Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

iscartafogliài, iscartafogliàre , vrb: scartafogliai Definition girare is pàginas de unu libbru prus che àteru impresse, cun pagu atentzione, cricare in mesu de paperis Synonyms e antonyms irfozolare, spaperai / iscabbúllere Sentences seu andau a su comunu, ant iscartafogliau totu ma no ant agatau sa pràtiga mia 2. pro si nche iscartafogliare dae sa cumpantzia bocat unu muntone de iscusas Etymon itl. scartafogliare Translations French feuilleter English to look through Spanish hojear Italian scartabellare German durchblättern.

iscartài , vrb: iscartare 1, scartai Definition seberare e bogare abbandha o fintzes fuliare cosa metzana, su malu; giogandho a cartas, betare sa carta de iscartu; rfl. iscrobare, istesiare s'unu de s'àteru Synonyms e antonyms schiviri, stagiai 2. s'iscartat de sos amigos e si ritirat po contu suu Etymon itl. Translations French écarter English to reject Spanish descartar, descartarse de Italian scartare German ausscheiden, abwerfen.

iscartaràre 1 , vrb: iscarterare, iscuartarai, iscuartarare, iscuarterare, iscuarturare, scuartarai Definition fàere a cantos, irdoare, crepare coment'e a isciopadura, mescamente po tzacu, arrennegu (e nau cun tzacu), fintzes in su sensu de fàere de su corpus; iscúdere a terra de fàere sa cosa a orrugos Synonyms e antonyms cherpai / secare Sentences su coro si li fit iscartarandhe a s'intèndhere sa boche de Maria ◊ su binu nou iscuàrterat sas cubas betzas ◊ che depes essire mancari t'iscuàrtures e ti crepes! 2. sa carrada, comenti at unfrau cun s'àcua, at iscurtarau unu circu 3. crachi bituleri si est iscarterau in su liminarzu de sa domo de s'arretore: mancu arrespetu po su preide! 4. su risu de sa melagranada, ruta a terra e iscuartarada! ◊ dh'ant agatau iscuartarau, impicau ◊ e abbàssiami sas boghes… iscuarterada chi ti agatent! ◊ soe cun sa conca iscartarada dae su dolore de dentes 5. si ei pótziu dh'iap'èssi giai iscuartarau a terra! Etymon ctl. esquarterar Translations French crever English to dye Spanish destrozar, agrietar Italian crepare German bersten.

iscascedhàe, iscascedhài , vrb: iscassedhai, iscassedhare, iscassidhare, iscassellare, scascedhai Definition mòvere, essire de su giustu (nau fintzes de cumportamentu), no àere manu firma faendho una cosa, fàere unu movimentu pagu precisu, illascinare (e si narat fintzes de sa cosa chi si manígiat), fartare; fintzes betare de cuadhu Synonyms e antonyms allescinai, iscassedhire, mòere / millire Sentences fui seghendi a lepa, mi at iscassedhau sa manu e mi seu ingortu ◊ mi at iscassedhau sa manu: mi ndi apu ghetau tropu, de binu! ◊ pudendi in bíngia, si bit ca mi at iscassedhau sa manu e babbu si ndi est acatau ◊ nanca benias a is otu e funt is otu e mesu: iscassedhada s'ora ti est?! ◊ mi est iscassedhau s'ollu: immoi custa cosa est tropu cundia! 2. est iscassidhau in s'iscamedhadorju Etymon srd. Translations French déconner, jeter, démonter English to be wrong, to throw Spanish equivocarse, temblar, desmontar Italian sgarrare, sbalzare German nicht genau sein, nicht genau gehen, werfen.

iscascedhàre , vrb: iscassedhare 1 Definition coment'e a essire de sa càscia, nau de errios prenos chi ndh'essint de su letu Etymon srd. Translations French déborder English to overflow Spanish desbordar Italian straripare German überfließen.

iscassetàre , vrb Definition nàrrere chentza bisóngiu sa cosa chi s'ischit a chie o candho no si depet Synonyms e antonyms iscobiare, lendhare / atrogare Etymon srd. Translations French rapporter, répandre English to blab Spanish cantar la gallina, contar Italian spifferare, vuotare il sacco German ausplaudern.

iscastàre , vrb Definition cambiare genia, casta, essire diferente, de arratza prus metzana, nau fintzes in su sensu de iscrizeniare, essire o èssere diferente Synonyms e antonyms irratzare / chilzeniare, disgeniare, imburdiri, ischilziniare, iseniare / cambiai, mudai | ctr. arraciai, istripai Sentences sos sonos de una peràula a bortas iscastant, càmbiant de una bidha a s'àtera ◊ potet peri dare chi cussu pitzocu iscastet dae s'arratza sua ◊ deo apo arratzau a is meos e in parte fortzis apo iscastau 2. in sa faedhada nois Torpinos nos iscastamus meda fenas dae sos Pasadinos (G.Chessa) Etymon srd. Translations French changer de race, s'abâtardir English to degenerate Spanish mestizar Italian dirazzare German entarten.

