isascruzàre , vrb Definition
bogare linna a gliescas, fàere o essire a àstulas
Synonyms e antonyms
astulai,
irdastulae,
isasciare,
isasciulare,
sliescai
Etymon
srd.
Translations
French
ébrécher
English
to chip
Spanish
astillar
Italian
scheggiare
German
absplittern.
isastragàre , vrb Definition
iscagiare s'astrau
Synonyms e antonyms
irghidhighiare
| ctr.
astragare
Etymon
srd.
Translations
French
dégeler
English
to thaw
Spanish
deshelar
Italian
disgelare
German
auftauen.
isazeràre , vrb: esagerare Definition
fàere meda prus de su tanti giustu, a tropu, de andhare male, trantzire o propassare su puntu de comente andhat bene sa cosa
Synonyms e antonyms
probassai,
strebinai
| ctr.
ammoderai
Sentences
beta su sale a sa padedha, ma chentza isazerare: menzus bi ndhe annunghimus!
Translations
French
exagérer
English
to exaggerate
Spanish
exagerar
Italian
esagerare
German
übertreiben.
isbarabotàre , vrb: ispabarotare,
ispaboratare,
ispaparrotai,
spaparotai Definition
foedhare meda e chentza bisóngiu, tzerriare, foedhare a tzérrios, nàrrere cosa de is àteros
Synonyms e antonyms
abbochinare,
argiolae,
arrallai,
ciaramedhare,
ciarrai,
paraletare
Sentences
cun gopai ita totu eis ispaparrotau?
2.
"Bos ant gitu dae sa pira a sa mela, sezis andhados che su chiliru a s'abba" est una manera de faedhare in cobertànscia pro no ispaboratare, chena ofesa
Etymon
srd.
Translations
French
crier
English
to yell,
to gossip
Spanish
vociferar
Italian
vociare
German
schreien.
isbatizài, isbatizàre , vrb: sbatillai,
sbatizai Definition
àere segamentos de conca cun ccn. cosa o chistione, iscúdere o atumbare a ccn. logu, pigare múngia, carda
Synonyms e antonyms
aciapuai,
atapai 1
/
atormentai,
imbatijare
Etymon
srd.
Translations
French
se creuser la cervelle
English
to bang,
to rack one's brain
Spanish
devanarse los sesos
Italian
sbatacchiare,
lambiccarsi il cervèllo
German
sich den Kopf zerbrechen.
isbicàre , vrb Definition
pigare a cropos de bicu, a bicadas
Synonyms e antonyms
abbicai,
pitulicare
/
isbichillitare
Sentences
sas pudhas si fint isbicadas tra issas finas a crebare ◊ lu sunt isbichendhe sos corvos ◊ sas pudhas fint isbichendhe calchi ranighedhu de cosa o calchi babbautzu
Etymon
srd.
Translations
French
donner des coups de bec
English
to peck
Spanish
picar
Italian
beccare
German
aufpicken.
isbotoràre , vrb Definition
tzucare a nàrrere, foedhare cun arrennegu apustis chi unu at padiu meda
Sentences
- No mi ndhe faedhedas, mancu! - isbotoreit su malandrinu
Translations
French
éclater
English
to burst out
Spanish
echarse,
estallar
Italian
sbottare
German
ausbrechen.
isbramíre , vrb rfl Definition
fàere passare sa gana, papare meda, a s'airada, coment'e abbramios / avb. (nau de sa manera de papai) a s'isbramida = a isbrenúsciu, a meda
Synonyms e antonyms
abbudegare,
ilbramare,
mascare,
satzai
2.
pro bustare a s'isbramida no acadhat labiolu ◊ pro un'ispantzada a s'isbramida li tocat de cascare tota vida!
Etymon
srd.
