giuàda , nf Definizione genia de druche o de pane chi faent in Patada, una genia de pane chi is meres giaiant a is zuarzos Frasi giuadas, pertusitas e cabudes: si narant boi tzertas cotzilas mannas meda de símula chi si faghent e si partint in sas primas dies de s'annu ◊ sa giuada la segaiant in corros a sos voes, sos massajos, e la faghiant manna mih! Terminologia scientifica drc, pne Etimo ltn. iugum.
giuàda 1 , nf Definizione is lobas, is giuos; in cobertantza, cambarada de piciochedhos Sinonimi e contrari giua* 3.
giuàgiu , nm: giualzu, giuarzu, giubàgliu, zuarzu Definizione massaju (sa fémina, -a) chi tenet contu is giuos e giàt cura a chie manígiat is giuos de unu mere; chie leat in fatore una terra Sinonimi e contrari fatore Frasi mancu sa morte de sa giuarza li at tocadu su coro a don Pepicu! 2. aiat leadu in giuarzu una binzighedha de tia Farora in s'oru de sa bidha Etimo ltn. iugarius.
giuài , vrb: ciuare 1,
giuare,
giuari,
giuvare,
zuare Definizione
èssere cosa de bonu, fàere bene, èssere de agiudu, serbire a calecuna cosa de bonu / giuai che sa manu de Deus = fàghere bene meda
Sinonimi e contrari
agiadai,
ajuai,
atuai,
bàlere,
ingiuai,
proicare,
serbire,
sufragai
| ctr.
nòcere
Frasi
sa strossa chi at fatu at a giuari a is funtanas ◊ faidí sa cruxi ca giuat! ◊ mancai unu arrennèsciat a guadangiai su mundu intreu, si perdit s'ànima sua a ita dhi giuat? (Ev)◊ isperaus chi is mexinas mi giuint! ◊ su tempus presente est su chi ti podet giuare ◊ ingolle su cuadhu a monte ca s'aera de monte dhi giuat!
2.
de sa ruta chi at dadu no ndhe giuat piús ◊ matratant sa limba nostra e narant chi no giuat ◊ cussas terras no rendhent e ne giuant a gràscia peruna ◊ immoi chi est béciu no ndi giuat prus a nudha
Cognomi e Proverbi
prb:
si s'ómini no giuat no balit sa sienda
Etimo
ltn.
iuvare
Traduzioni
Francese
être utile,
servir
Inglese
to be of use,
to be good
Spagnolo
servir,
ser útil
Italiano
giovare
Tedesco
nützen,
gut tun.
giuàle, giuàli giuàbi
giuàlzu giuàgiu
giuaméntu , nm Definizione
su giuare, su serbire a calecuna cosa de bonu, fàere bene
Sinonimi e contrari
giudu,
ingiuamentu,
probamentu,
prode,
próigu
Frasi
custa mexina no fait giuamentu perunu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
avantage,
utilité
Inglese
benefit
Spagnolo
provecho
Italiano
giovaménto
Tedesco
Nutzen.
Giuànne, Giuànni , nm: Zuanne Definizione númene de ómine (de fémina -a) Etimo ltn. Iohannes.
giuannírde , nm Definizione nannai pudéscia, pínnixi de mata, genia de bobboi cantu s'unga pitica, pudésciu, birde Sinonimi e contrari capita 1 Terminologia scientifica crp.
giuàre, giuàri giuài
giuaría , nf: zuvaria Definizione su trebballu de is zuarzos; a logos est una chedha de gente, cumpangia Sinonimi e contrari aracioni, laolzu, laorera, laoronzu, leurera, messarítzia / camarada, cumarca Frasi donzi annu faghiat giuaria bundhante pro batire pane a mesa ◊ su massaju est ghetandhe sa giuaria Terminologia scientifica msg Etimo srd.
giuarzínu , agt Definizione de giuarzu / dare in g. = a unu giuarzu, a triballare, dare terra in fatore Frasi deo za lu tenia unu giardinu: ma como che so betzu e l'apo dadu a compare Portolu in giuarzinu (Piras) Etimo srd.
giuàrzu giuàgiu
giuatívu , agt Definizione
chi giuat, faet efetu bonu, chi faet bene
Sinonimi e contrari
agiudosu,
profetosu
| ctr.
noxili,
utilosu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
utile,
bienfaisant
Inglese
benefit,
useful
Spagnolo
beneficioso,
provechoso
Italiano
giovévole,
benèfico,
profìcuo
Tedesco
wohltätig,
nützlich.
giuatzíntu giassíntu
giúba giúa 1
giubàgliu giuàgiu
giubàle giuàbi
giúbba , nf: zubba Definizione bestimentu grussu, una genia de giacheta Terminologia scientifica bst Etimo itl. giubba.
giubbàre , vrb: agiubbare Definizione fàere su bagnu in d-una pischina (giubbu), in poju de abba comente si ndhe agatat in is errios mannos Sinonimi e contrari abburgare, impogiare, ingiubbare Frasi fiat prontu a giare una trilla a su fígiu comente aiat fatu sa die chi dh'iat agatau giubbandho in su nassàrgiu (R.Sardella) Etimo srd.