A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

ilbratàre , vrb: isbratare Definition limpiare, fàere lughe; istesiare, bogare a fora, pigare a… (+ vrb. infiniu)/ domo isbratada = domu limpiada Synonyms e antonyms illertire, limpiai / bocare, caciare, irbersulare, sbordigiai Sentences pustis chi at intzegadu sa natura s'iscuru est comintzendhe a ilbratare (G.Monzitta) 2. che l'ant isbratadu dae domo ◊ a sas fusiladas, cudhos isbrateint a cúrrere che cane a lèpere (N.Falconi) Etymon itl. sbrattare.

ilbràulu , nm: irbràulu, irbréulu, isbràulu, sbràulu Definition is tzérrios, is gúgulos de su grodhe e de su cane, fintzes po dolore, cropu Synonyms e antonyms aggrogotu, gràliu, grànghida, gródhida Sentences su digógliu iscassaiat sos canes, chi cumintzaiant a irbràulos, apedhanne chi pariant indemoniatos (M.Dui) Scientific Terminology bga Etymon srd.

ilbrigunzídu ibbregunzíu

ilbroàre , vrb Definition its cumproare? Sentences apo ilbroadu giaru e tundhu.

ilbronchiàda , nf Synonyms e antonyms atzupada, trabbucu, trambucada Sentences che at iscutu botz'e ilbronchiada!…(Z.Porcu)

ilbrunúsciu ibbrunúsciu

ilbrunzigòne , nm Definition cropu chi si giaet a manu serrada Synonyms e antonyms bucicone, pinnegosu, puini, prunzu Sentences l'at iscutu un'ilbrunzigone e faladu est a frundha (G.Ruju).

ilbulàre , vrb: irbulare, irvulare, isbulare, isvulare, sgulai Definition bogaresindhe sa gana, su disígiu, gosare ccn. cosa, fintzes in su sensu de si orròschere Synonyms e antonyms imbulare, irgulare, mascare / afastiai, arròschere, cascaviare Sentences culta tua bellesa l'apo iscrita in su coro sentza mi ndhe ilbulare ◊ durches frinas isvules suta s'arcu de s'empireu! (P.Giudice Marras)◊ nos ant promissu chi bastaiat a bènnere, pro noche torrare irvuladas, e no nos sunt lassendhe divertire! ◊ ti ses de recreos irbulada ca sos amantes tenias a gala 2. candho si ndh'irbulat de ispetare za si che at a andhare! ◊ a mi ndhe irvulo abboghinendhe addoliada dae sa miséria!…◊ bae chi ti ndh'irbulas rata rata, s'istas a betza a leare maridu! ◊ a ti ndh'irbulas, de isetare, si cres chi t'azuet calicunu!… Etymon srd. Translations French satisfaire English to satisfy Spanish satisfacer Italian soddisfare German befriedigen.

ilbulliàre , vrb Definition betare a fora, bessare (nau de cosa chi ndhe brínchidat de s’istrégiu) Synonyms e antonyms bulliare 2. abbaidaiat isconsolada su cafè totu ilbulliadu e brusiadu subra de su furredhu.

ilbulzàre , vrb: irburzare, isburzare, irvurzare 1 Definition fàere o bogare pendhiligiones de unu trastu, de cosa téssia, in is oros a s’orrobba; pèrdere sa trama; pèrdere su filu de un’aina segante (lepedha, gurtedhu) Synonyms e antonyms afilinzonare, afiriolae, ifilognare, illanivuzare, irburgiulae, irfiliocare, irfilusare, irfronzolare, isfilitare, issilare, istèssere, istramai, scilionai, sfibicitai, spollaciai / ingurrai, irmarrare Sentences cussu traste si est totu irburzendhe ◊ a sa robba li cheret fatu s'órulu ca sinono si che irburzat Etymon srd. Translations French effiler, effranger English to unravel, to blunt, to fringe Spanish desilachar, desflecar Italian sfilacciare, sfrangiare German ausfasern, ausfransen.

ilbungiàre , vrb Definition bogare s’abe de su casidhu (búngiu, bugnu) Etymon srd.

ilburríre , vrb Definition nau de s’abba de is errios, calare, èssere calandho, currendho Sentences no dhue at riu chi no ilburrit.

ilbutatzàre , vrb Definition surbare, fàere sulu, súrbiu, nau de su fodhe candho dhu tirant e surbat su fogu de sa forredha.

ilbutiàre , vrb Synonyms e antonyms ilgutare, sucutare, sucutire Etymon srd.

ilbutonàre ibbutonàre

ílcia , nf Synonyms e antonyms bàtica, cannàrgiu, cavora, isca*.

ilciacaràre , vrb Definition bogare ciàcara, prus che àteru illimpiare unu terrenu po dhu prènnere Synonyms e antonyms iscossighinare, scotzinai.

ilciacarínzu , nm Definition illimpiamentu chi si faet aprontandho terrenu de prènnere, de semenare Synonyms e antonyms iscotighinonzu Etymon srd.

ilciafitàre , vrb: isciafitare Definition pigare a bussinadas, a ciafos Synonyms e antonyms abbofetai, ciafitare, iscarigai, scantergiai Etymon srd.

ilciaríre , vrb: ilgiarire, irciarire, ixarire Definition fàere craru, prus craru (nau fintzes de sa die abbreschendho), bogare a craru / i. su coju = iscrarí, assegurai sa coja Synonyms e antonyms ilgiarare, isclarire Sentences framaridas allughinzendhe s'aposentu ilciarint sa cara de babbu e mama ◊ sas aeras ilgiarint e torrat s'alenu a sa campagna ◊ ilgiàrimi s'iscuru in calchi cosa! ◊ s'oscuridade no at a ixarire mai ◊ su pensare ilgiarit sa duda ◊ at comintzau a irciarire, ciambare sa luche e a si víere sos colores 2. ant ilgiaridu su coju e si sunt fidantzados Etymon srd. Translations French s'éclaircir, éclairer English to make clear, to brighten Spanish aclarar, clarear Italian schiarire, illuminare German erhellen.