Translations
French
se rassasier
English
to shiff oneself
Spanish
hartarse,
atracarse
Italian
satollarsi
German
sich sättigen.
isburbàre , vrb: isburvare Definition
segare o bogare sa burba (segundhina), nau de ómine in su sensu de si betare a prepoténtzia a una fémina; fàere su fedu, naschire su pipiu
Synonyms e antonyms
isbuzarrare
Etymon
srd.
Translations
French
violer
English
to rape
Spanish
estuprar,
violar
Italian
stuprare
German
vergewaltigen.
isbusciàre , vrb: isbussiare,
sbussai Definition
bogare su dinare de sa bussa, bogare o pònnere dinare po ccn. cosa
Synonyms e antonyms
ibbugiare
| ctr.
imbusciai 2
Sentences
sa domo mia paret malaita pro totu su chi devo isbussiare (G.Ruju)◊ faghe isbusciare s'últimu centésimu
Translations
French
débourser
English
to pay (out)
Spanish
desembolsar
Italian
sborsare
German
aus dem Beutel ziehen ausgeben.
isbuvonàre , vrb Definition
fàere moida che de buvone; trodhiare a forte
Etymon
srd.
Translations
French
gronder,
vrombir
English
to rumble
Spanish
zumbar,
peerse
Italian
rombare
German
donnern.
isbuzarràre , vrb: sbuzarrai Definition
cobèrrere ómines cun ómines, o féminas cun féminas
Synonyms e antonyms
ilviolare,
inculare,
isburbare
Scientific Terminology
ssl
Etymon
itl., spn.
buggerare + bujarrón
Translations
French
violer,
sodomiser
English
to rape,
to sodomize
Spanish
sodomizar
Italian
stuprare,
sodomizzare
German
vergewaltigen,
sodomisieren.
iscabadhicàre , vrb Definition
betare o fàere orrúere de cuadhu
Synonyms e antonyms
iscabadhare
Etymon
srd.
Translations
French
désarçonner
English
to unsaddle
Spanish
derribar,
desarzonar
Italian
disarcionare
German
aus dem Sattel werfen.
iscabbúllere, iscabbúlli, iscabbúlliri , vrb: scabbulli Definition
pigare de manos (de un'àteru) a fortza, illimpiare, arrennèscere a si ndh'essire o a si ndhe libberare de una chistione, de una dificurtade, de ccn., arrennèscere a fàere calecuna cosa de profetu / pps. iscabbúlliu (e iscabbulliu puru), iscabbultu, iscabburtu; i. ccn. cosa de una chistioni = bogar'e ragas, lòmpere a carchi resurtadu
Synonyms e antonyms
afranchire,
allibberai,
disgagiai,
ifrancare,
illertire,
irfroculare,
iscabulire,
iscabutzire,
iscampulire,
iscatavidai,
iscrúfere,
scadamessi,
schighitzí
/
ischire
Sentences
dh'at iscabbúlliu a costu de sa vida ◊ una surra de genti fiat impitada a iscabbulli unu paghedhu de terra po bivi ◊ tue non cres cantu fut aunnau s'erriu, epuru mi ne seo iscabbulliu
Etymon
ctl., spn.
Translations
French
dégager
English
to free oneself
Spanish
escabullirse
Italian
svincolare,
svincolarsi,
districarsi,
divincolarsi
German
losmachen,
sich befreien,
sich entwirren.
iscabeciài, iscabeciàre , vrb: scabeciai Definition
pònnere o fàere su pische (o fintzes àteru) in bagna o in àtera cosa suciosa (ógiu, aghedu) po pigare sabore o fintzes po chistire; nau in cobertantza, furare
Synonyms e antonyms
aungrare,
furai
Etymon
ctl., spn.
escabetxar, escabechar
Translations
French
mariner
English
to marinate
Spanish
marinar
Italian
marinare
German
marinieren.
