bichivíne , agt Definizione
nau de ccn., chi, in su papare mescamente, no si cuntentat cun facilidade ma dhu bolet fatu bene, bonu; chi connoschet is papares bonos, fatos bene
Traduzioni
Francese
gourmet
Inglese
gourmet
Spagnolo
gourmet
Italiano
buongustàio
Tedesco
leckerig,
lecker.
bichixédhu bichighédhu
biciclèta , nf: bicicreta,
bitzicreta,
bricicheta,
britzicheta Definizione
genia de màchina a duas orrodas, a pedale; genia de bonete o berretu
Frasi
sa bicicleta mia fiat bèni tenta contu e no agatamu grai su pedali ◊ andastis a monti a bicicreta ◊ nosu portemus sa posta totus a bicicleta
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
bicyclette,
vélo
Inglese
bicycle
Spagnolo
bicicleta
Italiano
biciclétta
Tedesco
Fahrrad,
Rad.
bicicòca , nf Sinonimi e contrari bicoca Etimo itl.t biccicocca.
bicicrèta biciclèta
bicigàri , vrb Definizione pitzigare o fèrrere iscudendho, isparandho Sinonimi e contrari fèrrere, picigai* Frasi dh'apu iscutu a perda e dh'apu bicigadu a conca ◊ apu isparau ma sa perdixi no dh'apu bicigada (P.Corongiu).
biciocàda , nf Definizione cropu giau cun su bicu, ispítzulu cun su bicu Sinonimi e contrari bicada Frasi un'àbbila unu lèpere tenzeit ch'in francas istringhiat pendhe pendhe: a biciocadas mannas lu pigheit (P.Canu).
bíciu , agt: bitzu Definizione
si narat de is sèmenes aortios, chentza cumprios, mortos, e chi po cussu no tzeurrant; si narat fintzes de is cristianos chi no faent fígios, mancari prus che àteru nau a brulla
Sinonimi e contrari
afallidu,
agurtiu,
assichizonau,
caliu,
ghíciu,
lunàdicu,
mortu,
tuvudu,
ungonatzu
Frasi
custu sèmini est bíciu ◊ gurdoni bíciu ◊ cust'ou est bitzu
2.
anchi siat bitzu! ◊ as fatu su scioncu po ti assigurai chi no siat bícia, sa fémina tua!…◊ ma ita at a fai fillus, cussa, candu est bícia!…◊ cussus no tenint fillus ca est bitzu issu e bitza issa
Etimo
itl.
vizzo
Traduzioni
Francese
stérile,
infécond
Inglese
sterile
Spagnolo
estéril
Italiano
stèrile,
infecóndo
Tedesco
unfruchtbar,
steril.
bicòca , nf Definizione genia de domighedha; bidhighedha de pagas domos; intrada arta de una domo, a iscalinas, ananti de sa genna, in s'orruga, prus che àteru ue est in calada, e fintzes orroca Sinonimi e contrari carita / trechinzu Frasi sa mama fit filendhe in sa bicoca de su castedhu ◊ sos zòvanos istavant a rodeu suta de sas bicocas fachendhe serenadas a sas pitzocas ◊ mi ammento sas domos antigas cun sas bicocas Etimo itl. bicocca.
bicòca 1 , nf Definizione punta de monte, logu in artu Terminologia scientifica slg.
bicocài , vrb Definizione papare a bicadas, pigandho sa cosa cun su bicu; giogandho a bardúfolas, iscúdere s'una a pitzu de s'àtera giai badhandho Sinonimi e contrari abbicai, bichitare, biculitare Frasi unu pillonedhu est cabau a terra a bicocai sa fanialla de su pani 2. gioghiaus a bicocai e candu intinnàst una badrunfa de tàula s'isperràt
bicociàda , nf Definizione coment'e bicada, nada abbetiandho Sinonimi e contrari abbétia, repitida Frasi seu pentzendi a is bicociadas chi, a bortas, tengu cun fradis mius (R.Boi).
bicónia , nf: abbicónia, picónia Definizione papada bella, ma fintzes solu cosa bona o tanti po pigare unu bucone Sinonimi e contrari ispuntinu, pichetada, pranzete, rebbota / bucone Frasi ca su màndhigu non fuit prontu, Micheli si at leau una bicónia de pane e casu innantis de essire a su sartu.
