àsta , nf: àstia,
àstua 1 Definizione
cannedhu, genia de pértiga longa, s'àrbure o pinnone de sa cucagna, fintzes una genia de arma a punta; a logos est sa palita de còere pane / astas de boe, de cherbu = sos corros; a. de cumpassu, de arrelógiu, de ullieras, de arromana
Sinonimi e contrari
pértia
/
corru
Etimo
ltn.
hasta
Traduzioni
Francese
hampe,
branche,
canne,
tige,
perche
Inglese
staff
Spagnolo
asta
Italiano
asta
Tedesco
Stab.
àsta 1 , nf Definizione manera de bèndhere sa cosa / pònnere una cosa a s'a. = a chie la pagat menzus Sinonimi e contrari arbaranu, usupastu.
àstacu , nm Definizione una genia de aliusta manna Sinonimi e contrari lenfru, lifante, longhifanti.
astagiòne, astajòne , nf: astajone, istagione 1 Definizione s'areste de s'ispigamúrina Sinonimi e contrari salauspe Terminologia scientifica rbr.
astàle , nm Definizione su fuste de sa coa, s'ossu comente acabbat s'ischina (de is animales) Sinonimi e contrari frustale Frasi s'astale de sa coa naschit dae s'ischina Terminologia scientifica crn Etimo srd.
astémicu, astémiu , agt, nm Definizione
chi o chie no bufat cosas chi giughent àrculu
Traduzioni
Francese
abstème
Inglese
abstemious
Spagnolo
abstemio
Italiano
astèmio
Tedesco
abstinent,
Abstinenzler.
astenàdu , pps, agt Definizione de astenare 2. semus poetas astenados e istamus in palcu che monincas.
astenàre , vrb Definizione
nau de frutuàriu, intostare o aortire chentza cumpriu (fintzes po pecu); nau de linna, fintzes pipionire, pònnere su greme
Sinonimi e contrari
acalabiare,
agurtire,
allagorjare,
assichillonai,
atecadiare
Etimo
ltn.
extenuare
Traduzioni
Francese
dessécher
Inglese
to dry (up)
Spagnolo
enmustiarse
Italiano
incatorzolire
Tedesco
einschrumpfen.
astèniri , vrb: ostènnere* Definizione fàere a mancu de fàere o de nàrrere cosa Sinonimi e contrari aostare, refrenai, retènnere.
asteríscu , nm Definizione genia de istedhitu impreau in s’iscritura coment'e singiale de calecuna cosa Sinonimi e contrari istellitu.
astesiài , vrb: atesare, atesiai Definizione pònnere, portare o andhare atesu, prus aillargu, trantzire Sinonimi e contrari allalgare, illalgare, issuzire, istejare, istelare, istesare, istesire, istregire | ctr. acostai, acurtziare Frasi unga tostada morti astesiada ◊ ti nci ses astesiau de sa glória ◊ si ch'est atesadu e abboghineit a su cumpanzu ◊ si che ateseit currendhe unu bonu tretu (G.Addis)◊ atesianosí de su mali in totu is ocasionis!
àstia àsta
astifasciòne, astifassiòne , nf Sinonimi e contrari acuntentamentu, conciolu, contentu, saltifascione Frasi cogliedas dogni manna istimascione e de totu sempre astifascione! ◊ li faghiat leare una chiza de cumpleta astifassione.
astiladúra , nf Definizione
su èssere a puntas de dolore; farta de aguantu a su dolore, a is dificurtades, su sufrire meda po dónnia cosighedha, debbilesa de nérbios
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
neurasthénie
Inglese
neurasthenia
Spagnolo
neurastenia
Italiano
nevrastenìa
Tedesco
Neurasthenie.
astilài, astilàre , vrb Definizione fèrrere, púnghere cun s'astile; èssere a puntas de dolore Etimo srd.
astilàu , pps, agt Definizione
de astilai; chi est a puntas de dolore forte, chi dhi benit astiles; chi no padit nudha nudha, prus po farta de capacidade mentale chi no de fortza de sa carena; fintzes oféndhiu, dispràxiu
2.
un'ómini fiat astilau ca sa picioca dh'iat torrau curcuriga ◊ fut un'ómini nervosu, astilau de sa miséria e de sa necessidadi
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
neurasthénique
Inglese
neurasthenic
Spagnolo
neurasténico
Italiano
nevrastènico,
psicolàbile
Tedesco
neurasthenisch.
astíle, astíli , nm: astrile Definizione
coment’e una pértiga (de linna o de àteru) fata a punta de iscúdere atesu; punta de dolore forte, fintzes fritu meda chi intrat o punghet che fritza; dannu mannu; fintzes farta de aguantu a su dolore, a is dificurtades / mortu de a. = de dannu, de dirgràtzia, bochitu
Sinonimi e contrari
britza,
ferce,
frícia
/
dolorida
/
arragore,
frizidore
/
dannu
/
astiladura
Frasi
fuint che astile sos Sardos pro chircarent sa salvesa ◊ un'astile lis ruchet sa carena!
2.
pro li fàghere zipones e caltzetas bandhat peri sos logos a s'astile, visitandho in dónzia foghile si la passat sa vida fitiana! (B.Sulis)
3.
benit s'atonzu e torras a partire ca times de s'ierru sos astiles (P.A.Sau)
4.
fiant mortus sa própriu dí de morti naturali e no de astili
Etimo
itl.
astile
Traduzioni
Francese
dard
Inglese
dart
Spagnolo
dardo
Italiano
dardo
Tedesco
Pfeil.
àstili , nm Definizione dannu, disgràtzia / mortu de à. = mortu de male Sinonimi e contrari digràtzia Frasi biendhosi in d-unu logu ispérdiu, sa pubidha in pagu tempus si morit de àstili malu Etimo ctl. astre.
astitài , vrb Definizione leare sa tita a su pipiu, a su fedu piticu, disavesare de súere Sinonimi e contrari illatare 1, istitai* | ctr. allatae
astòre , nm: astori,
istore,
stori Definizione
cun custu númene si narat diferentes genias de pigiones papadores de petza: astore, o stori columbinu (itl. astóre), stori de pudhas o leporaju, astoredhu, storixedhu, o istore de tziudhia (itl. poiana), stori de Leonora o tzarpadheri, astoritu (itl. sparviere); in cobertantza, persona mala, furona / min. astoredhu, storitu, storixedhu / astori perdighinu = itl. falcóne; stori de pisci, astore marinu = itl. falco di palude
Sinonimi e contrari
astorolia,
atapaju,
falche 1
/
arcidedhu
Frasi
dogni astore in chirca de recatu benit famidu e si aviat atatu ◊ sos astores falant in sas cussorzas isprammendhe sas chedhas apaxiadas ◊ si aia tentu alas de astore fia boladu dae bica in bica!
2.
no ti fides, columba, ca s'astore fatu tou sas úngias est perdendhe!
Terminologia scientifica
pzn, accipiter gentilis arrigonii
Etimo
itl
Traduzioni
Francese
faucon
Inglese
hawk
Spagnolo
azor
Italiano
astóre,
falco
Tedesco
Habicht.