A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

indruchíre , vrb: indruciri, indulchire, indurchire Definizione fàere druche, prus druche, fintzes in cobertantza Sinonimi e contrari addruchire, addulcare, immelai, indrucai*, melai | ctr. ammarigosae, irranchidare Frasi cúmpida sas intragnas odiosas po indruchire dogni ranchizore! ◊ su coru de s'ómini indrucit s'araxi de custu trumbullu Traduzioni Francese sucrer Inglese to sweeten Spagnolo endulzar Italiano addolcire Tedesco süßen.

indruciài indrucài

indrucíri indruchíre

indrúgere, indrúghere indrúchere

indrughíre , vrb Definizione abbasciare, incrubare s'ischina a cara a denanti, abbasciare sa conca, sa punta de calecuna cosa Sinonimi e contrari dòrchere, incruai, indortigare, indrúchere*, indugi, unchinare Frasi totu s'ilgerru a ischina indrughida si che lu colat in s'aidatone ◊ no si cheriat indrughire a ndhe arregòllere sos deghe miza francos ca li pariat pagu! 2. sos ozastros sunt restados indrughidos cara a mare dae su bentu, pro sempre aunchinados ◊ su fílighe est indrughidu.

indrústia, indrútia , nf: indústria 1 Definizione brossa, ispumadore de cuadhos Sinonimi e contrari ambrústia.

indruvigàre indrovigàre

indruvigósu indrovigósu

indrúvigu indróvigu

indruvinzàre , vrb Definizione betare apare, fàere un'ammesturu, fàere faina a improdhu Sinonimi e contrari indrovigare*.

inducàre , vrb Sinonimi e contrari acreantziare, addestrare, ammaistrae, annestrare, incalchetare Frasi issu fit istau inducau dae minore a sa cultura de sa gherra ◊ babbu mi at inducadu e ammaniadu pro sa vida Traduzioni Francese inculquer Inglese to instil Spagnolo inculcar Italiano inculcare Tedesco einprägen.

induéndu , nm Sinonimi e contrari mauchedhu, petziotu, pigliete, serpellucu, tribbuletu Frasi asselliàdebbos, induendos: agghejàndhemi sezis! (E.Pes)

indúere , vrb: indúsiri Definizione cumbínchere o cricare de cumbínchere a unu, cambiare pàrrere, pigare una decisione, fàere fortza po fàere mòvere a unu o una cosa Sinonimi e contrari conchinare, cumbínchere, indugi, induire, tentoxare Frasi sa pobidha torrat a is ingrillus e a is carignus po indusi su pobidhu a trabballai Etimo srd. inducir.

indúgi, indúgiri, indúgliri , vrb: indulli, indúlliri, indúxiri, undúxiri Definizione indrúchere, fàere abbasciare (sa conca o àteru) a cara a un’ala nau prus che àteru de cosa longa o arta chi a su normale istat prantada; nau de gente, su si abbasciare e fintzes cèdere o tròchere a una fortza, a un’àtera volontade / pres. ind. dèu indullu; pps. indúgiu (in-dú-gi-u), indúgliu, indúlliu, indurtu Sinonimi e contrari abasciai, aúlghere, dòrchere, incruai, indrúchere, indrughire, indugi, muciare / conchinare, cumbínchere, tzèdere Modi di dire csn: i. a unu a fai ccn. cosa = conchinarechelu; i. is costas a ccn. = dàreli surra manna, cannire sas costas a ccn.; a conca indúllia = a conca incrubada; indugi sa cigirista = abbassiare sas pretesas Frasi is manus chi ti sonant campanas de pasca, o paxi, funt is chi t'indullint su ferru in centu ainas bonas (Danese)◊ femu làngia e m'indullemu che filu (Z.Sanfilippo)◊ indulliat is genugus fintzas a terra ◊ no seu dignu de m'indulli po dh'iscapiai is corriedhas de is crapitas ◊ dhi benit ammaròglia a s'indúgliri, si bolit papai!◊ indugit is ogros a terra e fait lavras de erriri 2. mi at indúlliu a cambiai su cuntratu ◊ ammarolla dhi est bénniu a indugi sa cigirista! Etimo ltn. indulgere (indulgeo) Traduzioni Francese fléchir, céder Inglese to give in (way), to flex Spagnolo doblar, ceder Italiano flèttere, cèdere Tedesco biegen, sich ergeben.

indugonàre , vrb Definizione cumbínchere a ccn. cun is trassas, a ingannu; si narat fintzes in su sensu de ghiare, incarrerare Sinonimi e contrari impreni / colovrinare, imbovai / agghiai 2. ammaseda sos pessos e indugònalos a sa rejone (A.M.Pala)◊ indugònalu tue a fizu tou!

induíre 1 , vrb: intuire Definizione abbizare, serare o cumprèndhere faendho a pentzamentu o de calecunu singiale o indítziu ma chentza ischire nudha de precisu Sinonimi e contrari immaginai, penciai Frasi donzunu lu podet induire chi bi at in custu mundhu de patire!

induíre, induíri , vrb Definizione cumbínchere a fàere calecuna cosa Sinonimi e contrari conchinare, cumbínchere, indúere, indugi Frasi chi ti bolint induiri a furai, no indullast! Etimo ctl. induir.

índula , nf, nm: índule, índuli, índulu Definizione calidades naturales de unu, genia de passione, de manera de fàere o de pentzare chi tenet a solu e no po dh'àere imparada Sinonimi e contrari brè, incrina, iscarpentu, naturale, uta Frasi Bobbore Cambosu fit ómine de índula líbbera e ladina ◊ tziu Bore fit de índule umorista ◊ a los crere fizos mios mi retenzo ca no tenent sas índulas chi tenzo ◊ in tzellas feas sa vida finida meritas pro sos índulos chi as (B.Truddaju)◊ medas funt de índuli ferina ◊ de índulas fut abarrau sempri su própiu Traduzioni Francese naturel, tempérament Inglese temper Spagnolo índole Italiano índole Tedesco Wesen.

indulcài indrucài

indulchíre indruchíre