iscabiàre , vrb: iscaviai,
iscaviare,
iscaviari,
scaviai Definition
mòvere a cropu sa conca, e is corros, nau de is boes, o is sannas, nau de is sirbones, de is porcos; fintzes mòvere sa palina a manera de fàere isceberare sa pàgia (o àteru de prus lébiu) de su trigu po dhu illimpiare; iscutulare sa conca po si ndhe tròchere is pilos de cara (chie dhos portat longos), o fintzes a murrúngiu po cosa chi si tenet in contràriu; fintzes brillare atesu
Synonyms e antonyms
incorrare,
scemiai,
sconchiai
/
imbrillai
Sentences
su malloru si nd'iscutulat su cani e camminat, iscàviat e camminat ◊ tia Carau candho dhu biet asinche iscàviat sa conca sentindhodhu po cussu machine chi dhi giaet ifadu ◊ su ferru de pranciari cun sa braxa, po dha mantènnere bia, tocàt a dh'iscaviari
2.
su mangianu su sole si ndi fut incrarau in mari iscaviandu is umbras atesu
Translations
French
secouer les cornes
English
to sway one's head or horns
Spanish
menear la cabeza
Italian
scorneggiare,
dimenare le còrna
German
mit den Hörner stoßen.
iscabissàre, iscabitàre , vrb: iscabitzare,
iscapitare,
scabitzai Definition
bogare o fàere s'ispiga (ma fintzes su essire de àtera cosa chi creschet: es. pilu, erba, fintzes su sole); segare in grughes is cambos de una mata, segare a isconcadura
Synonyms e antonyms
iscabidhai,
ispicare,
ispighire
/
essire
/
aggruxai,
ilmulgare,
isconcare,
istrugare
2.
at tripiadu su tzuellu pro ndhe fàghere essire sa mamaja, ca su pilu allorighitadu no resessiat a ndh'iscabitare
Etymon
srd.
Translations
French
étêter
English
to pollard
Spanish
desmochar,
mochar
Italian
scapezzare
German
stutzen.
iscacagliàre , vrb: iscacalliare,
iscracalare,
iscracalliare,
scracagliai Definition
erríere meda, a iscracàlios, a tzérrios, a boghe arta; nau de is pudhas puru, candho si pesant a boghes timendho
Synonyms e antonyms
chighigliare,
ghirghilliare,
iscrocuedhai,
isgangagliare
Sentences
naraiat totu custas larédhias iscacagliendhe che unu macu
2.
s'ischidant sos pudhos de onzi corte e iscacàgliant umpare a s'assuconu (P.Cabras)
Etymon
srd.
Translations
French
rire aux éclats
English
to laugh eccesssively
Spanish
reírse a carcajadas
Italian
rìdere smoderataménte
German
schallend lachen.
iscacàre , vrb: ischecare Definition
fàere a ischecos, a pintirighinos, a màncias de àteru colore
Synonyms e antonyms
anniai 1,
incespiai,
pintirinai,
randhinae
Etymon
srd.
Translations
French
bigarrer
English
to variegate
Spanish
jaspear,
vetear
Italian
screziare
German
besprenkeln.
iscadangiài , vrb: iscaringiai,
ischiringiai,
scarangiai Definition
apèrrere o serrare unu pagu
Synonyms e antonyms
aggalenare,
assibbiare,
imbasare,
irganzare,
iscanzire,
sucunzare,
tambai
/
schirringiri
Idioms
csn:
iscaringiaisí a arriri = imbucare a ríere; ischiringiai is ogus = artziare pagu pagu sas pibiristas
Sentences
si funt iscaringiaus is celus ◊ is laus mius mai prus si funt iscarangiaus a arriri! ◊ s'enna est iscaringiada ◊ non potzu iscarangiai sa buca ca totus mi afracant!◊ Samira iat imprassau s’isposu e dh’iat iscadangiau s’arrisu (G.Pau)
Etymon
srd.
Translations
French
entrouvrir
English
to half-close
Spanish
entornar,
entreabrir
Italian
socchiùdere
German
halb schließen.