A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

ilbianchínzu , nm Definition iscoloridura Synonyms e antonyms irbianchimentu Etymon srd.

ilbidhicàre , vrb Definition segare s’imbíligu a su pipiu candho naschet Synonyms e antonyms irbiligare.

ilbilandràre , vrb Definition leare, bogare s’abbilandra a un’animale troboiu Synonyms e antonyms | ctr. abbilandrare, apegonai.

ilbiliàre , vrb: irbeliare, isbeleare, isbeliare, sbeliai Definition leare e fàere passare su sonnu; pruschetotu, atzitzare o inganiare a ccn. e fàere pèrdere s’atentzione po su chi depet, fàere pentzare in àteru Synonyms e antonyms ilvaliare, ischidare, ismentare, ivrasiare / seguzare Sentences su gafè m'ilbíliat su sonnu ◊ isparus e iscràmius de piciocalla mi ant isbeliau su sonnu, notesta! 2. m'isbélias su sentidu ◊ fillu miu, prima fut istudiosu, ma immoi si est isbeliau ◊ cussa fémina de cantu est lègia no isbéliat mancu nua! ◊ tenemu gana de m’isbeliai e nci seu essiu cun gopai Etymon ctl., spn. desvetlar, desvelar Translations French distraire English to distract Spanish distraer Italian distrarre German zerstreuen.

ilbirridàre , vrb: isbirridare, isghirridare Definition abboghinare, currendho a cuadhu o ballandho, pro cuntentesa o ammeletzu, po fàere fuire animales Etymon ltn. ex quiritare.

ilbírriu ibbírru 1

ilbírru ibbírru

ilbíu , nm: ilviu, irbiu, isviu Definition su si firmare de fàere calecuna cosa, css. cosa chi faet firmare de fàere istrobbandho e perdendho tempus; tempus po si pigare calecunu gustu o ispàssiu, o fintzes pàusu / sena i. = chentza sessare, chi no sessat Synonyms e antonyms desviu, irbortu, isdrobbu / disilviu, spàssiu Sentences sas abbas de su riu pro lòmpere a su mare no ndhe cherent irbiu ◊ no li dias irbiu, ca tenet presse: làssalu fàghere! ◊ cussu telarzu paret chi sigat ancora sena isviu ◊ comente tia filare donzi die ponzendhe ilviu?! ◊ tantu za so deretu a triballare, cun totu custos irbios chi so tenindhe!… 2. sos afannos sena isvios mi segant su sonnu ◊ su mundhu at puru disilvios e benes chi no connoschides: ndhe dezis beneíghere sos ilvios! 3. mi das tantu a su mese e in prus duas zoronadas de ilbiu (Z.Porcu) Etymon srd. Translations French entrave, gêne English hindrance, inconvenience, loss of time Spanish estorbo Italian intràlcio, disturbo, pèrdita di tèmpo German Hindernis, Störung, Zeitverlust.

ilboidàre ibboidàre

ilboidínzu , nm Synonyms e antonyms illichidadura.

ilboligàre , vrb: ilvoligare, irbodhiare, irbolicare, irboligare, irvolicare, isbodhiare, isboligare, isvodhiare, isvoligare, ivoligare, sbodhiai Definition apèrrere, istèrrere una cosa imbodhigada o fata a lómboru (o a lobos); foedhare de una chistione coment’e ispiegandhodha; rfl., nau de sa manera de fàere sa cosa, fàere impresse, cun lestresa, cun coidau Synonyms e antonyms illorigare, ispirigare, istèrrere, istròbere, istrobillai, spodhai / acoidai, ispontziai | ctr. allomborae, imbodhiai / istentare Sentences at isvoligadu s'atzola ◊ si nche at irbolicau sa fardeta ◊ est pensandhe a comente irboligare su filu de sa vida sua 2. aiat in mente de fàghere unu discursu difítzile e isvoligadu cun chentu lemas, ma posca at timidu chi l'apataiant in calchi modu cun su professore 3. si no t'irbóligas ti lasso e mi che andho! ◊ cheret chi nos isvodhiemus si cherimus fàghere a tempus! ◊ bi sunt cudhos chi pro s'irboligare de chistiones e pilisos truncant in curtzu: si fuint!◊ cosa de nudha a l'irbolicare sa pràtica de un'amicu suo in ufíssiu!… Translations French dérouler, démêler, déployer, se dépêcher English to unwind, to roll into a ball, to lay, to hurry up Spanish devanar, extender, darse prisa Italian svòlgere, dipanare, distèndere, spicciarsi German abwickeln, ausbreiten, sich beeilen.

ilbómbiu , nm: isbómbiu Synonyms e antonyms arremore, iscópiu, tzacàrridu Sentences at fatu un’ilbómbiu chi at trémidu sa domo (Z.Porcu)◊ a s'isbómbiu de s'isparu sos cadhos ant iscapadu a cúrrere ◊ a s'isbómbiu sa zente est fuia Etymon srd.

ilborràda , nf: irburrada Definition su ilborrare, bogada de sèmene, nau de s’ómine, de pegus mascu Synonyms e antonyms sburridura / cdh. sburrata Scientific Terminology ssl Etymon srd. Translations French éjaculation English ejaculation Spanish eyaculación Italian eiaculazióne German Ejakulation.

ilborràre , vrb: irburrare, sburrai 1 Definition bogare su sèmene, nau de s’ómine, de su pegus mascu: dhu faent fintzes prnl. (at irburradu e s’est irburrau) Scientific Terminology ssl Etymon itl. sborrare Translations French éjaculer English to ejaculate Spanish eyacular Italian eiaculare German ejakulieren.

ilbòrro , nm: irburru, sborru Definition su sèmene de su mascu, de s’ómine Synonyms e antonyms ttrs. imburriadura Scientific Terminology crn, ssl Etymon srd. Translations French sperme English sperm Spanish esperma Italian spèrma German Samen.

ilborrocàre, ilborrochiàre , vrb: isborrocare Definition su essire, su cumenciare de calecuna cosa cun fortza, a s’airada, a meda, betare a terra, isconciare; fintzes foedhare male, a frastimos, pigare a boghes Sentences càglia chi mi sicas! - ilborrocat sa rosa tota fele ◊ isborrocat riendhe a tota gana Etymon srd. Translations French sortir avec violence, jaillir, éclater English to pelt (down), to burst out Spanish irrumpir Italian erómpere, scrosciare German hervorbrechen, rauschen.

ilborrócu , nm: isborrocu Definition cuménciu airadu, a meda, cun fortza de calecuna cosa o de unu fàere (es. de errisu) Synonyms e antonyms sderrocu Etymon srd. Translations French impétuosité, élan, éclat English roar, loud rush Spanish estallido Italian ìmpeto fragoróso, scròscio German Ausbruch, Rauschen.

ilbótigu , nm Definition botabbota, su bobboi chi faet in su casu martzu Synonyms e antonyms giambaghe, saltaredhu, sartasarta Scientific Terminology crp.

ilbramàre , vrb: isbramare Definition bogare o cuntentare su disígiu, sa gana, fintzes papare cun asuria, a s’airada Synonyms e antonyms abbudegare, assansiare, isbramire, mascare, satzai Sentences como piús ne ràndhine, ne nie e ne abbas ilbramant su terrinu (G.Monzitta) Etymon srd.

ilbramídu , agt Definition chi tenet una gana forte, a meda, biraira / a s'ilbramida = coment'e abbramius Synonyms e antonyms abbramidu, assuriu, asuriosu, avridu, disigiosu, imbramidu 2. sighint a bufare a s'ilbramida Etymon srd.