tratoxíu , nm Definition sa lana filada Sentences sa bòcia fiat una míngia de tratoxiu prena de itzapus e cosida Etymon srd.
tratóxu totórgiu
tràtu , nm Definition
manera de fàere, de cantare, nau fintzes de sa carena de una persona po comente si movet; fintzes su tratare, su àere tratamentu
Synonyms e antonyms
assétiu,
figura,
galania,
garbu,
tràgiu
/
tratamenta
Sentences
contivizat s'apusentu cun su tratu de una fada ◊ fit una pisedha bella de tratu chi pariat una fada ◊ in ite bos apo ofesu pro mi usare malu tratu? (P.Mossa)◊ no ant in pozas métrica e mesura, ne tratu bellu, ne ranza de sentidu (P.Giudice Marras)◊ giaju pro abbistesa e tratos fit unu de sos menzus ómines ◊ tue as sos tratos de una reina ◊ su tratu tou mi at fatu dilliriare ◊ cantendhe bi zughet, tenet, unu bellu tratu
2.
so giómpidu a àere tratu chin zente de importu
Surnames and Proverbs
prb:
nen bella sentza pecu, nen fea sentza tratu
Etymon
spn.
trato
Translations
French
grâce,
allure
English
grace,
carriage
Spanish
gracia,
porte,
trato
Italian
gràzia,
portaménto
German
Anmut.
tràtu 1 , agt Definition
si narat de is cosas candho funt metzanas, tropu manigiadas, consumadas, ispaciadas
Synonyms e antonyms
matagnu,
mecianu
/
bistratu,
frazadu,
malacónciu
Sentences
no lu cherzo ca est tratu ◊ custa est robba trata ◊ cussas padedhas tratas leadichelas!
Etymon
srd.
Translations
French
médiocre,
inférieur
English
ordinary
Spanish
mediocre
Italian
mediòcre,
deterióre,
deteriorato
German
mittelmäßig.
tràtzi , avb Definition andhare a t. = a s'imbàtoro, a pampas Sentences sunt andhandhe a pianu a pianu, a tratzi, incunaos.
tràu tràbu
tràu 1 tràbu 1
tràu 2 , nm Definition genia de sisia de su cipone Synonyms e antonyms trancu.
trauài , vrb: trebai,
treguai,
tregulare,
treulae,
treulai,
tribulare,
trigulare,
triulare,
trivulare,
trovulare Definition
pistare su laore àrridu a sede in s'argiola a bestiàmene cun pedra a tragu, o a machinàriu, po ndhe bogare e isceberare su granu, cosa chi si faet in istade candho sa canna est àrrida, bona a fàere a farinos, prus che àteru in su mese de argiolas; nau in cobertantza, giare it'e fàere, pelea, múngia, pistare; pònnere asuta coment'e treulandho, passare apitzu a catzigadura, pònnere avolotu, burdellare
Synonyms e antonyms
alzolare,
basolare
/
avalotai,
chiriolare,
iscordulare,
isordulare,
pistatzare
/
apatigai,
catigare
Idioms
csn:
perda de trebai = pedra de arzola; triulare sa mata = fai a ganas lègia, furriai s'istògumu; èssiri treba treba = a su moe moe, andhendhe e torrendhe ma chentza fàghere nudha etotu
Sentences
àteras bortas sos massajos trigulabant sos labores ◊ su trigu est ammuntonau in s'argiola prontu a trebai ◊ ndi ant a ai biu de genti treguendi custas arxoas!…
2.
no lasses chi tristura e afannu ti tríulent su sonnu! ◊ gei no abarrat treba treba, no: pigat e fait! ◊ s'ingannu nos tríulat sa vida ◊ tantas cosas mi tréulant sa mente ◊ no isciat a chini donai nexi, ma cumprendiat de èssiri istétiu treulau de fatus chi no iat bófiu
3.
camminu trebendu coras e léuras ◊ portat sa barba tantu longa chi si dha tréulat cun is peis ◊ no nci fiast in is ortus de canciofa a trebai cilixia! ◊ bona sa terra ca si lassat treulai ◊ insandus is piciochedhus dhus podiat trebai isceti cancu cuadhu o bòi chi passàt e po cussu is mammas dhus lassànt bessí a sa bia ◊ su Mascatzu fit triulendhe sas crabas ◊ mi seis trovulandhe su logu!
Etymon
ltn.
tribulare
Translations
French
battre (agric.)
English
to thresh
Spanish
trillar
Italian
trebbiare
German
dreschen.
trauàxu telàgiu
traúca traócu
trauchèdha , nf Definition min. de trauca, trau piticu; in cobertantza, segada 2. li abberit una trauchedha in mata, a su malevadadu, e ndhe li bogat tota s'istintina!
traúcu traócu
traugliàre tragulàre
trauladórzu , nm Definition logu a tèrema, in betada meda, ue si illascinat, si orrúmbulat Synonyms e antonyms iscadriadógiu, rascinadolzu Scientific Terminology slg Etymon srd.
traulàre tragulàre
traútzu trabútzu
tràva tràba
travacàre tavacàre
travadúra , nf Definition su travare, mescamente nau de sa manera e fintzes de is travas etotu Synonyms e antonyms trebidura, trobeida, tropedinzu Etymon srd.