tratoxíu , nm Definizione sa lana filada Frasi sa bòcia fiat una míngia de tratoxiu prena de itzapus e cosida Etimo srd.
tratóxu totórgiu
tràtu , nm Definizione
manera de fàere, de cantare, nau fintzes de sa carena de una persona po comente si movet; fintzes su tratare, su àere tratamentu
Sinonimi e contrari
assétiu,
figura,
galania,
garbu,
tràgiu
/
tratamenta
Frasi
contivizat s'apusentu cun su tratu de una fada ◊ fit una pisedha bella de tratu chi pariat una fada ◊ in ite bos apo ofesu pro mi usare malu tratu? (P.Mossa)◊ no ant in pozas métrica e mesura, ne tratu bellu, ne ranza de sentidu (P.Giudice Marras)◊ giaju pro abbistesa e tratos fit unu de sos menzus ómines ◊ tue as sos tratos de una reina ◊ su tratu tou mi at fatu dilliriare ◊ cantendhe bi zughet, tenet, unu bellu tratu
2.
so giómpidu a àere tratu chin zente de importu
Cognomi e Proverbi
prb:
nen bella sentza pecu, nen fea sentza tratu
Etimo
spn.
trato
Traduzioni
Francese
grâce,
allure
Inglese
grace,
carriage
Spagnolo
gracia,
porte,
trato
Italiano
gràzia,
portaménto
Tedesco
Anmut.
tràtu 1 , agt Definizione
si narat de is cosas candho funt metzanas, tropu manigiadas, consumadas, ispaciadas
Sinonimi e contrari
matagnu,
mecianu
/
bistratu,
frazadu,
malacónciu
Frasi
no lu cherzo ca est tratu ◊ custa est robba trata ◊ cussas padedhas tratas leadichelas!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
médiocre,
inférieur
Inglese
ordinary
Spagnolo
mediocre
Italiano
mediòcre,
deterióre,
deteriorato
Tedesco
mittelmäßig.
tràtzi , avb Definizione andhare a t. = a s'imbàtoro, a pampas Frasi sunt andhandhe a pianu a pianu, a tratzi, incunaos.
tràu tràbu
tràu 1 tràbu 1
tràu 2 , nm Definizione genia de sisia de su cipone Sinonimi e contrari trancu.
trauài , vrb: trebai,
treguai,
tregulare,
treulae,
treulai,
tribulare,
trigulare,
triulare,
trivulare,
trovulare Definizione
pistare su laore àrridu a sede in s'argiola a bestiàmene cun pedra a tragu, o a machinàriu, po ndhe bogare e isceberare su granu, cosa chi si faet in istade candho sa canna est àrrida, bona a fàere a farinos, prus che àteru in su mese de argiolas; nau in cobertantza, giare it'e fàere, pelea, múngia, pistare; pònnere asuta coment'e treulandho, passare apitzu a catzigadura, pònnere avolotu, burdellare
Sinonimi e contrari
alzolare,
basolare
/
avalotai,
chiriolare,
iscordulare,
isordulare,
pistatzare
/
apatigai,
catigare
Modi di dire
csn:
perda de trebai = pedra de arzola; triulare sa mata = fai a ganas lègia, furriai s'istògumu; èssiri treba treba = a su moe moe, andhendhe e torrendhe ma chentza fàghere nudha etotu
Frasi
àteras bortas sos massajos trigulabant sos labores ◊ su trigu est ammuntonau in s'argiola prontu a trebai ◊ ndi ant a ai biu de genti treguendi custas arxoas!…
2.
no lasses chi tristura e afannu ti tríulent su sonnu! ◊ gei no abarrat treba treba, no: pigat e fait! ◊ s'ingannu nos tríulat sa vida ◊ tantas cosas mi tréulant sa mente ◊ no isciat a chini donai nexi, ma cumprendiat de èssiri istétiu treulau de fatus chi no iat bófiu
3.
camminu trebendu coras e léuras ◊ portat sa barba tantu longa chi si dha tréulat cun is peis ◊ no nci fiast in is ortus de canciofa a trebai cilixia! ◊ bona sa terra ca si lassat treulai ◊ insandus is piciochedhus dhus podiat trebai isceti cancu cuadhu o bòi chi passàt e po cussu is mammas dhus lassànt bessí a sa bia ◊ su Mascatzu fit triulendhe sas crabas ◊ mi seis trovulandhe su logu!
Etimo
ltn.
tribulare
Traduzioni
Francese
battre (agric.)
Inglese
to thresh
Spagnolo
trillar
Italiano
trebbiare
Tedesco
dreschen.
trauàxu telàgiu
traúca traócu
trauchèdha , nf Definizione min. de trauca, trau piticu; in cobertantza, segada 2. li abberit una trauchedha in mata, a su malevadadu, e ndhe li bogat tota s'istintina!
traúcu traócu
traugliàre tragulàre
trauladórzu , nm Definizione logu a tèrema, in betada meda, ue si illascinat, si orrúmbulat Sinonimi e contrari iscadriadógiu, rascinadolzu Terminologia scientifica slg Etimo srd.
traulàre tragulàre
traútzu trabútzu
tràva tràba
travacàre tavacàre
travadúra , nf Definizione su travare, mescamente nau de sa manera e fintzes de is travas etotu Sinonimi e contrari trebidura, trobeida, tropedinzu Etimo srd.