indruchíre , vrb: indruciri,
indulchire,
indurchire Definizione
fàere druche, prus druche, fintzes in cobertantza
Sinonimi e contrari
addruchire,
addulcare,
immelai,
indrucai*,
melai
| ctr.
ammarigosae,
irranchidare
Frasi
cúmpida sas intragnas odiosas po indruchire dogni ranchizore! ◊ su coru de s'ómini indrucit s'araxi de custu trumbullu
Traduzioni
Francese
sucrer
Inglese
to sweeten
Spagnolo
endulzar
Italiano
addolcire
Tedesco
süßen.
indruciài indrucài
indrucíri indruchíre
indrúgere, indrúghere indrúchere
indrughíre , vrb Definizione abbasciare, incrubare s'ischina a cara a denanti, abbasciare sa conca, sa punta de calecuna cosa Sinonimi e contrari dòrchere, incruai, indortigare, indrúchere*, indugi, unchinare Frasi totu s'ilgerru a ischina indrughida si che lu colat in s'aidatone ◊ no si cheriat indrughire a ndhe arregòllere sos deghe miza francos ca li pariat pagu! 2. sos ozastros sunt restados indrughidos cara a mare dae su bentu, pro sempre aunchinados ◊ su fílighe est indrughidu.
indrústia, indrútia , nf: indústria 1 Definizione brossa, ispumadore de cuadhos Sinonimi e contrari ambrústia.
indruvigàre indrovigàre
indruvigósu indrovigósu
indrúvigu indróvigu
indruvinzàre , vrb Definizione betare apare, fàere un'ammesturu, fàere faina a improdhu Sinonimi e contrari indrovigare*.
inducàre , vrb Sinonimi e contrari
acreantziare,
addestrare,
ammaistrae,
annestrare,
incalchetare
Frasi
issu fit istau inducau dae minore a sa cultura de sa gherra ◊ babbu mi at inducadu e ammaniadu pro sa vida
Traduzioni
Francese
inculquer
Inglese
to instil
Spagnolo
inculcar
Italiano
inculcare
Tedesco
einprägen.
induéndu , nm Sinonimi e contrari mauchedhu, petziotu, pigliete, serpellucu, tribbuletu Frasi asselliàdebbos, induendos: agghejàndhemi sezis! (E.Pes)
indúere , vrb: indúsiri Definizione cumbínchere o cricare de cumbínchere a unu, cambiare pàrrere, pigare una decisione, fàere fortza po fàere mòvere a unu o una cosa Sinonimi e contrari conchinare, cumbínchere, indugi, induire, tentoxare Frasi sa pobidha torrat a is ingrillus e a is carignus po indusi su pobidhu a trabballai Etimo srd. inducir.
indúgi, indúgiri, indúgliri , vrb: indulli,
indúlliri,
indúxiri,
undúxiri Definizione
indrúchere, fàere abbasciare (sa conca o àteru) a cara a un’ala nau prus che àteru de cosa longa o arta chi a su normale istat prantada; nau de gente, su si abbasciare e fintzes cèdere o tròchere a una fortza, a un’àtera volontade / pres. ind. dèu indullu; pps. indúgiu (in-dú-gi-u), indúgliu, indúlliu, indurtu
Sinonimi e contrari
abasciai,
aúlghere,
dòrchere,
incruai,
indrúchere,
indrughire,
indugi,
muciare
/
conchinare,
cumbínchere,
tzèdere
Modi di dire
csn:
i. a unu a fai ccn. cosa = conchinarechelu; i. is costas a ccn. = dàreli surra manna, cannire sas costas a ccn.; a conca indúllia = a conca incrubada; indugi sa cigirista = abbassiare sas pretesas
Frasi
is manus chi ti sonant campanas de pasca, o paxi, funt is chi t'indullint su ferru in centu ainas bonas (Danese)◊ femu làngia e m'indullemu che filu (Z.Sanfilippo)◊ indulliat is genugus fintzas a terra ◊ no seu dignu de m'indulli po dh'iscapiai is corriedhas de is crapitas ◊ dhi benit ammaròglia a s'indúgliri, si bolit papai!◊ indugit is ogros a terra e fait lavras de erriri
2.
mi at indúlliu a cambiai su cuntratu ◊ ammarolla dhi est bénniu a indugi sa cigirista!
Etimo
ltn.
indulgere (indulgeo)
Traduzioni
Francese
fléchir,
céder
Inglese
to give in (way),
to flex
Spagnolo
doblar,
ceder
Italiano
flèttere,
cèdere
Tedesco
biegen,
sich ergeben.
indugonàre , vrb Definizione cumbínchere a ccn. cun is trassas, a ingannu; si narat fintzes in su sensu de ghiare, incarrerare Sinonimi e contrari impreni / colovrinare, imbovai / agghiai 2. ammaseda sos pessos e indugònalos a sa rejone (A.M.Pala)◊ indugònalu tue a fizu tou!
induíre 1 , vrb: intuire Definizione abbizare, serare o cumprèndhere faendho a pentzamentu o de calecunu singiale o indítziu ma chentza ischire nudha de precisu Sinonimi e contrari immaginai, penciai Frasi donzunu lu podet induire chi bi at in custu mundhu de patire!
induíre, induíri , vrb Definizione cumbínchere a fàere calecuna cosa Sinonimi e contrari conchinare, cumbínchere, indúere, indugi Frasi chi ti bolint induiri a furai, no indullast! Etimo ctl. induir.
índula , nf, nm: índule,
índuli,
índulu Definizione
calidades naturales de unu, genia de passione, de manera de fàere o de pentzare chi tenet a solu e no po dh'àere imparada
Sinonimi e contrari
brè,
incrina,
iscarpentu,
naturale,
uta
Frasi
Bobbore Cambosu fit ómine de índula líbbera e ladina ◊ tziu Bore fit de índule umorista ◊ a los crere fizos mios mi retenzo ca no tenent sas índulas chi tenzo ◊ in tzellas feas sa vida finida meritas pro sos índulos chi as (B.Truddaju)◊ medas funt de índuli ferina ◊ de índulas fut abarrau sempri su própiu
Traduzioni
Francese
naturel,
tempérament
Inglese
temper
Spagnolo
índole
Italiano
índole
Tedesco
Wesen.
indulcài indrucài
indulchíre indruchíre