bicríle begríle
bícru , nm: bígiu,
bigru,
bigu,
biju,
bricu,
icru,
víciu Definizione
su fígiu o fedu de una baca candho est de pagu tempus, de naschidórgiu fintzes a una paja de meses, siat mascu o fémina / bicru marinu = igumarras, o lampu de igumarras / min. bighighedhu
Sinonimi e contrari
fricu
Frasi
sa baca nostra at fatu unu bellu bigru ◊ in beranu giogant allegros sos bígios ◊ sas bacas a irrúilos tucaiant pro allatare sos bigros
Etimo
ltn.
viclus
Traduzioni
Francese
jeune veau
Inglese
little calf
Spagnolo
ternero,
becerro
Italiano
vitellino
Tedesco
Kälbchen.
bícu , nm Definizione
sa buca de dónnia genia de pigione, fata a punta, longa e tostada; ispuntone o punta de cosa (pedra, muru, trastu e àteru) e fintzes orruga, bighinau, aggrugadura, tretu de domo ue si atóbiant duas orrugas / min. bichitu, bichighedhu
Sinonimi e contrari
bículu 1,
pissu 1
/
cdh. pitículu
/
biculeri,
pissigorru
/
bica,
contonada,
ispuntone 1
Modi di dire
csn:
b. de nare = sa punta de su nasu; su b. de is frutas = su tenaghe; b. de palatu, de domo = contonada; b. de cafetera, de ampullita = zenia de cundhutu o canaledhu pro andhare menzus a betare; istare, èssere a bicu apare = faci apari; portai s'ala segada e su bicu sanu (sa maladia de tziu Pitanu)= sa maladia… de sos mandrones
Frasi
no t'incantet sa figu a su colore, ca si che intras su bicu fin'a fundhu mischinu a tie! (B.Mureddu)◊ sa mérula zughet cosa in su bicu pro sos puzonedhos
2.
su piu pro sas criaduras lu faghent a bicos ◊ sas piciocas ballendhe las faghiat andhare in àndhias de unu bicu a s'àteru de sa piata ◊ tota sa vida sua est istada una currina in bicos de bidha ◊ abberindhe cudha gianna, su ladru in su bicu at postu a unu de guàrdia
3.
sos bicos de su mucaloru, de sa camisa ◊ est una làmpana a tres bicos
4.
fit andhendhe a s'apàlpidu abbrunchendhe a bicos e chizolos ◊ cussos istant abboghiendhe e currulendhe de unu bicu a s'àteru! ◊ in bidha bi at bicos chentza essida, tancados a un'ala ◊ sos pisedhos current in totu sos bicos de sa bidha
Cognomi e Proverbi
smb:
Biccu, Bicu
Terminologia scientifica
crn
Etimo
ltn.
beccus + pitu
Traduzioni
Francese
bec
Inglese
beak
Spagnolo
pico
Italiano
bécco,
beccùccio,
spìgolo
Tedesco
Schnabel,
Tülle,
Kante.
bícu 1 , nm: picu 1 Definizione perdas de ogu (chimbe), pedrighedhas de erriu minudas, tundhas, chi s'inartant a campanile, una o prus, arregollindho is àteras de terra a una manu innanti de aciapare sa pedra imbolada in artu Sinonimi e contrari ballina, bàtile 1, brusca 1, cucu 1, lecucu, pedrischédhula Terminologia scientifica ggs.
bícu 2 , nm: bículu 2 Definizione cropu de bicu Sinonimi e contrari bicada, isbicada Frasi issos, in logu de sa bona bénnida, si la leant a bicos e ungiadas ◊ si ti canzolas però calchi bículu ti do chi m'insàmbinat su bicu (P.Mossa).
bicuàca , avb Definizione a bicuacas = a iscampiadas, a tretos.
bicudórtu, bicudrótu , nm Definizione
genia de pigione chi abbitat in Córsica, ue nidat, ma mancat in Sardigna
Sinonimi e contrari
grana 1
Terminologia scientifica
pzn, loxia curvirostra corsicana
Traduzioni
Francese
bec-croisé
Inglese
crossbill
Spagnolo
piquituerto común
Italiano
crocière
Tedesco
Fichtenkreuzschnabel.