A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

aíssa! , iscl: avissa! Sinonimi e contrari aisa!, ajó!, atentzioni!, coràgiu! Frasi avissa, su para, lah ca ndi arruit de cuadhu! Traduzioni Francese du courage Inglese come on Spagnolo ¡vamos!, ¡hombre! Italiano orsù! Tedesco wohlan!

aisségus , avb, prep: asegus, assecus, assegus Definizione su tretu apalas de una cosa o de unu / avb. de tempus: a s'assegus = a úrtimu de totu, a fine e a candho, apustis; pigai a unu a lanas de asegus = leàrelu a purpedhas de culu Sinonimi e contrari acoacò, addaesegus, daesecus, incuadas, insegus | ctr. ananti 2. si est giradu a dogni ala e at bidu, própiu aissegus de una foza, un'afarighedhu chi pariat una mela allizada ◊ su soldadedhu at detzisu tandho de si cuare aissegus de una tabbachera 3. olvida, nessi, a s'assegus, s'amarigore de sa vida: ca no balet chi pentida ti boltes, poi, a insegus! ◊ a s'assecus sa bidha fit torrata unu burdellu niedhu che furesi 4. creimí ca ti pigu a lanas de asegus! Etimo srd. Traduzioni Francese derrière Inglese back Spagnolo atrás, detrás, tras, detrás de Italiano diètro Tedesco hinter, hinten.

aíssu , nm: aito, aitu Definizione su frore de su lidone / mele de aitu = mele ranchitzu, marigosu, su chi s'abe faghet de su fiore de su lidone Sinonimi e contrari eritzàmene pruma 1 Terminologia scientifica rbr Etimo srdn. Traduzioni Francese fleur d'arbousier Inglese the flower of the strawberry-tree Spagnolo flor del madroño Italiano fiore del corbézzolo Tedesco Blume des Erdbeerbaums.

aissúbra , avb Definizione s'ala de subra, de pitzu, prus in artu, in d-unu logu Sinonimi e contrari aissusu, asuba, subra | ctr. giosso Etimo srd.

aissúsu , avb Definizione s'ala de pitzu de unu logu Sinonimi e contrari aissubra, asuba, subra | ctr. giosso Frasi che sunt aissusu, che sunt pigados a domo de Bodale Etimo srd.

aistésu , avb Sinonimi e contrari aillargu, atesu Frasi giòvanus andaus, isparius aistesu de domu Etimo srd.

aísu! aísa!

aíta, aíte, aitéu abbíte

aíto, aítu aíssu

àitu àghedu

aítzi aíci

aivérru , nm: aladerri, aladerru, alaverru, aleverru, aliderri, aliderru, alideru, aliterru, laderru Definizione genia de linna chi faet, prus che a tupa, a mola e fintzes a mata manna Sinonimi e contrari arradebi / cdh. litarru Frasi bitu apo unu cerbu papendu aleverru Cognomi e Proverbi smb: (Litarru, Littarru) Terminologia scientifica mt, Phillyrea latifolia, P. angustifolia Etimo ltn. alaternus Traduzioni Francese filaire à larges feuilles, f. à feuilles étroites Inglese phillyrea angustifolia Spagnolo labiérnago Italiano lillatro Tedesco Steinlinde.

aixèdha , nf Sinonimi e contrari aleta Terminologia scientifica crn Traduzioni Francese nageoire Inglese fin Spagnolo aleta Italiano pinna del pésce Tedesco Flosse.

aíxi , nf: alixi, oixi Definizione pische chi assimbígiat a sa sardina, longu de 15 a 20 centímetros, birde asulatzu in s'ischina, colore de prata a parte e àtera e in sa bentre Sinonimi e contrari aciua, anciova Terminologia scientifica psc, engraulis encrasicholus Etimo itl. Traduzioni Francese anchois Inglese anchovy Spagnolo boquerón Italiano alice Tedesco Sardelle.

aizarédhu, aizédhu, aizighédhu , nm, avb Definizione unu tanti pagu pagu, un'apenedha Sinonimi e contrari agigu, atzítzigu, izedhu, pachedhu, pachitzedhu, talighedhu, tzúniu | ctr. meda Etimo srd. Traduzioni Francese un petit peu Inglese only a little Spagnolo un poquito Italiano pochino Tedesco wenig.

aízu addízu

ajà! aijà!

ajàja , nf: giàgia, ijaja, zaja Definizione sa mama de su babbu o de sa mama Sinonimi e contrari aba* 1, bisàgia, donnamanna, mannedha, minnanna, tiatia Frasi s'ajaja, a is fuedhus de sa neta, mússiat is lavras, si tocat sa braba, pensat e cumentzat a fuedhai ◊ ajaja Pepina si fiat cojada candu teniat dexesseti annus ◊ custu est unu contu de cussus chi ajaja si contàt candu fiaus sétzius in pratza me is notis de istadi ◊ "Lassadhu istare, ca ti farrancat!" nariat s’ajaja a su pitzinnu tocanno su batu Terminologia scientifica ptl Etimo ltn. avia Traduzioni Francese grand-mère Inglese grandmother Spagnolo abuela Italiano nònna Tedesco Großmutter.

ajàju , nm: giàgiu, igiàgiu, zaju Definizione su babbu de su babbu o de sa mama Sinonimi e contrari abu, bisàgiu, donnumannu, mannedhu, mannoi, minnannu, nannai, nonnoi 1, tadaju Frasi ajaju si non fiat mortu si agatàt ancora ◊ babbu fit fizu de ajaju Zubanne, massaju chentza terra ◊ candu est arribbada a domu de ajaju miu sa sceda mi seu intristau ◊ ajaju andàt a cassa de crabious e sirbonis Terminologia scientifica ptl Etimo ltn. avia Traduzioni Francese grand-père Inglese grangfather Spagnolo abuelo Italiano nònno Tedesco Großvater.

ajàllu , avb, iscl: ejallu Definizione a. "n" annos = como "tantos" annos Sinonimi e contrari addeallu, allodhu, eallu, midhu Frasi ajallu chi no t'ides dae logu! ◊ e ajallu mortu! ◊ milla, ajalla! 2. cussu est mortu ajallu deghe annos ◊ sa pitzinna, chentza màndhigu ne bidu e chentza leare mezoru, fit ajallu chimbe dies.