fadhída , nf: fadhita Definizione ibbàlliu, cosa leada o fata po un'àtera Sinonimi e contrari fadhina, fadhiscione Frasi e cantas fadhidas as fatu!…◊ dhui est sa fadhita ma dèu no seu biendidha! Etimo srd.
fadhidórgiu , nm Definizione
carrelas troboias, orrugas inue faet a si pèrdere, a si fadhire, ca no si cumprendhet bene comente o a ue andhant
Traduzioni
Francese
labyrinthe
Inglese
labyrinth
Spagnolo
laberinto
Italiano
labirinto
Tedesco
Irrgarten.
fadhídu , pps, agt: fadhitu,
fadhiu,
fallitu Definizione
de fadhire, fadhiri; chi est a su contràriu, chi no est postu giustu, o fintzes a bortas s’unu e a bortas s’àteru
Sinonimi e contrari
ibbagliadu
| ctr.
giustu
Modi di dire
csn:
a bortas fadhidas = una borta s'unu, una borta s'àteru, a borta a borta; a dies, a chidas fadhidas = una emmo, s'àtera nono; corra fadhia = corros cale goi cale gai, unu diferente de s'àteru; fàghere una cosa a manu fadhida = cun sa manu isballiada, sa chi andat mali, chi si movit a sa parti chi no est sa sua; trobea a peis fadhius = trobea betada a unu pè de nanti e a unu de daisegus; fai moris fadhitus, a bias fadhitas = fàere a fadhitas, fàghere a ischiviu, andhare s'unu a cara a s'àteru faghindhe forchidhos, chentza si abbojare, colendhe in caminu o carrela diferente, o fintzas andhare a su matessi logu in caminos diferentes e chentza si abbojare
Frasi
mi so fadhidu: no fit custu su chi cheria leare ◊ apo fadhidu: cheria nàrrere custu, no cudhu
2.
si a missa calchi bolta andhas, che mura fadhida, ne cuntegnu e ne rispetu, no cumprint a su pretzetu cantos cun tegus bi ndh'at ◊ mighi ti as postu s'iscarpa fadhida! ◊ mi so pérdidu… unu caminu fadhidu apo leadu!
3.
s'ispuma de su mare a bortas fadhidas torrat a mie ◊ a seros fadhidos essiat a chircare carchi cosa ◊ "giualis fadhitus" est unu de is sinnus chi si faint a is animalis
Traduzioni
Francese
faux,
erroné
Inglese
wrong,
inverted
Spagnolo
equivocado,
invertido
Italiano
sbagliato,
invertito
Tedesco
verfehlt,
falsch,
umgekehrt.
fadhíe , vrb: fadhire,
fadhiri Definizione
ibballiare, crèdere chi est una cosa candho est un'àtera, pigare una cosa, o a ccn., po un'àtera o un'àteru (intrs. aus. èssere; trans. aus. àere)
Sinonimi e contrari
confúndhere,
faltai,
ibbagliare,
ifartire,
infadhire,
irbagiare,
sfadhiri
| ctr.
ingertai
Modi di dire
csn:
fadhire a ccn. cun… = leare a unu creíndhelu un'àteru, cufúndhere s'unu cun s'àteru; fadhíresi mesu mesu = isbagliai in prenu, deunudotu
Frasi
seo timenno ca siat fadhinnosi ◊ at leadu sa mira a l'isparare ma si l'at fadhidu ◊ a fadhiri nci bollit pagu ◊ no mi seu fadhia: tenemu arraxoni dèu ◊ o intzertu o fadhu ◊ est cassadore bonu: no si ndhe fadhit una ◊ as fadhidu su logu: no ti orizontas piús! ◊ si no mi fadhit sa memória est goi ◊ chi no fadhit sa càriga, intendu arrastu de arracatu! ◊ no vochei sos polcrabos ca mi so fadhidu! ◊ mai mi est fadhitu s'archibbusu ◊ parit chi no fadhat mai su díciu
2.
cussu no est Bodale: lu sezis fadhindhe! ◊ pagu surpu: si fadhiat su macitu po trèmini! ◊ fadhidhu cun frade totu ti apo!