iscastedhàre , vrb Definition bogare fora, bogare de unu logu de cumandhu, de unu podere Synonyms e antonyms caciare, irbersulare Etymon srd. Translations French déloger English to dislodge Spanish desalojar Italian sloggiare German ausweisen.

iscatài, iscatàre , vrb: iscatzare 1, ischetare, scatai Definition arrasigare s'iscata, bogare a iscatas, essire a iscatas o àstulas; fintzes ispistorare, nau de istrégiu de terra, imbidru o àteru deasi Synonyms e antonyms iscroare / spistorai Sentences pische mannu de còghere a budhidu o a cassola innanti s'iscatat, bene 2. sa morte ndhe at messadu sos fiores cun sas limbas de fogu inferotzias, ant ischetadu sas pedras lidhias (A.M.Pinna)◊ ses bufendhe s'abba in su cicherone iscatadu! Etymon ctl. escatar Translations French écailler English to scale Spanish escamar Italian squamare German schuppen.

iscatasciài , vrb Definition papare cun allurpimentu, a s'airada, imbresse; in cobertantza, foedhare de una cosa cun facilidade (matziai) Synonyms e antonyms acamufai, atafiai, gomiri, gorropentare, ingròmere, iscatuciare, mangiufai, scantusciai Sentences duus panis gei si dhus at iscatasciaus! 2. gei nd'iscatàsciat de italianu, fillu miu!… Translations French dévorer English to devour Spanish devorar, tragar Italian divorare German fressen, verschlingen.

iscavacàre , vrb: iscovacare, iscovecai, iscovecare, iscovocare, scobercai Definition pigare o tròchere su covecu, tròchere su chi serbit po carragiare, furriare ccn. cosa a s'àtera parte Synonyms e antonyms furriai, iscopercare, iscucuzare, isfianzare, istavacare | ctr. cavacai Sentences lu chircaiant a pedra iscovacada Translations French découvrir, ôter le couvercle English to take off the lid of Spanish destapar Italian scoperchiare German abdecken.

isceberài, isceberàre , vrb: ischeperare, isciberae, isseberare, isseperare Definition pigare castiandho cale, ccn. cosa precisa, sa chi paret méngius o chi torrat paris cun calecunu critériu, sa chi andhat bene a un'iscopu, o fintzes pigandho e bogandho de mesu de àtera cosa totu diferente, distínghere Synonyms e antonyms asseperare, sceberai, iscedhai, iscerai, istagiai Sentences custos zòvanos facant comente cherent, ca tocat a issos a isseperare ◊ at cumbintu su maridu chi su fizu fit isseperendhe su zustu ◊ at cricau e isseberau sa menzus nave ◊ tue depes isceberare, no a che orrúere in sa peus arratza! ◊ a isciberae si andhat a sa preda de s'erriu! 2. chi abbaidaus bene, in mesu issoro no che isseberaus unu pastore Etymon srd. Translations French choisir English to choose Spanish elegir, escoger Italian scégliere German wählen.

iscempiài , vrb: isempiare, isemprare, issempiare, scempiai Definition pònnere istúpiu o fàere dannu mannu a persona, animale, mata Synonyms e antonyms bisastrare, irfrezare, iselmorare, iseniare, istropiare, scerbai / ifasciare, iscalabrare, istrossare Sentences chin sas brullas víschidas suas cussu macu inoche vi ndhe isémpiat! ◊ su dutore mi at cumandhadu custa cosa ca mi apo isempiadu su benuju ◊ dhi faeus unu martu ca est totu issempiau ◊ ti ses iscempiada de manu tua etotu! Etymon itl. scempiare Translations French estropier English to maim Spanish lisiar, tullir, baldar Italian storpiare, menomare German verunstalten, körperlich behindern.

iscendiài , vrb: isciundiai, scendiai Definition nau de sa fémina príngia, naschire su pipiu Synonyms e antonyms iglierare, infendiai*, insinnigare, palturire, springiai | ctr. imprignare, improssimare Sentences cussus daboris depint èssi peus de is daboris de iscendiai ◊ mamma m'iat iscendiau abberu in luna bona! 2. nanca depiat fai no isciu ita… custu est su monti chi nd'at iscendiau unu topixedhu! Scientific Terminology ssl Translations French accoucher English to give birth Spanish parir Italian partorire, sgravarsi German gebären.

iscerài , vrb: ischerai, ischerare, ischeriare, ischiliare 1, scerai Definition seberare su mele de sa chera, ma impreau mescamente coment'e seberare, separare cosas diferentes, arrennèscere a bíere, distínghere Synonyms e antonyms assebeltare / cherrintzonare, chirrare, isceberai, isempricare Sentences s'ànima est aici ligera chi mancu s'iscerat ◊ sas annadas fint malas e pagu si podiat ischeriare it'còghere! ◊ non fis mai istracu ischiliendhe su ranu bonu (A.Sotgiu)◊ arratza de fusti chi as iscerau! ◊ cheret ischeradu su trigu po parare arratza ◊ ti as a iscerai unu de custus giòvunus ◊ no arrannessu a ischerai s’unu de s’atru 2. su sale ischeriadu de tzertas tzucas no mezorat su gustu de su sugetu (V.Mura)◊ tui fiast bona e iscerada ◊ su bistimentu de is erricos s'ischeràt ca teniant prus càmbios ◊ cudhu giai est issu: tanti no si che ischerat…! Etymon srd. Translations French choisir, discerner, distinguer English to choose, to distinguish Spanish escoger Italian scégliere, cèrnere, distìnguere German wählen, aussuchen, unterscheiden.

