isascruzàre , vrb Definizione
bogare linna a gliescas, fàere o essire a àstulas
Sinonimi e contrari
astulai,
irdastulae,
isasciare,
isasciulare,
sliescai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ébrécher
Inglese
to chip
Spagnolo
astillar
Italiano
scheggiare
Tedesco
absplittern.
isastragàre , vrb Definizione
iscagiare s'astrau
Sinonimi e contrari
irghidhighiare
| ctr.
astragare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dégeler
Inglese
to thaw
Spagnolo
deshelar
Italiano
disgelare
Tedesco
auftauen.
isazeràre , vrb: esagerare Definizione
fàere meda prus de su tanti giustu, a tropu, de andhare male, trantzire o propassare su puntu de comente andhat bene sa cosa
Sinonimi e contrari
probassai,
strebinai
| ctr.
ammoderai
Frasi
beta su sale a sa padedha, ma chentza isazerare: menzus bi ndhe annunghimus!
Traduzioni
Francese
exagérer
Inglese
to exaggerate
Spagnolo
exagerar
Italiano
esagerare
Tedesco
übertreiben.
isbarabotàre , vrb: ispabarotare,
ispaboratare,
ispaparrotai,
spaparotai Definizione
foedhare meda e chentza bisóngiu, tzerriare, foedhare a tzérrios, nàrrere cosa de is àteros
Sinonimi e contrari
abbochinare,
argiolae,
arrallai,
ciaramedhare,
ciarrai,
paraletare
Frasi
cun gopai ita totu eis ispaparrotau?
2.
"Bos ant gitu dae sa pira a sa mela, sezis andhados che su chiliru a s'abba" est una manera de faedhare in cobertànscia pro no ispaboratare, chena ofesa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crier
Inglese
to yell,
to gossip
Spagnolo
vociferar
Italiano
vociare
Tedesco
schreien.
isbatizài, isbatizàre , vrb: sbatillai,
sbatizai Definizione
àere segamentos de conca cun ccn. cosa o chistione, iscúdere o atumbare a ccn. logu, pigare múngia, carda
Sinonimi e contrari
aciapuai,
atapai 1
/
atormentai,
imbatijare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se creuser la cervelle
Inglese
to bang,
to rack one's brain
Spagnolo
devanarse los sesos
Italiano
sbatacchiare,
lambiccarsi il cervèllo
Tedesco
sich den Kopf zerbrechen.
isbicàre , vrb Definizione
pigare a cropos de bicu, a bicadas
Sinonimi e contrari
abbicai,
pitulicare
/
isbichillitare
Frasi
sas pudhas si fint isbicadas tra issas finas a crebare ◊ lu sunt isbichendhe sos corvos ◊ sas pudhas fint isbichendhe calchi ranighedhu de cosa o calchi babbautzu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
donner des coups de bec
Inglese
to peck
Spagnolo
picar
Italiano
beccare
Tedesco
aufpicken.
isbotoràre , vrb Definizione
tzucare a nàrrere, foedhare cun arrennegu apustis chi unu at padiu meda
Frasi
- No mi ndhe faedhedas, mancu! - isbotoreit su malandrinu
Traduzioni
Francese
éclater
Inglese
to burst out
Spagnolo
echarse,
estallar
Italiano
sbottare
Tedesco
ausbrechen.
isbramíre , vrb rfl Definizione
fàere passare sa gana, papare meda, a s'airada, coment'e abbramios / avb. (nau de sa manera de papai) a s'isbramida = a isbrenúsciu, a meda
Sinonimi e contrari
abbudegare,
ilbramare,
mascare,
satzai
2.
pro bustare a s'isbramida no acadhat labiolu ◊ pro un'ispantzada a s'isbramida li tocat de cascare tota vida!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se rassasier
Inglese
to shiff oneself
Spagnolo
hartarse,
atracarse
Italiano
satollarsi
Tedesco
sich sättigen.
