giuditziàriu , agt Definizione chi pertocat s'amministratzione de sa giustítzia coment'e sistema de leis de un'istadu: podere g., cussu chi tenet sa magistradura.
giuditziósu giudisciósu
giudítziu giudísciu
giúdu , nm: zudu Definizione
su serbire, su bàlere o èssere bonu de unu o de una cosa: si manígiat prus che àteru in sa nada èssere de g. / èssiri cosa de giudu = cosa de tzou, bonu, capatzu, àbbile, cabosu, de pòdere serbire, chi giuat
Sinonimi e contrari
giuamentu,
valore,
valuda,
zua 1
Frasi
at méritu pro àere fatu òperas de giudu (F.Paba)◊ ajó torrade, giòvanos de preséntzia e de giudu! (B.Trudhaju)◊ cussus no fadiant faina de giudu ◊ mamma ti biat manna, de giudu e de profetu! ◊ nci dh'ant ispotallitada, poita no fiat cosa de giudu! ◊ su istimentu fut pagu de giudu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
valeur,
utilité
Inglese
esteem,
use
Spagnolo
valor,
utilidad,
provecho
Italiano
prègio,
utilità,
giovaménto
Tedesco
Wert,
Nützlichkeit,
Vorteil.
giugàda giogàda
giúge , nm: giugi,
zuze Definizione
magistrau chi in is dibbatimentos betat sa senténtzia averguandho is acusas e is curpas, su trotu e s’arrexone cunforma a is leis e betat sa pena istabbilia
Sinonimi e contrari
giudicadore,
giuighe
Terminologia scientifica
prf
Etimo
ctl.
jutje
Traduzioni
Francese
juge
Inglese
judge
Spagnolo
juez
Italiano
giúdice
Tedesco
Richter.
giúghere giúchere
giúgi giúge
giúgiaru , nm Sinonimi e contrari cugusa 1, giúguru 1, giuru 1, tirgusa Terminologia scientifica rba.
giugína , nf: dosina, tozina, zozina* Definizione su tanti de dóighi, dóighi Sinonimi e contrari giussina.
giúgiuru , nm Definizione duas genias de erba Sinonimi e contrari acione, grúspinu, martúciu, martutzedhu, mastrutu, nartussu, óspinu / cugusa 1, giúgiaru, giuru 1, tirgusa Frasi sa cannaúlpina, sa tzicória, su giúgiuru e su giuru si impitaiant pro cura Terminologia scientifica rbz, Nasturtium officinale, Apium nodiflorum.
giúguru , nm Definizione
àpiu burdu o de arriu, una calidade de àpiu chi creschet a sola in logos de abba
Sinonimi e contrari
apiubburdu,
atigusa,
cugusa,
giuru,
turgusone,
tzurgusa
Terminologia scientifica
rba, Apium graveolens
Traduzioni
Francese
céleri
Inglese
celery
Spagnolo
apio silvestre
Italiano
sèdano palustre
Tedesco
Knotenblütige Sellerie (est su "graveolens" e no su "nodiflorum").
giúguru 1 , nm Definizione lau de arriu o de cuadhus, o fintzes martutzu de cuadhus: genia de erba chi assimbígiat unu pagu a s'àpiu, e po cussu dhu narant àpiu de arriu puru, e creschet in is errios, in logu de abba: est bonu a papare Sinonimi e contrari cugusa 1, giúgiaru, giuru 1, tirgusa Terminologia scientifica rba, rbz, Apium nodiflorum.
giúi giú
giuíghe , nm: zuiche Definizione magistrau chi in is dibbatimentos betat sa senténtzia averguandho is acusas e is curpas, su trotu e s'arrexone cunforma a is leis e betat sa pena istabbilia; candho sa Sardigna fut indipendhente, fut su magistrau supremu, s’autoridade prus arta de su Logu o istadu in is bàtoro regnos sardos (Càlari, Arborea, Torres e Gallura) Sinonimi e contrari giuge, zúdiche* Frasi Tue in su chelu sedes a sa dresta de su Babbu Eternu e torras a bènnere in sa terra giuighe de bonos e malos Terminologia scientifica prf.
giúigu giúdicu
giuilàda , nf Definizione su giuilare, su tzerriare, mandhare a nàrrere po fàere ischire Sinonimi e contrari ciamada, ciamu, clàmida, giàmida, làmidu, mutia, mutinzu Etimo srd.
giuilaméntu , nm Definizione su giuilare, su istare giuilandho, su betare tzérrios Frasi s'intendhiat piantu, giuilamentos e corrighinos Etimo srd.
giuilàre , vrb: giulare,
giuliare,
giuriare,
giuvilare,
zubilare Definizione
betare tzérrios (po dolore, cricandho a ccn.), pigare a boghes po briga; tzerriare po fàere bènnere
Sinonimi e contrari
abbochinare,
atzerriai,
iscramare,
iscramorare
/
ciamare,
lamai,
muntire
Frasi
a nois nos giúriat sèmpere ◊ ant sighidu a giulare a boghes mannas ◊ giuilesit, siscura, primma de ispirare ◊ la chirco, la giúilo e no l'agato ◊ a boghes l'apo giuiladu
2.
lu giuilesint e recuieit luego ◊ no ti apo giuliadu pro nudha: est ca so gherrendhe cun sa morte! ◊ est giuilendhe a sa morte: Beni, acàbbami de bochire!
Etimo
ltn.
iubilare
Traduzioni
Francese
crier,
appeler,
gronder
Inglese
to shout,
to call,
to scold
Spagnolo
gritar,
llamar,
reprochar
Italiano
gridare,
chiamare,
sgridare
Tedesco
schreien,
rufen,
schimpfen.