caòri cabòri
caóru cabóru
càos , nm Definizione
avolotu, cuvusione deasi manna chi no si cumprendhet nudha, candho est totugantu betau apare chentza régula
Traduzioni
Francese
chaos
Inglese
chaos
Spagnolo
caos
Italiano
càos
Tedesco
Chaos.
càpa , nf: gapa Definizione
genia de trastu (fintzes de preide) a bestire in pitzu; pígiu biancu fatu cun abru de ou murigau cun tzúcuru chi si ponet in pitzu a is pabassinos o àteros druches; genia de fogighedha chi imbodhigat su granu, segundhu su laore; in is gimineras, su cugudhu, pigighedhu de muru chi faet artzandho e menguandho, acabbat in artu a punta, po che acumpangiare su fumu a su fumajolu; s'orroda o peana de linna ue s'incàsciat su braxeri, a manera chi no istet in terra e de dhue pòdere fintzes acostire e pònnere is peis
Frasi
si est imboligadu in sa capa ◊ si su mortu fiat erricu, su préide si poniat sa capa froria, de grória
2.
sa capa de sos pabassinos si faghet cun arbu de ou e túcaru ◊ a is pabassinas dèu dhis pòngiu sa capa cun sa tregea ◊ sa capa dha ponint a is mustatzolus
3.
s'ispiga portat is naus, is naus portant sa camisedha o capa chi finit cun s'arista
4.
suta de sa capa in sa ziminea bi istamus totu sétzidos in su fogu
Cognomi e Proverbi
smb:
Cappa
Terminologia scientifica
bst, drc, rbr
Traduzioni
Francese
cape
Inglese
cloak
Spagnolo
capa,
glaseado,
campana
Italiano
cappa,
glassa
Tedesco
Kappenmantel,
Glasur.
càpa 1 , nf Definizione genia de sinnu de iscritura, / k /, impreau in fonética po inditare su sonu oclusivu velare surdu (= ca, co, cu, che, chi, e in àteros alfabbetos a dónnia modu coment'e lítera): s'impreat meda in incurtzadura e a símbulu (mescamente de mila e cun àteros sinnos, es. Kg = chilu, Km = chilómitru, Kwh = chilovatora, Kb = capabbàiti).
capabbàiti , nm Definizione (intz. Kb.) unidade de misura informàtica de sa càbida de memória fissa o de manígiu (e fintzes de sa mannària de unu trebballu fatu), oguale a 1240 bàiti (byte): no càmbiat de sing. a pl.
capàci , agt: capassi,
capassu,
capatze,
capatzi,
capatzu Definizione
chi est bonu o àbbile a fàere calecuna cosa / est capatzu chi… = est fàtzile, possíbbile chi…, podet èssere chi… fossis…, dàbbile
Sinonimi e contrari
àbbile 1,
agisu,
balente
/
assuzetu
| ctr.
indelvesu,
managu
Frasi
tui ses capaci solamenti a picai tellegua! ◊ cussu zòvanu est capatzu a donzi cosa, est própiu de manos bonas ◊ ah, mih, a fàghere cussu triballu za est capatzu! ◊ cussu est capatzu de fai sa rivolutzioni a sou! ◊ no est capatza de ponni una pariga de francus in domu
2.
capassi puru chi mi sia isballiada! ◊ est capatzu chi mancu l'ischit, su babbu, ite at fatu su fizu ◊ est capatzu chi oe proet, ca est annuendhe ◊ est capatzu chi lu fatant de abberu ◊ Billia sigheit a mi dare cossizos, a tzarrare e a nàrrere irvariones: capatzu chi lu faterat pro mi che istorrare dai s'oriolu (G.Ruju)
Etimo
spn., itl.
capaz
Traduzioni
Francese
capable
Inglese
able
Spagnolo
capaz
Italiano
capace
Tedesco
geschickt.
capacidàde, capacidàdi , nf: capassidadi,
capatzidade Definizione
sa calidade chi si tenet de fàere, de arrennèscere, de àere un'arresurtau bonu
Sinonimi e contrari
abbiléncia,
abbilesa,
abbilidade,
abbistesa,
intiga
Frasi
Antoni tenet sa capatzidade de sonare no solu sa chiterra ◊ de unu giòvanu cojendhe si abbàidat totu, benes, tribàgliu, volontade, capatzidades, caràtere e víscios ◊ sa gara aiat sa capatzidade de fagher recuire a piata tota sa bidha ◊ sa capacidadi e sa gana bona chi issu teniat de istudiai dh'iant giau unu bellu addotrinamentu ◊ issu tenit sa capassidadi de amministrai bèni
Traduzioni
Francese
capacité,
aptitude
Inglese
ability
Spagnolo
capacidad
Italiano
capacità
Tedesco
Geschicklichkeit.
capàda , nf Definizione cropu, cropada, iscutulada (de abba).
càpada! , iscl Definizione s'incàpada!…, giai mi paret ca… Sinonimi e contrari incàpada! Etimo srd.
capamàgna , nf Definizione
genia de bestimentu de preide, mannu, largu, po is funtziones de crésia / manera de nàrrere: èssere in c. = èssere bestios cun bestimentu de lussu, a meda
Terminologia scientifica
prdc
Traduzioni
Francese
chape
Inglese
cope
Spagnolo
capa pluvial
Italiano
piviale
Tedesco
Pluviale.
capannàu , agt Definizione betau a pitzu, postu a usu de cugutu, de ammontu Sinonimi e contrari cucutzau Frasi zuchiat s'issallu capannau in conca ◊ a sa ghirada a dommo ant acatau sa zanna capannada de papiros Etimo srd.
càpara! , iscl: caparina!,
caparinedha! Definizione
foedhu de meravíllia, de ispantu
Sinonimi e contrari
càtara!
Traduzioni
Francese
diable!
Inglese
good heavens
Spagnolo
¡caramba!
Italiano
càpperi!
Tedesco
Donnerwetter!
capàre , vrb Definizione pònnere sa capa a is druches Sinonimi e contrari incapai Etimo srd.
caparína! càpara!
caparòne , nm: caparrone Definizione bestimentu grussu de pònnere a pígiu de pitzu Sinonimi e contrari capoto Terminologia scientifica bst Etimo itl. capperone.
capàrra cabàrra
caparràu , agt: acaparrau Definizione chi est mesu comporau, assegurau cun cabarras.
caparròne caparòne
capàrru cabàrra