodhionare ◊ custas mudandhas portant s'elàsticu isfudhionau
Etymon
srd.
Translations
French
élargir
English
to fray
Spanish
estirar
Italian
slargare,
estroflèttere
German
erweitern.
ilfotàda , nf Definition bisura lègia, cara chi no praghet, disgeniada.
ilfrigatzàre ifricatzàre
ilfriscàre ifriscàre
ilfrundhàre , vrb Definition pigare e mòvere cosa coment’e frundha Sentences leei sa colora fatèndhela ilfrundhare (P.Fogarizzu) Etymon srd.
ilfruntzàta , nf: isfrunzada Definition cropu de pigionatzu o pertighedha; cosa chi ch’essit o chi andhat de pàrrere una pertighedha, cropu de pertighedha (abba, bentu e cosas deasi) Synonyms e antonyms isfrunzitada Sentences isfrunzadas de bentu faghiant fruschiare s'úlumu in carrela ◊ s'innetaiat de sas ilfruntzatas de sa brutura de su babbu Etymon srd.
ilfumentàre ifumentàre
ilfúndhere ifúndhere
ilfunnàre ifundhàre
ilfunnoràdu , agt Definition nau de logu, chi est totu a fossos comente dh'at isfossau s’abba, sfossonau Synonyms e antonyms iscaravossadu Etymon srd.