caòri cabòri
caóru cabóru
càos , nm Definitzione
avolotu, cuvusione deasi manna chi no si cumprendhet nudha, candho est totugantu betau apare chentza régula
Tradutziones
Frantzesu
chaos
Ingresu
chaos
Ispagnolu
caos
Italianu
càos
Tedescu
Chaos.
càpa , nf: gapa Definitzione
genia de trastu (fintzes de preide) a bestire in pitzu; pígiu biancu fatu cun abru de ou murigau cun tzúcuru chi si ponet in pitzu a is pabassinos o àteros druches; genia de fogighedha chi imbodhigat su granu, segundhu su laore; in is gimineras, su cugudhu, pigighedhu de muru chi faet artzandho e menguandho, acabbat in artu a punta, po che acumpangiare su fumu a su fumajolu; s'orroda o peana de linna ue s'incàsciat su braxeri, a manera chi no istet in terra e de dhue pòdere fintzes acostire e pònnere is peis
Frases
si est imboligadu in sa capa ◊ si su mortu fiat erricu, su préide si poniat sa capa froria, de grória
2.
sa capa de sos pabassinos si faghet cun arbu de ou e túcaru ◊ a is pabassinas dèu dhis pòngiu sa capa cun sa tregea ◊ sa capa dha ponint a is mustatzolus
3.
s'ispiga portat is naus, is naus portant sa camisedha o capa chi finit cun s'arista
4.
suta de sa capa in sa ziminea bi istamus totu sétzidos in su fogu
Sambenados e Provèrbios
smb:
Cappa
Terminologia iscientìfica
bst, drc, rbr
Tradutziones
Frantzesu
cape
Ingresu
cloak
Ispagnolu
capa,
glaseado,
campana
Italianu
cappa,
glassa
Tedescu
Kappenmantel,
Glasur.
càpa 1 , nf Definitzione genia de sinnu de iscritura, / k /, impreau in fonética po inditare su sonu oclusivu velare surdu (= ca, co, cu, che, chi, e in àteros alfabbetos a dónnia modu coment'e lítera): s'impreat meda in incurtzadura e a símbulu (mescamente de mila e cun àteros sinnos, es. Kg = chilu, Km = chilómitru, Kwh = chilovatora, Kb = capabbàiti).
capabbàiti , nm Definitzione (intz. Kb.) unidade de misura informàtica de sa càbida de memória fissa o de manígiu (e fintzes de sa mannària de unu trebballu fatu), oguale a 1240 bàiti (byte): no càmbiat de sing. a pl.
capàci , agt: capassi,
capassu,
capatze,
capatzi,
capatzu Definitzione
chi est bonu o àbbile a fàere calecuna cosa / est capatzu chi… = est fàtzile, possíbbile chi…, podet èssere chi… fossis…, dàbbile
Sinònimos e contràrios
àbbile 1,
agisu,
balente
/
assuzetu
| ctr.
indelvesu,
managu
Frases
tui ses capaci solamenti a picai tellegua! ◊ cussu zòvanu est capatzu a donzi cosa, est própiu de manos bonas ◊ ah, mih, a fàghere cussu triballu za est capatzu! ◊ cussu est capatzu de fai sa rivolutzioni a sou! ◊ no est capatza de ponni una pariga de francus in domu
2.
capassi puru chi mi sia isballiada! ◊ est capatzu chi mancu l'ischit, su babbu, ite at fatu su fizu ◊ est capatzu chi oe proet, ca est annuendhe ◊ est capatzu chi lu fatant de abberu ◊ Billia sigheit a mi dare cossizos, a tzarrare e a nàrrere irvariones: capatzu chi lu faterat pro mi che istorrare dai s'oriolu (G.Ruju)
Ètimu
spn., itl.
capaz
Tradutziones
Frantzesu
capable
Ingresu
able
Ispagnolu
capaz
Italianu
capace
Tedescu
geschickt.
capacidàde, capacidàdi , nf: capassidadi,
capatzidade Definitzione
sa calidade chi si tenet de fàere, de arrennèscere, de àere un'arresurtau bonu
Sinònimos e contràrios
abbiléncia,
abbilesa,
abbilidade,
abbistesa,
intiga
Frases
Antoni tenet sa capatzidade de sonare no solu sa chiterra ◊ de unu giòvanu cojendhe si abbàidat totu, benes, tribàgliu, volontade, capatzidades, caràtere e víscios ◊ sa gara aiat sa capatzidade de fagher recuire a piata tota sa bidha ◊ sa capacidadi e sa gana bona chi issu teniat de istudiai dh'iant giau unu bellu addotrinamentu ◊ issu tenit sa capassidadi de amministrai bèni
Tradutziones
Frantzesu
capacité,
aptitude
Ingresu
ability
Ispagnolu
capacidad
Italianu
capacità
Tedescu
Geschicklichkeit.
capàda , nf Definitzione cropu, cropada, iscutulada (de abba).
càpada! , iscl Definitzione s'incàpada!…, giai mi paret ca… Sinònimos e contràrios incàpada! Ètimu srd.
capamàgna , nf Definitzione
genia de bestimentu de preide, mannu, largu, po is funtziones de crésia / manera de nàrrere: èssere in c. = èssere bestios cun bestimentu de lussu, a meda
Terminologia iscientìfica
prdc
Tradutziones
Frantzesu
chape
Ingresu
cope
Ispagnolu
capa pluvial
Italianu
piviale
Tedescu
Pluviale.
capannàu , agt Definitzione betau a pitzu, postu a usu de cugutu, de ammontu Sinònimos e contràrios cucutzau Frases zuchiat s'issallu capannau in conca ◊ a sa ghirada a dommo ant acatau sa zanna capannada de papiros Ètimu srd.
càpara! , iscl: caparina!,
caparinedha! Definitzione
foedhu de meravíllia, de ispantu
Sinònimos e contràrios
càtara!
Tradutziones
Frantzesu
diable!
Ingresu
good heavens
Ispagnolu
¡caramba!
Italianu
càpperi!
Tedescu
Donnerwetter!
capàre , vrb Definitzione pònnere sa capa a is druches Sinònimos e contràrios incapai Ètimu srd.
caparína! càpara!
caparòne , nm: caparrone Definitzione bestimentu grussu de pònnere a pígiu de pitzu Sinònimos e contràrios capoto Terminologia iscientìfica bst Ètimu itl. capperone.
capàrra cabàrra
caparràu , agt: acaparrau Definitzione chi est mesu comporau, assegurau cun cabarras.
caparròne caparòne
capàrru cabàrra