Cognomi e Proverbi
prb:
si fadhit limba no fadhit coro
Etimo
ltn.
*fallire
Traduzioni
Francese
se tromper
Inglese
to mistake
Spagnolo
equivocar
Italiano
sbagliare,
fallare,
sgarrare
Tedesco
verwechseln,
irren.
fadhína , nf Definizione
ibbàlliu chi si faet chentza si ndhe acatare, po pagu atentzione, credendho de fàere giustu, de fàere bene / fàghere o nàrrere una cosa in f., ibballiandho
Sinonimi e contrari
fadhida,
fadhichia,
fadhoca,
fadhu,
ilmarru,
imbàgliu,
malavadhia
Frasi
pro me no bi at fadhina: est comente naro deo! ◊ bufendhe, in fadhina pro tatza ant leadu su conzu!…◊ in fadhina, creindhe chi in s'ampulla bi aiat abba, at bufadu varichina ◊ is bonas meris de domu de raru arruint in sa fadhina de coi su pani pagu axedu ◊ cussu no faghet bene si no est in fadhina! ◊ at pigau in fadhina una cosa po un'àtera
Cognomi e Proverbi
prb:
chine faet faina faet fadhina
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
faute,
erreur,
lapsus
Inglese
mistake,
slip
Spagnolo
error (m),
equivocación,
lapsus,
falta
Italiano
sbàglio,
erróre,
lapsus,
fallo
Tedesco
Irrtum,
Lapsus.
fadhinósu , agt Definizione nau de ccn., chi no est singillu, faet fadhire Sinonimi e contrari falsu, fraíciu, inganneri, mincidiosu Terminologia scientifica ntl Etimo srd.
fadhiodhòne , avb Definizione fàchere a f. = in manera ibballiada, pagu precisa e pagu segura, a imbistimbistoni Sinonimi e contrari imbestimbesti, introtzintrotzi Etimo srd.
fadhíre, fadhíri fadhíe
fadhísa , nf: fadhixa Definizione
chinisu, cussu budhiu asuta de sa braxa; su fogu etotu
Sinonimi e contrari
cardufari,
fairivàiri
Frasi
si sa Sardigna sighit a bruxare goi no at a passare annos meda chi s'at a reduire a un'ísula de fadhixa ◊ coghiat sa cótzula in sa fadhixa
Etimo
ltn.
*falliva
Traduzioni
Francese
cendre sous la braise
Inglese
hot ash
Spagnolo
ceniza caliente debajo de las brasas
Italiano
cinìgia
Tedesco
Glutasche.
fadhisciòne , nf Definizione ibbàlliu / fàghere una cosa in f. = in fadhina, ibballiandho Sinonimi e contrari fadhina.
fadhíta fadhída
fadhítu, fadhíu fadhídu
fadhíxa fadhísa
fadhixàda , nf Definizione tretu inue si dhue faet fadhisa, su foghile Sinonimi e contrari fochilada, fochile Etimo srd.
fadhòca, fadhònca , nf Definizione ibbàlliu mannu Sinonimi e contrari fadhichia, fadhina, fadhotada, falta, imbàgliu Frasi una fadhonca: bi est chie isbàgliat e leat dispiaghere e narat chi sa vida est cosa fea e mezus frimmu sétzidu in cadrea!…◊ apustis fata sa fadhoca, unu si pentit (G.Mura).
fadhòni , nm Definizione
su pigiolu de su pibione istrecau comente s'imbuidat budhindho postu in cobedina: su fodhe de su pibione
Sinonimi e contrari
bodhone,
fodhocu,
fodhone*
Terminologia scientifica
rbr
Traduzioni
Francese
pelure de la grume
Inglese
grape-skin
Spagnolo
hollejo
Italiano
fiòcine
Tedesco
Weintraubenschale.
fadhotàda , nf Sinonimi e contrari fadhoca Etimo srd.
fadhotài , vrb Definizione èssere o fàere a ibariones, nàrrere ferionis; fàere fadhina manna Sinonimi e contrari ferionai, ilbarionare, istantariare Etimo srd.