irrainàre , vrb Definition
betare, fàere orrúere, orrúere de sa raina, de is orrocas; orrúere, nau de cosas chi no agguantant prus prantadas
Synonyms e antonyms
irborrocare,
iscarvatare,
ispantumare,
isperrumai,
issussiare,
trabentare
/
desmuronai,
sciarrocai,
smuronai
Sentences
custu fit unu chi s'est irrainadu
Translations
French
précipiter
English
to hurl down,
to demolish
Spanish
derrocar
Italian
dirupare,
diroccare
German
abstürzen,
herabstürzen.
irrajàre , vrb Definition
mandhare, bogare o ispràghere ràgios (es. de lughe)
Synonyms e antonyms
arrajai
Etymon
srd.
Translations
French
éclairer,
rayonner
English
to irradiate
Spanish
irradiar
Italian
irraggiare
German
bestrahlen.
irranàre , vrb: irraniare Definition
bogare o istacare su granu de sa tega o de s'ispiga (de su moriscu), segundhu su laore
Synonyms e antonyms
irgranare*,
irgranedhare,
ispisare 1,
scoinai,
spapai,
stegae
Sentences
irranare moriscu, basolu, fae ◊ istodhidu su fundhu e irraniadu su sèmene, sos runcos de su linu si ponent a modhe in s'abba ◊ lèadi melaeranu, irrana e màniga!
Translations
French
écosser,
égrener
English
to shell
Spanish
desenvainar (legumi),
descascarar
Italian
sgusciare,
sgranare
German
schälen,
auskörnen.
irranchidàre , vrb Definition
fàere rànchidu, marigosu
Synonyms e antonyms
ammarigosae
| ctr.
indrucai,
indruchire
Etymon
srd.
Translations
French
rendre amer,
devenir amer
English
to embitter
Spanish
ranciar
Italian
rèndere o farsi amaro
German
bitter schmecken.
irrascàre , vrb Definition
illimpiare su fosile; in is terrenos, segare e bogare sa malesa de tupas e matas
Synonyms e antonyms
ammatutzare,
ilbratare,
illitiare,
immatai,
ispatare,
matai,
scrachirai
Etymon
spn.
rascar
Translations
French
débroussailler
English
to root out
Spanish
desbrozar,
arrancar
Italian
sterpare
German
entwurzeln.
irratzàre , vrb Definition
cambiare, guastare, peorare un'arratza, is calidades de un'arratza
Synonyms e antonyms
agrestare,
chilzeniare,
imburdiri,
iscastare,
ischilziniare,
iseniare,
reveltire
| ctr.
arraciai
Etymon
srd.
Translations
French
abâtardir,
dégénérer
English
to bastardize,
to degenerate
Spanish
bastardear
Italian
imbastardire,
tralignare
German
entarten.
irredàre, irrediàre , vrb Definition
privare unu parente de is benes chi dhi depent tocare de is mannos, lassare is benes de famíglia a gente angena
Synonyms e antonyms
iseredare
Sentences
at irredadu sos parentes e at lassadu totu a zente anzena ◊ no mi ndhe importat si babbu m'irredat: deo mi cojo a zéniu meu!
Translations
French
déshériter
English
to disinherit
Spanish
desheredar
Italian
diseredare
German
enterben.
irregràre , vrb: irrejare Definition
bogare su mele, is regras o brescas de su casidhu
Etymon
srd.
Translations
French
extraire les rayons de miel
English
to extract the honey from (the combs)
Spanish
castrar
Italian
estrarre i favi
German
Honig schleudern.
irrenàre , vrb Definition
fàere male, a dolores, a is errigos, a su tretu de sa grughe de is crogas, in s'ischina, fortzare tropu is errigos
Synonyms e antonyms
iderrigari,
illumbai,
illumbedhare,
isarrigai,
iscrocare 1,
isderenare,
schinai
Sentences
si li lompet a fuste l'irrenat ◊ totu cussu tzaponzu l'at irrenadu
Etymon
srd.
Translations
French
éreinter
English
to weary
Spanish
desriñonar
Italian
direnare
German
lendenlahm machen.
irrestujàre , vrb Definition
tirare, bogare arrestugu; cricare s'ispiga coigiada inue su laore est giai messau
Synonyms e antonyms
ispicare
Etymon
srd.
Translations
French
glaner
English
to glean
Spanish
espigar,
rebuscar
Italian
spigolare
German
Ähren lesen.
irridàre , vrb Definition
pròere aira, a bírridu
Sentences
s'abba irridendhe in s'adhe chena ghia fateit caminu
Etymon
srd.
