A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

intervèniri, intervènnere interbènnere

intervéntu interbéntu

intèsa , nf Definizione su intèndhere, sa capacidade de ndhe ingòllere is sonos cun is origas, cun s'oidu; sa volontade de ascurtare, su si dha intèndhere e andhare de acórdiu; fintzes boghe, allega Sinonimi e contrari oidu / inténdia Modi di dire csn: no ndhe chèrrere mancu s'i. (de una cosa, de una chistione) = no ndi bolli mancu intendi, mancu a ndi fuedhai; èssere de mala i. = malu a intèndhere, chi no iscurtat s'àteru, chi no ponet mente; leare i. de ccn. cosa = cumprèndiri, circai de cumprèndiri; àere intesas = connòschere zente chi podet, chi cumandhat e podet fàghere piagheres 2. apemus isprene e no vilesa pro ch'in su bene siemus de un'intesa! 3. l'at sighida a abbaidare atentu, prontu a leare intesa de calesisiat tzinnu de issa ◊ tia Giuannina ndhe aiat leadu intesa chi cudha pitzinna fit timindhe 4. no ndhe at chérfidu mai s'intesa a si comporare sa televisione ◊ Frantziscu si li acurtzieit a la leare a ballare, ma issa no ndhe cherfeit s'intesa ◊ como no ndhe cherent mancu s'intesa de robba tapulada ◊ nemmos istat chentza si cojubare pro no l'issire s'intesa 5. cussu za ndhe tenet de intesas, ca est segretàriu de unu ministru!

intésiu , pps, agt: intesu Definizione de intèndhere; su èssere ascurtaos, pigaos in cunsideru Sinonimi e contrari inténdhiu Modi di dire csn: est cosa intesa chi… = s'iscít ca…; èssere meda intesu (nadu de ccn.) = chi est iscurtadu, chi si faghet pònnere mente, chi contat o cumandhat meda; intesu ses! = gei ti apu ascurtau e gei fatzu acomenti mi ses nendi! Frasi custu frore dh'apo intésiu de ora ◊ su pobidhu s'est intésiu male ◊ no s'at a èssere intesa male? 2. bois, chi sezis intesa, otenide su perdonu! ◊ est piús intesa issa, ca est monza.

intespàre interpàre

intèssere , vrb: intèssiri Definizione intriciare, intrare apare filu, trama, pertighedhas o àteru deasi Sinonimi e contrari infunixedhai, intramai, intrecire, intriciai, tèssere.

intessidúra , nf Definizione su intèssere, su intrare apare; cosa intrada apare, fintzes is diferentes pígios chi formant is vegetales, carres e ossos de is animales, po cantu funt fatos coment'e cosa téssia Sinonimi e contrari intriciadura, tessinzu Etimo srd. Traduzioni Francese brochage Inglese fabric Spagnolo tejedura, tejido Italiano intessitura, tessuto Tedesco Gewebe.

intessíntru , avb Sinonimi e contrari impeltantu, imperistantu, intere, sughestantu, trassintru Frasi intessintru chi tue andhas a mutire a nebode tuo, deo andho a domo a prènnere su fiascu (L.Mura).

intessionàdu intensionàu

intessiòne integiòne

intèssiri intèssere

intéssiu , pps Definizione de intèssere Sinonimi e contrari intretziu.

intessònnus , avb Definizione èssiri i. = tra billa e sonnu.

intestadúra , nf Definizione donniuna de is duas intacas o incàscios chi si faent a su giuale, a un'ala e àtera, in pitzu de sa cama, po passare e poderare firmos is loros Sinonimi e contrari cambedha 1, cambedhadura.

intestài, intestàre , vrb Definizione fàere in paperi, pònnere una cosa in propriedade a númene de ccn.; prnl. fàere su tostorrudu, su perrigónchinu, abbetiare insistendho in s'idea sua chentza bòllere iscurtare s'àteru Sinonimi e contrari abbetiae, acorrochinare, aperrighinare Frasi li aiat intestadu unu libbereto in sa Posta e che li poniat sa paga donzi mese ◊ totu su chi seus alloghendi oi est intestau a su mundu de cras (F.Pischedda) 2. si est intestadu de no chèrrere manigare e no bi at àpidu médiu de lu cumbínchere! Traduzioni Francese mettre au nom (de), s'entêter Inglese to head Spagnolo poner a nombre de, obstinarse Italiano intestare Tedesco auf den Namen eintragen, sich versteifen.

intestòre , nm Definizione ferru de mina curtzu, prus adatu po cumenciare unu bucu nou Terminologia scientifica ans.

intéstu , nm Definizione títulu chi si ponet coment'e inditu, indiritzu, in cuménciu de un'iscritu Frasi dèu s'opúsculu dhu dédicu a Broi e in s'intestu nc'iscriu "Manna presuntzioni"! (Urru) Etimo srd. Traduzioni Francese en tête, titre Inglese heading Spagnolo membrete Italiano intestazióne Tedesco Uberschrift.

intéstu 1 , nm Definizione idea firma, fintzes po tostorrudéntzia, su s'intestare Sinonimi e contrari abbétia, tostorrudéntzia.

intésu intésiu

inteteràre , vrb Definizione fàere, essire téteru po fritu, isciustura o, nau de ccn., fintzes reberdia Sinonimi e contrari achirdinae, ateterae, incidrinai Frasi da chi mi bides intèteras sa coa e tiras calches a sa parte mia! ◊ bi at robba chi comente s'ifundhet s'intèterat ◊ titia, mi so inteterendhe de su fritu! Etimo srd. Traduzioni Francese raidir, engourdir Inglese to stiffen Spagnolo envarar Italiano irrigidire Tedesco versteifen, sich versteifen.