A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

moraschínu , agt Definition nau de animale, chi est de intina agiummai niedha, iscuriosa Synonyms e antonyms ghiani Scientific Terminology clr.

morciòne , nm: murcione, murcioni Definition trunchedhu curtzu, orrugu de truncu mescamente de fundhale de mata; in cobertantza nau de unu, chi est mudurcu, de pagos foedhos, chi abbarrat meda citiu Synonyms e antonyms múciu, mulcione*, muncioni, mutzichina, trunchedhu / titone / mudigone, muduleu, mutricone Sentences si callentat ananti de tres murcionis allutus ◊ sa furmica tenet sa cala in murciones e tróculos ◊ niedhu che unu murcioni 2. a chini no chistionat e non ci dhi fuit s'errisu naraus ca est cosa de murcioni Surnames and Proverbs smb: Murcioni Translations French bûche English log Spanish tocón Italian ciòcco German Strunk, Baumstumpf.

morcúdu , agt: murcudu Definition nau de craba, de brebè, chi portat is corros incurtzaos o curtzos (o fintzes chi no ndhe portat nudha) Synonyms e antonyms móciu, múdulu Etymon ltn. murcus.

mordàssa , nf Definition orrugu de fuste istampau a una parte, ue intrat una codriola, impreau po aferrare a murros e poderare firmu su cuadhu o molente arestosu ferrandhodhu: su bruncu, ma cun prus precisione sa lavra de pitzu istrinta in mesu de sa codriola a lobu, si faet a nodu tundhu e po cussu a s'aina dhi narant fintzes sa cariasa (cheréssia) Synonyms e antonyms narita Scientific Terminology ans Etymon ctl., spn. mordassa, mordaza.

mordentàu , agt Definition chi est inciupiu de mordente, at suspiu mordente, foedhandho de linnàmene trebballau Sentences fachiant sos baules de linna mordentada.

mordènte, mordènti , nm Definition unu cumpostu de diversos colores ammesturaos cun ógiu po usu de indorare o impratiare chentza brunidura.

mòrdere , vrb: mòrdiri, múrdiri Definition si narat po su mossigare o púnghere de is animaledhos e bobbois velenosos e fintzes po s'acusa chi podet fàere sa cusciéntzia Synonyms e antonyms monsiare, mòssere 2. nau ca su calentori dhis murdit prupa e moedhu! (R.Locci)◊ sa cussiéntzia mordet si unu ingannat sa pitzoca! Etymon ltn. mordere.

mórdidu , pps, agt: mulditu Definition de mòrdere Synonyms e antonyms móssidu, mossigadu.

mordidúra , nf: murdidura Definition prus che àteru, maladia chi benit a is animales a sa tita Synonyms e antonyms mossidura, mossigadura / cdh. mulditura Etymon srd.

mòrdiri mòrdere

mordogàre , vrb Definition matzigare cun dificurtade, fintzes papare cun allurpidura, orrunchinare Sentences sos acudidos, candho sunt in mesa, mordogant e ti faent bella cara chena pentzare a traballu e ispesa (G.A.Mura)

mordógu , nm Definition su mordogare Synonyms e antonyms rosicadura, rósicu Etymon srd.

mòre , nm, nf: amore, mòri 1 Definition sentidu bonu de istima, su bòllere bene Synonyms e antonyms afetu, apegu, istima / mota / sua 1 / càusa, neche | ctr. ódia, tírria Idioms csn: pònnere more, leare more a unu = ghetai istima; èssere o bènnere in more (nau de animali fémina, ma fintzas de is féminas) = èssiri subau; èssere in more sua (nadu de carchi cosa suzeta a cambiare, es. àrbure) = èssere in sa muta bona, zusta, fàghere su cambiamentu bene; po mòri de… (nr. "pommòri")= pro amore a… (ma fintzas "pro neghe, curpa de…, pro méritu de…"); po mòri ca = mancari…, cun totu chi…; po more mia, tua, sua, nostra, vostra, issoro = pro me, pro te, cherindhe bene a mie, a tie, e gai Sentences pro mor'e Deu, dàdemi unu cantu de pane! ◊ chin milli mores ti saludo! ◊ como sunt sas àteras istellas pro more tua zughendhe su lutu ◊ po mòri mia babbu e mama no certant mai ◊ onzi cosa Isse at fatu pro more nostra (G.Marras) 2. cussa est cane in more, cun totu cussos canes mascros ifatu! ◊ sas berbeghes benint in more tra làmpadas e tríulas 3. po mòri de si segai is funis de ananti si ndi est andau su carru a segus ◊ po mòri de su dotori mi est morta sa pipia ◊ pro more chi bi aiat impodha meda sos curridores chi beniant a bidha fint pagos ◊ frades tuos sunt líbberos po mores mias! 4. po mòri ca ses istudiau gei ndi cumprendis calincuna cosa!… 5. est sole forte, ma inoghe in s'umbra, s'intúnigu est assutendhe in more sua ◊ s'innestat candho sa linna est in more Etymon srd. Translations French amour English love Spanish amor Italian amóre German Liebe.

moredína moderína

moresínu , agt, nm: morisinu, muresinu, murisinu Definition de colore niedhudu, chi est in colore de mura; murighessa, genia de mata manna chi faet su frutu coment'e una mura Synonyms e antonyms moritu, murenu / gersa, morighessa Sentences po èssi muresina, ti stait sa seda celesti! ◊ sa baca muresina no portat ischina e allatat in fronti…◊ fiat murisinu de faci, teniat 1,65 de cantellu e una bella cabidhada de pilus Scientific Terminology clr, mtm, Morus alba, M. nigra Etymon srd. Translations French brun, jeune homme brun, garçon brun English brown, swarthy, mulberry (tree) Spanish pardo, morera, moral Italian bruno, morettino German dunkel, Weißer oder Schwarzer Maulbeerbaum.

moretína moderína

moretína 1 , nf Definition una genia de pigione Synonyms e antonyms cincirri, murinata, olzale, trinedha, zizí Scientific Terminology pzn.

morfíliu marfíliu

morfína , nf Definition genia de droga, de drommitiolu, impreau coment'e meighina po abbrandhare dolores fortes.

morfódhu , nm Definition genia de supa cagiada, ma fintzes cosa fata o essia tropu modhe (cun tropu abba mentres chi bolet asciuta) Synonyms e antonyms marfadhu*, martitzu, morgodhu.