aprumàe, aprumài, aprumàre, aprumbài aplumài
aprumítere , vrb: promíntere* Definizione giare su foedhu, assegurare innanti, cun antibitzu, de fàere o de giare calecuna cosa Sinonimi e contrari impromíntere.
aprummàu , agt Definizione chi est grae meda, che prumu.
aprummonàdu , pps, agt Definizione de aprummonare; chi est coment'e leau a prumones, ma de s'arrennegu, de su tzacu Sinonimi e contrari afeladu, afelonadu / cdh. impulmunatu 2. fit aprummonadu ca su collocadore cun su podestade li aiant leadu su triballu.
aprummonài , vrb Definizione nau de cosas de papare, essire coment'e prumone, unu pagu asciutas, passadas, prumonatza Sinonimi e contrari abbortigare, acaramai, apistillonai Etimo srd.
aprummonàre , vrb Definizione
giare o pigare carda, arrennegu meda, tzacu meda
Sinonimi e contrari
aciumonare,
afelonare,
imprumonare
Frasi
mi ndhe aprummonat solu a bi pessare a totu su male chi mi ant fatu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
avoir du dépit,
prendre la mouche
Inglese
to make s.o. angry
Spagnolo
enfadarse mucho
Italiano
fare stizza
Tedesco
jdn ärgern,
sich ärgern.
aprumonitài, aprumonitàre apromunitài
aprupudhài aplopodhàre
aprupudhài 1 , vrb Definizione fàere sa moida de s'abba (o de àteru deasi) budhindho, candho ndhe pesat su búdhidu a meda Sinonimi e contrari abbrufulai, acrocuai, aggargalai, froculare, groggolare, gurgulliare Etimo srd.
aprupudhaméntu , nm Sinonimi e contrari cariamentu, carionzu Etimo srd.
aprupudonàu , agt Definizione chi istat bene de prupas, chi est grassu Sinonimi e contrari imprupiu / ttrs. puipósigu Etimo srd.
aprussierài , vrb Definizione immalaidare de prussiera, de pruine, comente faet mescamente a is minadores.
aprussieràu , pps, agt Definizione
de aprussierai; nau de ccn., chi tenet neghe a prumones po sa prussiera chi portat
Traduzioni
Francese
silicotique
Inglese
sick of silicosis
Spagnolo
silicótico
Italiano
silicòtico
Tedesco
an Silikose leiden.
apuài, apubàe, apubài, apubàre , vrb Definizione
abbaidare e arrennèscere a bíere, fintzes cun paga lughe o atesu o a dónnia modu cun dificurtade, giustu coment’e candho totu su chi si podet bíere est una puba, una figura pagu crara, calecuna cosa chi no si biet e ne cumprendhet bene it'est; si narat fintzes in su sensu ebbia de bíere, abbaidare disigiandho
Sinonimi e contrari
abbistare,
assebeltare,
illampiare,
impubai
/
bídere
Frasi
cussa luxixedha apenas si podit apubai ◊ apo apubadu un'iscritura antiga ◊ de atesu arrennesciat a apubai sa spéndula ◊ comenti orbescit si apubat su colori de is cosas ◊ no apubu nudha, sa vista mi est cumentzendi a mancai ◊ fut iscuriu che in buca ma apo apubau is porcos
2.
fai chi su tzurpu apubit! ◊ su pastoredhu at apubau unu trunchedhu de ollastu liuru ◊ mi pòngiu innòi, chi mi apubint! ◊ sa màchina noa dha tenis giai apubada ◊ si cravat che unu lupu candu apubat su pistoni!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
apercevoir
Inglese
to perceive
Spagnolo
divisar,
ver
Italiano
scòrgere,
avvistare
Tedesco
erblicken,
sichten.
apubulàda , nf Definizione
gente a meda, aira, totu impare
Sinonimi e contrari
afollamentu,
apillada,
atrepógliu,
atrupamentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
foule
Inglese
crowd
Spagnolo
muchedumbre
Italiano
fòlla
Tedesco
Menge.
apubulàre , vrb Definizione
bènnere gente meda, prènnere de gente, nau de unu logu
Sinonimi e contrari
abbudronare,
afiotulare,
afollare,
assaurrare,
atrepillai,
atropare,
atrumare,
atutinare,
pobulare
| ctr.
ispobulare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se presser
Inglese
to crowd (together)
Spagnolo
agolparse
Italiano
affollarsi
Tedesco
sich drängen.
apubusonàre , vrb Definizione fàere a pubusone, a chirrione; su si achedhare in medas totus impare Etimo srd.
apubusonàu , agt Frasi sorgu tú, candu fiaus isposus, si pistàt che a su malladroxu, fut sèmpiri apubusonau in conca (A.Garau) Etimo srd.
apudhàdu , pps Definizione de apudhare 2. una pudha che fit apudhada subra de unu ratu de linna.
apudhài , vrb: apudhare Definizione
su si che artzare a su pudhàrgiu, a s’acorru de is pudhas, artzare a pitzu de calecuna cosa che is pudhas; andhare a in artu; su si crèdere meda, bogare atza che pudhu in mesu de pudhas
Sinonimi e contrari
apiculai,
apodhilare,
apudhalzare
/
ampiai,
alciare
/
alleporedhare,
alleporizare,
apudhichinare,
incaboniscai,
ingrigliare
Frasi
ma càstia cussu caboni chi si est apudhau asuba de sa carrada! ◊ custa pudha fiat apudhada asuba de unu muntoni de òru…
2.
sa nébida a mengianu de su Frumindosa si ndi apudhat a bidha
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se percher,
ragaillardir,
remplir d'orgueil
Inglese
to perch,
to make proud,
to make cocky
Spagnolo
posarse los pájaros,
engallarse
Italiano
appollaiarsi,
ringalluzzire,
insuperbire
Tedesco
sich niederkauen,
eitel werden,
stolz werden.