ispeltàre , vrb: ispertare,
ispretai,
ispretare,
spertai Definition
ischidare, mòvere o atzitzare s'atentzione, batire sa gana, s'apititu, fàere spertu, atentu, cabosu; pigare in cunsideru una chistione, cunsiderare po cumprèndhere e nàrrere ite o comente est, nàrrere sa cosa, ispiegare; petenare pilos iscrabionaos / ispertare paràula = bogare faedhu
Synonyms e antonyms
abbibare,
dispertare*,
insissiligai,
intzidiare,
ischidare,
ispipigliare
/
isparpedhare,
spetedhai
Sentences
su binu chi bufamus nos ispeltat su sentidu ◊ pighit una pruga, chi dhi podit ispretai s'apititu!
2.
beniat una sennora chi si fachiat ispertare dae ajaja: a mimme mi nche bocabant fora pro no intèndhere su chi nabant ◊ e bois, limbas, ispertate! ◊ isse faedhat bene ispretendhe chistionos in italianu ◊ custa cosa no est ispertata vene ◊ sas oricras separaiant sos sonos s'unu dae s'àteru e sa limba chircaiat de los ispertare (M.Pira)
3.
chin sas féminas no resessiat a ispertare paràula ◊ si fachet ajuare chene ispertare paràula, solu a tzinnos ◊"Bobbore! Bobbore!" repitiat tra issa chena resessire a ispretare faedhu (G.B.Fressura)
Etymon
ctl., spn.
Translations
French
attirer,
exciter,
interpréter
English
to wake up,
to prod,
to interpret
Spanish
despertar,
interpretar
Italian
destare,
stuzzicare,
interpretare
German
erwecken,
auslegen.
ispeltitúdine , nf Definition su èssere ispeltos, su àere ispertesa, abbiléntzia Synonyms e antonyms abbiléncia, abbilesa, capacidade | ctr. atzegúmini, managhéncia.
ispéltu , agt: espertu,
ispertu Definition
nau de ccn., chi connoschet bene una cosa, una chistione, chi dha tenet a pràtiga; su tènnere spertesa, abbilesa
Synonyms e antonyms
connoschidore,
pràticu
/
abbistu,
speltu
| ctr.
isente
/
ballalloe,
innóchidu,
managu
Translations
French
expert
English
expert
Spanish
experto
Italian
espèrto
German
erfahren.
ispeltzificàre , vrb Definition
distínghere e inditare cun precisione
Synonyms e antonyms
dilindare,
pertzisare
Translations
French
spécifier
English
to specify
Spanish
especificar
Italian
specificare
German
genau angeben.
ispeltzulàre ispelciulàre
ispelúnca , nf Definition gruta, pèlcia, buidu in is orrocas Synonyms e antonyms aruta, garghile, gruta, péntuma Sentences de chi teniant una sorga in domo, candho fut bècia meda che dha poniant in d-un'ispelunca ◊ in cussas orrocas dhue at ispeluncas Etymon ltn. spelunca.
ispelzulènte , agt, nm Definition chi o chie ofendhet candho foedhat Synonyms e antonyms aggraviadori.
ispendhentadúra , nf Synonyms e antonyms
colembradura
Translations
French
déséquilibre
English
imbalance
Spanish
desequilibrio
Italian
squilìbrio
German
Ungleichgewicht.
ispendhentàre , vrb: ispennentare Definition
giare su pesu o càrrigu tropu a un'ala de no pèndhere prus cant'e pare a cad'ala po comente est postu, betare prus a un'ala, a su pendhente
Synonyms e antonyms
parangai
Sentences
leo una cosa a cada manu ca sinono m'ispendhentat ◊ si l'ispendhentat sa linna, a s'àinu, pone carchi preda a s'àtera fasche!
2.
su pastore at ispennentau sas berveches conca a sa badhe
Translations
French
déséquilibrer,
pencher
English
to unbalance
Spanish
desequilibrar
Italian
sbilanciare
German
aus dem Gleichgewicht bringen.
ispèndhere , vrb: ispèndiri,
ispènnere,
spèndiri Definition
giare, impreare, pònnere a calecuna cosa, nau mescamente de dinare, de benes chistios, de fortzas o àteru, in càmbiu de calecunu profetu, po un'iscopu, po unu lúcuru, po torracontu, po comporare / pps. ispéndhidu, ispesu
Synonyms e antonyms
galtare
| ctr.
balanzare,
introitare
Sentences
at giogadu a caltas finamenta chi est reséssidu a che torrare su chi aiat ispesu ◊ chentza dinari no podimus ispèndhere! ◊ ti che as ispesu totu chentza contu e chentza cabu! ◊ in sa còmpora pagu dia ispèndhere
Etymon
itl.
Translations
French
dépenser
English
to spend
Spanish
gastar
Italian
spèndere
German
ausgeben.
ispéndhia , nf Definition
su chi s'ispendhet, mescamente in dinare, comporandho cosa
Synonyms e antonyms
galtu,
ispesa
| ctr.
balanzu,
intrada,
lucru
Etymon
srd.
Translations
French
frais,
dépense
English
to spend
Spanish
gasto
Italian
spésa
German
Ausgabe.
ispendhidòre , nm: ispendidori Definition chi o chie ispendhet, chie faet s'ispéndhia, mescamente nau in su sensu de ispèndhere a meda, tropu Synonyms e antonyms spendiritzu.
ispéndhidu , pps: spéndiu Definition
de ispèndhere
Synonyms e antonyms
gastau,
ispesu
Translations
French
dépensé
English
spent
Spanish
gastado
Italian
spéso
German
ausgegeben.
ispéndhiu , nm Definition totu su chi si giaet a sa gente a glória de unu mortu (pane, binu, trigu o àteru), o fintzes po festa Synonyms e antonyms ispajone Sentences candho in sa famíllia bi aiat un'afidu, o bi moriat calecunu, chie lu podiat bochiat unu fiadu e paltiat sa peta a parentes e amigos: custu fit s'ispéndhiu Etymon srd.
ispéndhula , nf: ispénnula, spéndula Definition cantu de orrobba iscorriada, segada, pendhendho; genia de tubbu, de cannone, ue essit abba a calare de artu a càntaru; tzurru mannu de abba chi calat de unu monte e fintzes una genia de ispéntumu, o iscrébigu, orroca arta de ue s'abba de un'erriu orruet totinduna a bàsciu; cannedha o grifone de sa carrada Synonyms e antonyms chirriolu, isperriolu / istrampu / cannada 1 Sentences sas ispéndhulas de sas tramas de su linu si faghiant ispizare infr'a sos giaos de s'ispinatzu (G.Addis) 4. apo bogadu su binu de s'ispénnula Etymon ltn. ex + pendula.
ispendhulàdu , pps, agt Definition chi est a tiras, pendhe pendhe, iscorriau Synonyms e antonyms irbinarjau, iscorriau, iscorriolau, istratzolau 2. cussa fémina zughet su cànsiu ispendhuladu (G.Ruju).
ispendhulàre , vrb Definition
èssere pendhe pendhe o orrúere segau a orrugos, nau de bestimentu iscorriau
Translations
French
mettre un tissu en lambeaux
English
to hang in rags
Spanish
caer a jirones
Italian
sbrendolare
German
in Fetzen herabhängen,
in Fetzen herunterhängen.
ispendidòri ispendhidòre
ispèndiri ispèndhere
ispengiàssu , nm Definition terrenu metzanu, malu, de pagu valore Sentences fut bendendu is ispengiassus abbarraus de sa sienda.