ratagàsu , nm: gratagasu, retecasu Definition aina a làuna totu istampada e arrasposa po fàere su casu a farinedhos / min. ratagasedhu Synonyms e antonyms fratacasu*, tratagasu Sentences su ratagasu sou mi fateit a ríere ca fit piús minore meda de su chi aiamus in domo. Scientific Terminology ans
ratàle , nm Definition tretu de terrenu límpiu, iscampitu, distintu (fintzes de erba in mesu de terra semenada, chentza matedu in mesu de una terra a pàsculu, in mesu fintzes de una paulata) Sentences sos messadores pesaint sos ogros in chirca de bídere froedhas movendhe in tamarighes e toas de intr'e su ratale de riu (G.Chessa).
ratalímba , nf Synonyms e antonyms arrúbbia, atzotalimba, batalimba, ciorisedha, colalati, pigalati, rúgia Scientific Terminology rba, Rubia peregrina Etymon srd.
ratallàu radagliàdu
ratantína rantantíra
ratapèse , nm Definition su toca toca chi si faet a tretos in sa carena po fàere a erríere a unu Synonyms e antonyms cagaitas, chighirighitu, chilighili, corigori, tzilighita Etymon srd.
ratapignàta , nf: arratapignata* Definition pilloni annapau, de noti, de su tiàulu o sóriche càmpinu o pinnàdigu, genia de animaledhu múrinu chi essit solu addenote, portat coment'e alas ma no pinnias Synonyms e antonyms alaepedhe, cincidedhu, pibiristedhu, satzamurredhu, terriolubedhe, tzurrundedhu Scientific Terminology anar.
rataràta , avb Definition èssere r. = a su friga friga, tocandho, acanta meda s'unu a s'àteru (fintzes in calecuna prova o arresurtau) Synonyms e antonyms ratzigaràtziga.
ratàre , vrb: arratare,
gratai Definition
passare calecuna cosa a arrasigadura (es. is ungas in sa carre) e, segundhu it'est, a manera de dhu fàere a farinos, tratagasare
Synonyms e antonyms
iscàlfere,
iscarpire,
iscrafire
/
tratai
Sentences
su casu si ratat pro lu pònnere a sos macarrones ◊ pro passare su manighinzu tocat a si ratare
Surnames and Proverbs
prb:
sos àinos si ratant s'unu cun s'àteru
Etymon
itl
Translations
French
gratter
English
to scratch
Spanish
rascar
Italian
grattare
German
schaben.
ratàssa , nf: arratassa* Definition genia de tassa cun s’asa, tassa manna Synonyms e antonyms tassone Sentences donididhi una pariga de piscis e una ratassa de binu! Scientific Terminology stz.
ratatúglia, ratatúlla, ratatúllia , nf: retatúglia Definition
piciochedhu (nau fintzes po medas) chi giaet ifadu, chi est chentza capia, de pagu contu (e si narat fintzes de cosa); genia de papare fatu cun petza segada a orrughedhos e mescamente de tratalia de pegus piticu (ma, a logos, cassola de birduras); matzàmene de fuliare, de pegus macellau; cosas bècias, cosighedhas de fuliare chi giaent istrobbu, cosas de pagu contu
Synonyms e antonyms
farrandulla,
fratamaza,
istrudhàglia,
pisedhina
/
baldulete,
bascaràmene,
carramacina
Sentences
no bi as un'istàntzia in culvenu ca cussa ratatúglia ti est ponindhe sa domo a fundhu a susu (A.Dettori)◊ che catzesti a Fulanu pro culpa de cudha ratatúglia ◊ in su comitadu no bi cheret ratatulla: bi at dinaris de manizare e bi cheret contivizu!
Translations
French
polisson,
marmaille
English
bad rascal,
rabble
Spanish
pilluelo
Italian
monellàccio,
marmàglia
German
Spitzbube,
Pack.
ratèra , nf: arratera*, retera Definition aparíciu po cassare sórighes Synonyms e antonyms altana, arratonera, soricàrgiu.
ratèsa , nf Definition
su èssere in calada meda, nau de su logu
Synonyms e antonyms
pendhéntzia
Etymon
srd.
Translations
French
raideur
English
steepness
Spanish
escarpa
Italian
ripidézza
German
Steilheit.
ratéu , avb Definition segare a r. = a rasu, a paris a terra, a paris Synonyms e antonyms ràsidu, rasu Sentences mi che sunt intradas sas berbeghes a s'ortu e mi l'ant fatu a rateu: mi che ant collidu totu! ◊ in su murallone su crabuvigu che l'ant segadu a rateu ma est torradu a essire Etymon spn. rateo.
ratífica , nf Definition su ratificare, atu o decisione chi ndhe acetat e avalorat un'àtera o de àtere pigada innanti.
ratificài, ratificàre , vrb Definition aprovare e avalorare una decisione giai pigada mancari in àtera manera o chi iat pigau chie tenet unu podere prus limitau Sentences su Cossizu cumonale at ratificadu su chi at fatu sa Giunta.
ratína , nf, nm: retinu Definition genia de pannu de lana cun su pilu longu Synonyms e antonyms retinau Scientific Terminology ts Etymon ctl., spn.
ratíntzu, ratínzu , nm: gratinzu* Definition su ratare o istare iscrafendho; coment'e unu abbruxoredhu a sa carre (mescamente sa pedhe) chi batit sa gana de dha frigare o iscràfere Synonyms e antonyms gratinzu, iscalfíngiu, malichinzu, mandhichintzu, pàpidu, papignu Sentences est s'amore che a su ratinzu: piús ratas piús as mandhighinzu! ◊ su papavarre est una maladia de sa pedhe chi faghet a ratinzu.