ilgiagàda , nf Definition tretu de un'erriu inue faet a passare de una parte a s'àtera Synonyms e antonyms badu.
ilgiagàdu , agt Definition nau de is erbas o laores chi naschent, chi est tropu cracu, chi dhue ndh’at tropu in pagu tretu Synonyms e antonyms afissu, calcu, cutzu, fitu, incalchidu, intipidu, subélciu | ctr. làschiu Sentences trigu ilgiagadu Etymon srd.
ilgiaitàre , vrb: iscraitare, iscravitare, ixaitare Definition bogare, iscravare, tirare is púncias, is craos Synonyms e antonyms iscravillai, ispuntzare | ctr. craitare, puntzare Sentences tres oras est istadu in agonia e daboi ndhe l'ant ixaitadu ◊ est iscravitanne craos dae su muru e in chirca de cantos de tàula Etymon srd.
ilgiaràre , vrb: ilgiariare,
ixariare Definition
fàere giaru, craru, cun prus lughe de si pòdere bíere, de si pòdere cumprèndhere de prus
Synonyms e antonyms
ilciarire
/
aclarai,
acrarire,
illuchèschere,
iscrariai
| ctr.
iscuriai
Sentences
parias cudh'istella luminosa chi su manzanu ilgiàriat s'aera ◊ che lampu chi ilgiarendhe su terrinu in d-una note mala de iscuria ndhe boltat dae s'oru de su trabentu cudhu tristu ◊ sa lughe atraessat sas aeras ilgiarendhe sos giassos de su chelu ◊ a su primu ixariare a sa lughe de istellas, cantas bellas boghes soliant cantare! (B.Truddaju)
2.
su bonusensu ilgiarat dogni chistione
Etymon
srd.
Translations
French
éclairer,
éclaircir
English
to illuminate,
to explain
Spanish
alumbrar
Italian
rischiarare,
illuminare,
chiarire
German
erleuchten,
erhellen.
ilgiàri igliàri
ilgiariàda , nf: ixariada Definition su ilgiariare, su àere iscrariu s’aera, nau de s’iscuru, sa fata de sa die Synonyms e antonyms abbréschida, isclarida Sentences est alveschendhe: s'idet s'orizonte fatendhe s'ilgiariada Etymon srd.
ilgiariàre ilgiaràre
ilgiaríre ilciaríre
ilgiàriu , nm Definition su ilgiarire Etymon srd.
ilgiarràda , nf Definition ispinta forte, a cropu, chi faet orrúere a terra Synonyms e antonyms imbudada, imperta, istrempiada Etymon srd.
ilgiarràre , vrb Definition betare o fàere orrúere a terra Synonyms e antonyms betae, istrampare.
ilgiobàre , vrb: ixobare Synonyms e antonyms illiare, isòlbere, isprèndhere, scapiai Sentences si agatades sos nodos, chircade su cabu a ixobare Etymon srd.
ilgiogàre , vrb: isgiogare Definition bogare de pare Synonyms e antonyms bocare, illogare, innoigare, irbesciai, isconzare, isgioghedhare Sentences sos ossos mios sunt totu igiogados Etymon srd.
ilgiovinàre , vrb Definition nau de un’arremu, essire de s’incàsciu Synonyms e antonyms ilmanchinare, innoigai, irbesciai, scadrogai Sentences a donzi iscadrúsciu, su cadhu faghiat un'iscartu a iscatos de s'ilgiovinare.
ilgiràdu , agt: irgiradu, irziradu Definition de ilgirare; chi est fora de tinu, chi no arrexonat Synonyms e antonyms conchilébiu, conchiminudu / afoglietadu, desessidu, dischissiau, ilvariadu, iscassatu, issentidu 2. a cussa pisedha irgirada la faghent totu a cara de santu ◊ si a Dante ti aio assimizadu mi dias nàrrere chi so ilgiradu!
ilgiràre , vrb: irgirare,
isgirare Definition
furriare is crebedhos, èssere fora de tinu; pigare assíchidu forte
Synonyms e antonyms
irbariare
/
acicai,
asciuconare,
asciustrare,
aterrighinare,
ispantamare,
ispramai,
isturdinare,
stremessiri
Translations
French
effarer,
effrayer
English
to dismay
Spanish
desconcertar
Italian
sgomentare
German
erschüttern.
ilgíru , nm Definition
assíchidu forte de ndhe furriare is crebedhos, de si ammachiare
Synonyms e antonyms
acíchidu,
arrore,
asciuconu,
assàrtiu,
assúmbridu,
assústidu,
isprama
/
ischíssiu
Sentences
ca piús miras piús ndh'as ammiru e piús vides piús creschet vista piús cumprendhes piús ndh'as ilgiru (P.Casu)◊ sendhe gai afritzadu rie rie, sempre martirizadu e in ilgiru, dultze pinneta, so torradu a tie ◊ s'ammentu, s'ilgiru de sos parentes fit peus terrore pro sos sordados in sa gherra
Etymon
srd.
Translations
French
terreur
English
fright
Spanish
susto fuerte
Italian
atterriménto
German
Erschrecken.
ilgiucàre igiucàre
ilgiuliadúra , nf Synonyms e antonyms bunnas, cordulai, trampighe Sentences s'istintina de s'anzone si ndhe istacat de s'ilgiuliadura, si sàmunat e si faghet a coldita (M.Fara).
ilgiunàre , vrb: (il-gi-u-na-re) irgeunare isgiunare Definition segare su giaúngiu, acabbare de istare chentza papare, papare apustis de àere giaunau Synonyms e antonyms papae | ctr. geunare Sentences falant a bidha pro iscansare su fàmine totu a ilgiunare a su brou ◊ istracos de cascare, apenas arrivados si sunt irgeunados ◊ fit unu cane famidu, ma già l'apo ilgiunadu Etymon srd.