isburbàre , vrb: isburvare Definizione
segare o bogare sa burba (segundhina), nau de ómine in su sensu de si betare a prepoténtzia a una fémina; fàere su fedu, naschire su pipiu
Sinonimi e contrari
isbuzarrare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
violer
Inglese
to rape
Spagnolo
estuprar,
violar
Italiano
stuprare
Tedesco
vergewaltigen.
isbusciàre , vrb: isbussiare,
sbussai Definizione
bogare su dinare de sa bussa, bogare o pònnere dinare po ccn. cosa
Sinonimi e contrari
ibbugiare
| ctr.
imbusciai 2
Frasi
sa domo mia paret malaita pro totu su chi devo isbussiare (G.Ruju)◊ faghe isbusciare s'últimu centésimu
Traduzioni
Francese
débourser
Inglese
to pay (out)
Spagnolo
desembolsar
Italiano
sborsare
Tedesco
aus dem Beutel ziehen ausgeben.
isbuvonàre , vrb Definizione
fàere moida che de buvone; trodhiare a forte
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gronder,
vrombir
Inglese
to rumble
Spagnolo
zumbar,
peerse
Italiano
rombare
Tedesco
donnern.
isbuzarràre , vrb: sbuzarrai Definizione
cobèrrere ómines cun ómines, o féminas cun féminas
Sinonimi e contrari
ilviolare,
inculare,
isburbare
Terminologia scientifica
ssl
Etimo
itl., spn.
buggerare + bujarrón
Traduzioni
Francese
violer,
sodomiser
Inglese
to rape,
to sodomize
Spagnolo
sodomizar
Italiano
stuprare,
sodomizzare
Tedesco
vergewaltigen,
sodomisieren.
iscabadhicàre , vrb Definizione
betare o fàere orrúere de cuadhu
Sinonimi e contrari
iscabadhare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
désarçonner
Inglese
to unsaddle
Spagnolo
derribar,
desarzonar
Italiano
disarcionare
Tedesco
aus dem Sattel werfen.
iscabbúllere, iscabbúlli, iscabbúlliri , vrb: scabbulli Definizione
pigare de manos (de un'àteru) a fortza, illimpiare, arrennèscere a si ndh'essire o a si ndhe libberare de una chistione, de una dificurtade, de ccn., arrennèscere a fàere calecuna cosa de profetu / pps. iscabbúlliu (e iscabbulliu puru), iscabbultu, iscabburtu; i. ccn. cosa de una chistioni = bogar'e ragas, lòmpere a carchi resurtadu
Sinonimi e contrari
afranchire,
allibberai,
disgagiai,
ifrancare,
illertire,
irfroculare,
iscabulire,
iscabutzire,
iscampulire,
iscatavidai,
iscrúfere,
scadamessi,
schighitzí
/
ischire
Frasi
dh'at iscabbúlliu a costu de sa vida ◊ una surra de genti fiat impitada a iscabbulli unu paghedhu de terra po bivi ◊ tue non cres cantu fut aunnau s'erriu, epuru mi ne seo iscabbulliu
Etimo
ctl., spn.
Traduzioni
Francese
dégager
Inglese
to free oneself
Spagnolo
escabullirse
Italiano
svincolare,
svincolarsi,
districarsi,
divincolarsi
Tedesco
losmachen,
sich befreien,
sich entwirren.
iscabeciài, iscabeciàre , vrb: scabeciai Definizione
pònnere o fàere su pische (o fintzes àteru) in bagna o in àtera cosa suciosa (ógiu, aghedu) po pigare sabore o fintzes po chistire; nau in cobertantza, furare
Sinonimi e contrari
aungrare,
furai
Etimo
ctl., spn.
escabetxar, escabechar
Traduzioni
Francese
mariner
Inglese
to marinate
Spagnolo
marinar
Italiano
marinare
Tedesco
marinieren.