Translations
French
tomber à verse
English
to pelt (down)
Spanish
caer fragorosamente
Italian
scrosciare
German
rauschen.
irrobbàre , vrb Definition
furare, leare a s'àteru s'orrobba chi tenet o portat (prus che àteru in domo, in pitzu), nau mescamente candho si faet cun sa fortza, a poderiu, cun is armas, a gherra
Synonyms e antonyms
acrassare,
afufai,
arpiai,
arrapagnare,
arrapare 2,
aungrare,
craspuare,
furai,
inghitai,
iscabeciare,
isorrobbare,
sdorrobbai
Sentences
sos bandhidos ant irrobbadu sa zente de unu purma ◊ lis ant irrobbadu sa domo unu note chi sos meres sunt mancados
2.
irrobbada mi sento e traita dae custu mudare de sas cosas
Translations
French
voler,
cambrioler
English
to rob
Spanish
robar,
depredar
Italian
derubare,
depredare,
rapinare
German
bestehlen,
berauben.
irrocàre , vrb: arrocare 1,
irrogare,
orrocare Definition
betare o nàrrere irrocos, disigiare su male a ccn. o a calecuna cosa
Synonyms e antonyms
apeomai,
brastimare,
fraltimare,
frastinare,
istrosciare,
tassiai
Sentences
cussu irrocat che pidore! ◊ donna Eleonora nos aiat menetzau chi si unu irrogavat a Deus depiat pacare chimbanta liras o pèrdere sa limba
Etymon
ltn.
*exorcare
Translations
French
maugréer
English
to curse
Spanish
imprecar
Italian
imprecare
German
fluchen.
irromasíre , vrb Definition
pèrdere grassore, fintzes prupas, essire làngiu
Synonyms e antonyms
apedhuncare,
illangiare,
ilmarrire,
irromasare,
isminunchire,
istincare,
scalaxiri,
slangiri
| ctr.
ingrassare
Sentences
fit irromasidu, azummai si che fit mortu ◊ za at irromasidu pagu: a trinta ses chilos est faladu!
Etymon
srd.
Translations
French
maigrir
English
to make thin
Spanish
adelgazar
Italian
dimagrire
German
abnehmen.
irruilàre , vrb Definition
s'abboghinare o corrighinare chi faent is boes
Synonyms e antonyms
ammuilare,
corrighinare
Sentences
de giúnghere già est ora, e no trascuras e, tenzendhe sos voes, los incoras: issos, mentres chi tue los alloras, irruilendhe abbivant sas alturas (P.Casu)
Etymon
srd.
Translations
French
mugir
English
to bellow
Spanish
mugir
Italian
mugghiare del bue
German
muhen.
irrujíre , vrb Definition
fàere o essire orrúbiu, fintzes de sa bregúngia
Synonyms e antonyms
abbrigai,
arrubiai,
arrubiscai,
arrujire,
cardiare,
cardigiai,
ingrujare,
orruviare
/
impurpurinare
Sentences
sa mura no faghiat a tempus a irrujire chi che fit istodhida ◊ tra chiriasa e fémina interessat su colore piús de sa dultzura: cudha s'irrujit apena est madura, custa, madura, de irrujire tzessat
Etymon
srd.
Translations
French
rougir
English
to turn red
Spanish
ruborizarse,
enrojecerse,
sonrojarse
Italian
arrossire
German
erröten.
irrujonàre , vrb Definition
papare a orrugos mannos comente faet unu allurpiu, un'ingurtone
Synonyms e antonyms
allimbrare,
lambrire
Etymon
srd.
Translations
French
manger comme un goinfre
English
to eat greedily
Spanish
engullir
Italian
mangiare con ingordìgia
German
verschlingen.
irrusciàre , vrb Definition
essire a tzurros, benare a forte, a búdhidu
Synonyms e antonyms
spendulai,
spiciurrai,
tzurrai
Sentences
ancora li fit irruscendhe su sàmbene dai sa lanta
2.
su perdonu beneitu irrúsciat dae sa fide che funtana (G.Fiore)
Etymon
ctl.
arruixar
Translations
French
jaillir
English
to spurt
Spanish
chorrear
Italian
zampillare,
sprizzare
German
hervorspritzen,
sprühen.
irrustigàre , vrb Definition
giare una prima manu de ischedradura a is muros po ndhe bogare su meda
Synonyms e antonyms
arrabbussai,
arraspagliai,
impalitai,
impilatzare,
incalchinare,
intunigare
Translations
French
crépir
English
to render
Spanish
enfoscar
Italian
rinzaffare
German
bewerfen.
irrutiàre , vrb Definition
trebballare sa terra de no èssere prus unu rutiu
Synonyms e antonyms
rúpere
Sentences
cherzo sa terra mia pro l'irrutiare e la pienare a binza e àrvures de olia
Translations
French
défricher
English
to break up
Spanish
roturar
Italian
dissodare
German
urbar machen.