iscèrghere , vrb: isèrghere, issèrghere Definition essire deretu, andhare impresse; bogare, giagarare / pps. isérghidu, isertu / isèrgheti! = baidindi!; isèrghelu! = bogancedhu!, catzachelu! Synonyms e antonyms essire, fuire, incabulare, irdèrghere, irfregorare, irghelare / caciare | ctr. furriai, ghirare, torrae Sentences iserghe a furriare sas berbeghes, innantis chi fetant dannu! ◊ candho at bidu su tempus malu za at coitadu a isèrghere a batire linna! ◊ su trenu ch'est isérghiu biacue ◊ totu sos canes li ponent infatu e iserghet in chirca de sirbone ◊ lu at ispojolau chene piedu e si est isérghiu in sos padentes ◊ sos ómines funint iscerghendhe o furriandhe a covadhu o chin s'ainedhu Etymon ltn. ex + erigere Translations French disparaître, s'esquiver English to vanish Spanish pirárselas Italian dileguarsi, svignàrsela German verschwinden, abhauen.

iscetàre , vrb Synonyms e antonyms cherpai, isgiarrare Sentences est una rana iscetada ◊ o crebat o iscetat Etymon itl. Translations French crever English to burst Spanish reventar Italian schiattare German platzen.

iscetàre 2 , vrb: aisetare, isetare, issetare Definition lassare colare tempus, istare fintzes a candho acontesset calecuna cosa, tènnere ibertu, isperàntzia de lòmpere a calecuna cosa o de intrare in podere de calecuna cosa, a un'iscopu o àteru (ma fintzes chistire)/ a/c.: addaghi a su vrb. depet sighire un'àteru vrb. inf., tra unu e àteru bolet sa prep. a: isetamus a bíere, iseto a ghirare, isetandhe a bos atobiare; Mastru Iseta = unu chi de faina no ndh’atúliat, mastru chi petzi rispondhet Iseta! a chie li dimandhat si at fatu su triballu Synonyms e antonyms abertai, acociare, afilusigare, afrimai, aispetare, istentae, tricare | ctr. andai Sentences no est ora de iscrèdere: isetamus a bíere! ◊ za l'iseto a ghirare su chi zuco in su coro ◊ s'in Orune si bóliant sos bentos t'issetas malas novas! ◊ fipo isetandhe a bos atobiare (S.Spiggia)◊ cuss’addopu fatu a s’ispessada no si lu isetabat ◊ si est torradu a sètzere iscetendhe a tiu Frantziscu 2. tiu Antoni teniat una cuba de binu bene iscetada in funnagu Translations French attendre English to wait (for) Spanish esperar Italian attèndere German warten.

ischeàre , vrb: ischejare, ischiare 1 Definition pigare e bogare de sa chea, o fintzes fàere su fossu coment'e a iscartadura po ndhe bogare una mata de fundhu; fàere coment'e unu fossu segandho a tundhu (de s'orrobba, de sa pasta téndhia o àteru) coment'e intrandhoche a mesu e torrandho a s'oru po dhi giare una forma, coment'e a cuidu, a curva (es. po fàere s'inghíriu de su tzugu, de su codhu, in bestimentu: is malloredhos – macarrones tundhos – s'ischeant a istrecadura cun su pódhighe mannu)/ i. un'imbreaghera = scexiai Synonyms e antonyms incheare, ischifire, scotai Sentences s'ischeat su carbone ◊ si li est alluta sa piatza belle e pronta a ischejare ◊ est andhau a ischejare sa chisina, in sa piatza brusiada 2. su tretu de su suircu e de su trugu s'ischeat, in sa robba, pro chi su traste potat rúere menzus ◊ su piu cheret ischeadu a rodilla pro lu fàghere a bicos ◊ amus fatu macarrones tundhos ischeados a manu ◊ pisedhos, deo los ischio, sos macarrones, e bois los abberides e los cumponides chi no essat s'unu dae s'àteru! ◊ sos macarrones tundhos s'ischeant cun sa mata de su pódhighe mannu Etymon srd. Translations French creuser, donner une forme English to hollow out, to shape Spanish ahuecar, cortar dando una forma Italian incavare, sagomare German aushöhlen, modellieren.

ischedàre , vrb Definition cumpilare, iscríere is ischedas, arregòllere cantu prus iscedas si podet apitzu de ccn. o de ccn. cosa Translations French ficher English to card index Spanish fichar Italian schedare German verzetteln.