ilcíulu , nm Definition sa boghighedha de is pigiones, candho cantant puru Synonyms e antonyms barbúgliu, ciuciu, cíulu Sentences s'intendhiant in s'aera ilcíulos de aes Etymon srd.
ildanàre , vrb: isdanare Definition orrúere a terra, betare, isciusciare Synonyms e antonyms idarrocai, iddoare, sciasciai Sentences ndh'est isdanadu unu muru auldu ◊ a sas bombas ndhe ildanant turres, muràglias e digas (P.Casu).
ildarrastàre , vrb: irdarrastai Definition
cricare e pigare s’arrastu de peis, s’arrastu de sa fera
Synonyms e antonyms
addromare,
arrastai,
atratare,
trateare
Etymon
srd.
Translations
French
dépister
English
to trace
Spanish
rastrear
Italian
rintracciare,
seguire le tracce
German
aufspüren.
ildentighedhàre , vrb Definition prnl., pèrdere is dentes (nau de gente o fintzes de ainas a dentes) Synonyms e antonyms ilmarruncare, irdentae Etymon srd.
ildentigonàdu , agt: irdenticonatu, irdentigonadu, isdentigonadu Definition chi est chentza dentes, chi at pérdiu o est perdendho is dentes Synonyms e antonyms identau, isdentigadu Sentences portat sa buca totu irdentigonada ◊ est una tzurra betza isdentigonada Etymon srd.
ildeóltu , agt, nm: indeoltu,
irdeortu,
irdeotu,
isdeoltu Definition
chi o chie faet is cosas male, chentza crabbu, de mala manera; chi est trotu, totugantu atrotigau / mundhu i. = revessu, dortu
Synonyms e antonyms
iddonau,
ilgadólciu,
ilgrabbuladu,
isocu,
istramu,
istraoltu,
istrònscia,
manimuruncu
/
cdh. scimpiatu
/
dortu
| ctr.
aggrabbadu,
ammodau,
assetiosu
Sentences
cuss'irdeortu ue ponet manu faghet dannu! ◊ mundhu isdeoltu, trevessu ◊ si andhat a betare binu, s'indeoltu tróulat sas tatzas!
2.
ndhe sego truncos sicos e ratos ildeoltos ◊ sas pedras de su caminu sunt totu isdeoltas
Scientific Terminology
ntl
Translations
French
disgracieux
English
awkward
Spanish
torpe,
desmañado
Italian
sgraziato,
inciampóne
German
unschön,
ungeschickt.
ildeossàre , vrb: ildiossare,
irdaossare,
irdegossare,
irdeossare Definition
bogare de pare o iscosciare unu trastu, fàere a orrugos; nau de ccn., immarrire meda de ndhe sentire dolore / i. una cradea, unu bancu, unu banchitu
Synonyms e antonyms
iddoare,
isconsiminzare,
istracassare
| ctr.
aconciai
Sentences
chie fit istrampadu a manca, chie imboladu a dresta, chie irdeossendhe unu banchitu…◊ bides piantas seculares fatas a carvone: ndhe faghent sa piedade, ildeossadas ◊ petzi mi che sapo in terra a unu muntone, irdaossadu che cuba betza ◊ leademilu, sinono l'ildiosso!
2.
oe so totu irdeossadu cun cussu triballu de deris!
Translations
French
démolir,
traumatiser,
se casser les os
English
to smash,
to traumatize,
to thrash s.o
Spanish
destrozar,
tener los huesos molidos
Italian
sfasciare,
traumatizzare,
rómpere le òssa
German
zerbrechen,
ein Trauma bewirken,
zerschlagen.
ildíghere , vrb: isdèghere Definition acabbare de fàere calecuna cosa, cessare Synonyms e antonyms acabbae, sensai, tzelare | ctr. sichire Sentences no dha ildighis ancora, no?! ◊ est abbarradu duas dies semper proinne chena ildíghere nudha (Z.Porcu)◊ est sighinne, no isdeghet no!
ildimajàre , vrb: isdimajai,
istrimagiare,
sdimajai Definition
pèrdere is atuamentos coment’e morindho po calecunu dispraxere forte o dolore mannu
Synonyms e antonyms
abbadherigare,
ammortie,
ammustèlchere,
dilmagiare*,
disimainai,
intostai,
sdemmaniai
| ctr.
solbèschere
Sentences
sa pubidha, assustada, si est ildimajada
Translations
French
s'évanouir
English
to faint
Spanish
desmayarse
Italian
svenire
German
in Ohnmacht fallen.
ildínu , nm Definition
genia de idea, de pentzamentu
Synonyms e antonyms
apensamentu,
arraolu,
pedine,
pestighinzu,
pispinu
Sentences
pro me no aiat àteru ildinu ◊ batagliendhe sa vida at cuss'ildinu: a betzu, si podet, recuit a ue est nadu ◊ astrintu pro custu ildinu fia che tenatza inglesa (Limbudu)
Translations
French
hantise
English
worry
Spanish
obsesión
Italian
assillo
German
quälende Sorge.
ildiossàre ildeossàre
ildoàda , nf Definition su ildoare, nau fintzes po calada a terra, orruta Synonyms e antonyms arratroxa, iscartinada / cdh. sduata Sentences at dadu un'ildoada… mancari bella! ◊ cherfendhe mòvere de inoghe a cue no dant detzi ildoadas Etymon srd.
ildoàre iddoàre
ildobbàre , vrb: irdobbare, isdobbare Definition pigare a cropos, a magiadura (fintzes po trebballu)/ i. su ferru = corpare, mazare su ferru pro l'illadiare o irfinigare Synonyms e antonyms addobbai, corpare, isciúdere Sentences chin sa matza, chi àrtias e abbassas milli bortas sa die, faches terrore: irdobbandhe a su crastu chin ardore a minas e a puntos l'irfiassas Etymon srd.
ildrigíre, ildrijíre , vrb: ildrixire,
isdrijire,
isdrisire,
isdrizire Definition
su s’ispicigare po isfortzu de cosas agguantadas impare cun cosidura o àteru deasi
Synonyms e antonyms
iscosire,
scorriai,
steressai
Sentences
traperas de trastes isdrijidos ◊ unu tacone si mi est isdrijidu
Etymon
itl.t
sdricire
Translations
French
découdre
English
to tear
Spanish
rasgar,
desgarrar
Italian
sdrucire
German
auftrennen.
ildríxa , nf Synonyms e antonyms iscosidura | ctr. cosidura Etymon srd.
ildrixíre ildrigíre
ildrúgu , agt: iltrugu,
istrugu 1 Definition
chi no giaet atentzione, chi faet is cosas unu pagu a sa maconatza, chentza crabbu
Synonyms e antonyms
bròmbulu,
ildeoltu,
isocu,
istramu,
istrònscia
Sentences
ses un'istrugu finidu: onzi borta chi lampas sas manos a robba de bidru faghes zínziri! ◊ ti ndhe ruet totu dae manu: ses un'iltrugu!
Translations
French
distrait
English
heedless
Spanish
descuidado,
distraído
Italian
sbadato
German
zersteut.
ilfaciàdu ifaciàdu
ilfàghere ifàghere