iscabiàre , vrb: iscaviai,
iscaviare,
iscaviari,
scaviai Definizione
mòvere a cropu sa conca, e is corros, nau de is boes, o is sannas, nau de is sirbones, de is porcos; fintzes mòvere sa palina a manera de fàere isceberare sa pàgia (o àteru de prus lébiu) de su trigu po dhu illimpiare; iscutulare sa conca po si ndhe tròchere is pilos de cara (chie dhos portat longos), o fintzes a murrúngiu po cosa chi si tenet in contràriu; fintzes brillare atesu
Sinonimi e contrari
incorrare,
scemiai,
sconchiai
/
imbrillai
Frasi
su malloru si nd'iscutulat su cani e camminat, iscàviat e camminat ◊ tia Carau candho dhu biet asinche iscàviat sa conca sentindhodhu po cussu machine chi dhi giaet ifadu ◊ su ferru de pranciari cun sa braxa, po dha mantènnere bia, tocàt a dh'iscaviari
2.
su mangianu su sole si ndi fut incrarau in mari iscaviandu is umbras atesu
Traduzioni
Francese
secouer les cornes
Inglese
to sway one's head or horns
Spagnolo
menear la cabeza
Italiano
scorneggiare,
dimenare le còrna
Tedesco
mit den Hörner stoßen.
iscabissàre, iscabitàre , vrb: iscabitzare,
iscapitare,
scabitzai Definizione
bogare o fàere s'ispiga (ma fintzes su essire de àtera cosa chi creschet: es. pilu, erba, fintzes su sole); segare in grughes is cambos de una mata, segare a isconcadura
Sinonimi e contrari
iscabidhai,
ispicare,
ispighire
/
essire
/
aggruxai,
ilmulgare,
isconcare,
istrugare
2.
at tripiadu su tzuellu pro ndhe fàghere essire sa mamaja, ca su pilu allorighitadu no resessiat a ndh'iscabitare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
étêter
Inglese
to pollard
Spagnolo
desmochar,
mochar
Italiano
scapezzare
Tedesco
stutzen.
iscacagliàre , vrb: iscacalliare,
iscracalare,
iscracalliare,
scracagliai Definizione
erríere meda, a iscracàlios, a tzérrios, a boghe arta; nau de is pudhas puru, candho si pesant a boghes timendho
Sinonimi e contrari
chighigliare,
ghirghilliare,
iscrocuedhai,
isgangagliare
Frasi
naraiat totu custas larédhias iscacagliendhe che unu macu
2.
s'ischidant sos pudhos de onzi corte e iscacàgliant umpare a s'assuconu (P.Cabras)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rire aux éclats
Inglese
to laugh eccesssively
Spagnolo
reírse a carcajadas
Italiano
rìdere smoderataménte
Tedesco
schallend lachen.
iscacàre , vrb: ischecare Definizione
fàere a ischecos, a pintirighinos, a màncias de àteru colore
Sinonimi e contrari
anniai 1,
incespiai,
pintirinai,
randhinae
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bigarrer
Inglese
to variegate
Spagnolo
jaspear,
vetear
Italiano
screziare
Tedesco
besprenkeln.
iscadangiài , vrb: iscaringiai,
ischiringiai,
scarangiai Definizione
apèrrere o serrare unu pagu
Sinonimi e contrari
aggalenare,
assibbiare,
imbasare,
irganzare,
iscanzire,
sucunzare,
tambai
/
schirringiri
Modi di dire
csn:
iscaringiaisí a arriri = imbucare a ríere; ischiringiai is ogus = artziare pagu pagu sas pibiristas
Frasi
si funt iscaringiaus is celus ◊ is laus mius mai prus si funt iscarangiaus a arriri! ◊ s'enna est iscaringiada ◊ non potzu iscarangiai sa buca ca totus mi afracant!◊ Samira iat imprassau s’isposu e dh’iat iscadangiau s’arrisu (G.Pau)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
entrouvrir
Inglese
to half-close
Spagnolo
entornar,
entreabrir
Italiano
socchiùdere
Tedesco
halb schließen.