A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

transídu , pps, agt: atrassidu, trassidu, trassitu Definition de transire; nau de ccn., chi est coment'e atontau o ammammalucau de s'ispantu, de sa meravíglia, po cosa chi no s'ibertaiat própriu, bista mai Synonyms e antonyms abbaucadu, atrallaradu, spantau, trassicu Sentences daghi apo bidu cussa funtzione mi so restadu transidu e cunfusu ◊ fint trassitos de cantu fit baratu s'afitu pro una domo gai ◊ ndh'est restadu a buca abberta, trassidu, intendhindhe chi un'ambidha fit gai longa ◊ fint transidos abbaidendhe s'ispantu Translations French stupéfait English dismayed Spanish estupefacto, atónito Italian sbigottito, stupefatto, attònito German verblüfft, erstaunt.

transíe trancíre

transilléri , nm, nf: trantzilleri, trantzilloru, trintzillera, trintzilleri, truntzilleri Definition unos cantu acàpios postos impare in su derreri de sa sedha, pendhe pendhe, po acapiare, apicare cosa, e fintzes su chintórgiu po acapiare sa sedha etotu a s'animale Synonyms e antonyms presógliu / apasibi, pendhone Idioms csn: a t. = a gurdoni; portai fangotu a trantzilleris = apicadu a sa sedha; zúchere a ccn. a trantzilloru = portaidhu sempri apicigau avatu (fintzas innamoradu) 2. cussa ti nche ghetat sa dommo, ti nche ghetat, ca no bi cheret su trantzilleri tuo a mantènnere una fémina prena de bíssios! ◊ nara, ma no seghist is trantzilleris meda meda, no! 3. sa superba bogat su frutu a trintzilleris Etymon spn. trencillo Translations French ficelle de la selle English saddle string Spanish cincha Italian legàcciolo della sèlla German Schlaufe.

transíre , vrb: transiri 1, trantziri 1, trassire Definition abbarrare o fintzes lassare ispantasiaos, meravigliaos meda e fintzes cun dispraxere / pps. transidu Synonyms e antonyms ispantai, trassicare Sentences mi trasso de no mi àere avelenadu sos fiagos chi deo che apo ingullidu (G.Ruju)◊ custu fatu ancora oe trassit sa zente! Etymon ctl. transirse Translations French stupéfier English to astonish Spanish asombrar Italian stupefare, trasecolare German erstaunen, verblüfft sein.

transíre 1, transíri trancíre

transíri 1 transíre

trànsit trànsi

transitívu , agt Definition nau de una genia de verbos de atividade, chi podent pigare unu cumplementu ogetu.

trànsitu , nm Definition su colare, tràvigu / t. de morte = morte, puntu de mortu Synonyms e antonyms transu Sentences mi des batire a trànsitos de morte si tue puru ti mi mustras dura umpare cun sa mia mala sorte ◊ altzare in punta a su monte sagradu de roca in roca in trànsitos de morte, crelu, Barore, no fit bagatella! (P.Casu)

transíu , pps, agt: trantziu Definition de transiri, -ire 1; nau de ccn., chi est mesu macu Synonyms e antonyms andhau, barigadu, colau, frantu, tróciu / macotu, machillotu, machisóngiu.

transósu , agt, nm: trassosu Definition chi o chie est totu trassas, prenu de trassas malas Synonyms e antonyms ammalisciadu, androgheri, fraíciu, gafante, malgone, trasseri, trassista Sentences est trassosu chei su matzone ◊ cudhu coiamprosu est su lodhe, e za no est transosu…: no ti fides e fue, daghi lu seras! Etymon srd. Translations French rusé English astute (person) Spanish astuto Italian astuto German schlau.

trànsu , nm Synonyms e antonyms trànsitu*.

trantàllu , nm: tratallu, tratazu Definition orrughedhu de ossu (o de ferru) de is sonàgias, de is campanas, apicau aintru, po dhas fàere sonare; in cobertantza, sa natura de s'ómine Synonyms e antonyms antarzu, batàgliu*, limbassa, limbatzu, limbedha, matàgliu, pichiagiolu Sentences po s'Orroseri o sa Befana s'arrepíchiu de sa campana acumpangiàt sa crufessone ◊ sonat is campanas chi parit ca portant unu tiàulu in dogna tratallu! ◊ mancai mi furri dèu a tratallu, ma is campanas po sa festa depint sonai! ◊ su bentu santziàt s'impicau coment'e su tratallu de una campana 2. cudha cosa in mesu de is cambas pariat su tratallu de sa campana manna Translations French battant English clapper Spanish badajo Italian batàcchio German Glockenschwengel.

tràntula taràntula

trantulòne , agt Definition chi est a su tàmbula tàmbula, chi est pagu seguru fintzes in su fàere Synonyms e antonyms tzantzigaditu | ctr. securu, tzérrimu Sentences oe torro a inoghe, trantulone, tristu e muduleu, e no canta canta coment'e candho fio giòvanu Etymon srd. Translations French chancelant English swaying, hesitant Spanish tambaleante Italian barcollante, tentennante German schwankend.

trantzacóllu, trantzagóllu , nm Definition fasche de linna intrada in d-unu fuste (o àteru) chi si ponet in su codhu: sa fasche che arresurtat apalas, ananti si poderat su fuste; in cobertantza, cosas chi si faent ammalaògia o chentza praxere Sentences est recuendhe cun su trantzacollu 2. so traxinendhe su trantzagollu de s'esisténscia.

tràntzara , nf Definition passai in t. (nau de cosa giada po dha torrare) = fàghere a s'irméntiga irméntiga fintzas a candho no si torrat prus.

tràntze trànse

trantziài , vrb Synonyms e antonyms issuzire, istregire, tòlchere, trancire

trantzidúra , nf Definition su trantzire, su mòvere de logu, ispostamentu fintzes de tempus Synonyms e antonyms franghidura, istrizidura Etymon srd. Translations French déplacement English shifting Spanish desplazamiento, aplazamiento Italian spostaménto German Verschiebung.